فقر قم در زمینه فضای سبز شهری

کم آبه گزارش تابناک قم، فضای سبز شهری فضایی است برای گذران اوقات فراغت، فضایی برای بهبود سلامتی روح و جسم، فضایی برای نشان دادن طراوت شهر و محیط زیستی سالم و پاک، محیطی که میزان سرانه آن برای هر شهروند می‌تواند نشانگر میزان درجه اهمیت و توجه به وضعیت سلامتی شهروندان باشد.

امروزه توسعه جوامع و زندگی در محیط شهری بدون فضای سبز امکان‌پذیر نیست و در کنار وجود صدها کارخانه و آلایندگی‌های ناشی از فعالیت‌های مختلف، وجود فضای سبز برای بهبود شرایط و دفع آلودگی‌ها ضروری است و در واقع حیات شهری بسته به وجود فضای سبز است چرا که این فضای سبز به عنوان ریه‌های تنفسی شهرها عمل می‌کنند. امروزه وجود فضای سبز در تمام جوامع به یک اصل اساسی برای زندگی شهری تبدیل شده است و حتی فضای سبز شهری به عنوان شاخصی برای تعیین توسعه‌یافتگی شهری محسوب می‌شود.

در حالی که سازمان ملل متحد میزان سرانه فضای سبز برای هر شخص را 20 تا 25 متر مربع مشخص کرده است، در ایران سرانه مورد قبول فضای سبز شهری برای هر فرد چیزی حدود هفت تا 12 متر مربع تعیین شده است که با شاخص مورد نظر محیط زیست جهانی متفاوت است و جالب توجه است که این میزان سرانه در استان قم برای هر فرد قریب به چهار مترمربع است که به هیچ وجه نمی‌تواند راضی‌کننده باشد و با شاخص‌های اصلی بسیار تفاوت دارد.

تاکنون در استان قم میزان فضای سبز شهری نتوانسته است رضایت‌بخش باشد و شرایط اقلیمی و کویری بودن این استان شرایط را برای سبز کردن این خطه از کشور سخت کرده است. با این حال ایجاد فضایی سبز در شهر به یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان شهری بدل شده که تاکنون نیز تلاش‌ها و اقدامات زیادی برای افزایش فضای سبز شهری به کار برده‌اند و احداث 24 بوستان جدید تا پایان سال آینده از آخرین وعده‌های مسئولان در خصوص توسعه فضای سبز شهری بوده است.

وقتی به میان مردم می‌رویم و نظراتشان را در خصوص فضای سبز شهری جویا می‌شویم اغلب آنها از وضعیت موجود راضی نیستند. البته به طور قطع بخش عمده‌ای از فقدان فضای سبز در شهری مانند قم به اقلیم خاص این شهر باز می‌گردد اما تجارب شهرهای پیشروی جهانی در این زمینه می‌تواند به کمک مدیران شهری قم بیاید. امروز نه تنها در نوع گونه‌های گیاهی شهری، بلکه در نحوه آبیاری و همچنین پهنه کاشت آنها پیشرفت‌های زیادی صورت گرفته است. برای مثال ایجاد باغچه‌های شهروندی، روف گاردن‌ها و باغچه‌های عمودی و … همه از خلاقیت‌هایی است که می‌تواند سیمای شهری را تا حدود زیادی بهبود بخشد و آرامش و آسایش بیشتری را چه از نظر روانی و چه از نظر جسمی برای شهروندان پدید آورد.

مرتضی سقائیان‌نژاد شهردار قم بر این عقیده است که باید هر سال 3 متر مربع بر سرانه فضای سبز برای هر شهروند قمی افزوده شود. وی میزان این سرانه را تاکنون 3.93 متر مربع عنوان می‌کند و می‌گوید: باید این میزان به 15 متر مربع افزایش یابد که رسیدن به این میزان نیازمند برنامه‌ریزی در خصوص تامین آب و وضعیت پساب است.

نعمت‌الله عواطف رستمی سخنگوی شهر قم نیز میزان سرانه فضای سبز در قم را ضعیف ارزیابی می‌کند و با بیان اینکه این میزان سرانه از مقدار استاندارد کمتر است، ادامه می‌دهد: فضای سبز تفریحی در این شهر به میزان 2.38 متر مربع تعیین شده است که به هیچ وجه رضایت‌بخش نیست.

وی با اشاره به وضعیت اقلیمی خاص این استان می‌گوید: با وجود مشکلات موجود در حفظ طبیعت و فضای سبز اما همچنان شهرداری برای توسعه این مهم از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کند.

عواطف‌رستمی با بیان اینکه شهرداری برای توسعه و بهسازی فضای سبز شهری در سال 95 حدود 98 میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته است، ادامه داد: همچنین 28 میلیارد تومان هم برای حفظ فضای سبز شهری تعیین شده است.

متاسفانه شرایط اقلیمی استان وضعیت سختی را برای حفاظت از فضای سبز شهری بر دوش مسئولان گذاشته و یافتن راهی اصولی و منطقی برای مقابله با مشکلات هدف مسئولان است.

محسن بهشتی معاون استاندار قم استفاده از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب را روشی اصولی برای تقویت فضای سبز شهری عنوان می‌کند و می‌گوید: پساب این تصفیه‌خانه پشتوانه‌ای برای فضای سبز شهری است.

وی با اشاره به میزان سرانه فضای سبز برای هر شهروند ادامه داد: با استفاده از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب می‌توانیم منابع آبی را برای فضای سبز استان تامین کنیم و قم را از فقر فضای سبز نجات دهیم.

رضا امیری کارشناس حفاظت از محیط زیست نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم، فضای سبز شهری را بخش زنده فضای شهری عنوان می‌کند و می‌گوید: فضای سبز نقش مهمی در سلامتی روح و روان شهروندان دارد و باید جزو برنامه‌های اصلی مدیریت شهری قرار گیرد.

وی با بیان اینکه آلودگی هوا در استان از جمله مسائل زیست محیطی است، اضافه می‌کند: فضای سبز موجب کاهش درجه حرارت هوا و افزایش رطوبت و جذب گردوغبار و ریزگردها می‌شود و آلودگی هوا و خطرات ناشی از آن را از بین می‌برد.

امیری یکی از زیرساخت‌های اجتماعی را فضای سبز شهری عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: ایجاد آرامش و آسایش برای شهروندان با انجام اموری همچون توسعه فضای سبز امکان‌پذیر است که می‌تواند به پایداری محیط شهر بینجامد.

این کارشناس به تاثیر فضای سبز بر آلایندگی‌های صوتی اشاره می‌کند، مشکلی که این روزها برخی از خیابان‌های قم از آن در امان نمانده‌اند. وی می‌افزاید: می‌توان با کاشت گونه‌های مناسب از گیاهان به ویژه کاشت درخت آلودگی صوتی را تا 4 دسی‌بل کاهش داد.

با این حساب باید توسعه فضای سبز شهری بیش از گذشته مورد توجه واقع شود. امروزه صنعتی شدن جوامع وضعیت اسفناکی را برای محیط شهری پدید‌ آورده‌ و آلودگی هوا روز به روز در حال افزایش است و اکنون تنها راه مقابله با این پدیده افزایش فضای سبز و کاشت درختان است. متاسفانه این روزها بسیاری از باغات استان تخریب شده و یا کاربری خود را تغییر داده‌اند که این شرایط می‌تواند وضعیت جوی آینده استان را دچار چالش کرده و یا با مخاطره روبه‌رو سازد. این روزها باید با کاشت درختان و تغییر شیوه آبیاری به حفظ باغات و فضای سبز شهری کمک کنیم. متاسفانه هنوز آبیاری سنتی در میان برخی کشاورزان و باغداران وجود دارد و همین امر موجب کاهش منابع آبی و در پی آن از بین رفتن فضای سبز شهری می‌شود که لازم است از سوی مسئولان روش‌های اصلاح الگوی مصرف به کشاورزان و باغداران آموزش داده شود و با آگاهی دادن عموم جهت حفظ فضای سبز، آینده‌ای سبز را به فرزندان خود هدیه بخشیم.

منبع: فارس
184/