دفاع از يك اقدام پسنديده

نمونه‌اي كه اين مدعا را ثابت مي‌كند، مخالفت آنان با تابلوهاي آموزنده تبليغاتي است كه از مدتي پيش در سطح شهر تهران از سوي سازمان زيباسازي شهرداري نصب شده است. تابلوهايي كه بدون ترديد موثر است و به بهبود رفتارهاي بهداشتي و سبك زندگي ما كمك خواهد كرد. مخالفت با اين تابلوهاي آموزنده به دليل وجود يك تابلو درباره ايدز، از آن نكاتي است كه فقط در ايران ديده مي‌شود كه البته آن تابلو نيز هيچ ايرادي نداشت و منتقدان فقط چشم خود را بر واقعيت‌های موجود در جامعه مي‌بندند و كمکي به حل هیچ مشكلی نمي‌كنند.
پرسشي كه در مورد اين تابلوهاي تبليغاتي در زمینه بهبود سبك زندگي و رفتار و خوراك ما وجود دارد اين است كه چرا اين تابلوها و اين سياست موثر و مفيد است؟ همان‌طور كه در نوبت پیش نیز تصاویر طرح‌هاي هنري را در اين تابلوها قرار دادند و براي مدتي محدود شهر تهران را به يك گالري هنري زیبا تبديل كردند، چنين واكنش مثبتی را ديديم. به نظر مي‌رسد كه علت را بايد در چند عامل جست‌وجو كرد.
نخستین عامل، شكل‌گيري يك هماهنگي خوب ميان سازمان‌هاي ذيربط است و در اينجا ميان وزارت بهداشت و درمان به‌عنوان سازمان متولي امرِ بهداشتِ جامعه با شهرداري و سازمان زيباسازي آن كه متولي تبلیغات شهري است. وقتي كه اين دو نهاد با يكديگر هماهنگ شوند، از دل آن چنين معنا و مفهومي بيرون خواهد آمد كه مهم‌ترين مسائل مرتبط با سبك زندگي ايراني و جامعه شهري در تابلوهاي تبليغاتي منعكس مي‌شود. وقتي كه مقام معظم رهبري درباره سبك زندگي صحبت كردند، برخي آن را محدود به موضوعات خاص کردند، ولي همه مي‌دانند كه سبك زندگي ابعاد وسيعي دارد كه موضوعات منعكس در اين تابلوها بخش مهمي از مصاديق سبك زندگي ما است که نیاز به بازنگری و اصلاح دارد. عامل دوم به نحوه انجام درست كار در سازمان زيباسازي مربوط است. كاري كه با برگزاری يك كارگاه چندروزه از ده‌ها نفر دانشجوي گرافيك و چندين استاد به اجرا درآمده است و بيش از صد نفر از فعالان اين حوزه را درگير اين طرح بزرگ و جالب کرده‌اند. اهميت اين كار كمتر از بخش قبلي نيست. شكل‌گيري ايده از هماهنگي ميان دو سازمان ذيربط بود، ولي اجراي ايده نيز به اندازه اصل شكل‌گيري ايده و شايد مهم‌تر از آن است. ما هميشه شاهد بوده‌ايم كه ايده‌هاي خوب با اجراي بد نابود شده‌اند و چه بسا ايده‌هاي متوسط با اجراي خوب ارتقا گرفته‌اند. در اينجا ايده خوب با اجراي خوب همراه شده و يك نتيجه بسيار خوب‌تر را رقم زده است.
وجه مهم‌تر ماجرا، دلیل پذيرش و استقبال مردم از اين تبليغات است. هرچند هنوز نظرسنجي و برآورد مستقلي از موضوع صورت نگرفته است تا ببينيم كه مردم تا چه حد با اين تبليغات ارتباط برقرار كرده‌اند و تا چه حد با آن همنوايي از خود نشان داده‌اند. ولي تا همين جا و با توجه به انعكاس اين تبليغات در رسانه‌ها و انعكاس آن در اطرافيان خود، مي‌توانيم بگوييم كه استقبال مردم از آنها خوب بوده و اثرگذاري مناسب را داشته است. ولي چرا اين مسأله در ميان مردم اثرگذار بوده؟ به اين دليل كه هر ايده خوب اگر با اجراي خوب هم همراه شود، وقتي اثرگذار است كه مردم نيز منتظر آن باشند. مشكلات امروز جامعه ما در سبك نادرست زندگی، مثل اعتياد، روابط بي‌حساب و كتاب، خوردن غذاهاي چرب و شيرين و با نمك و نيز فقدان تحرك كافي و… موجب بروز عوارضي مي‌شود كه همه ما با آنها درگير هستيم و نيازمند زدن يك تلنگر به اين رفتاريم. امروز همه با افزايش مصرف نمك، شكر، روغن، و مشكلات فشار و چربي خون، و ايدز و سرطان و… درگیریم و صدای پای آمدن آنها را حس کرده و مي‌شنويم و در چنین شرایطی اين تبليغات نيز به كمك مي‌آيد تا درك بهتري از سبك زندگي و خطرات سبک نادرست آن پيدا كنيم.
منافع اين تبليغات نيز زياد است. نخستین نفع آن ايجاد حس مثبت نسبت به مديريت شهري كشور است. مردم متوجه مي‌شوند كه پرداخت پول و ماليات در راه‌هايي خرج مي‌شود كه به سلامت آنان و ارتقاي استاندارد زندگي آنها كمك خواهد كرد. اينكه شهرداري از تابلوهاي تبليغاتي فقط قصد انتفاع مادي و كسب پول ندارد، بلكه آنها را براي ارتقاي سطح زندگي شهروندان مي‌خواهد. نفع ديگر آن در كاهش هزينه‌هاي ناشي از تداوم سبك زندگي ناسالم است. اين نفع براي همه جامعه است. وقتي كه از رفتارهاي پرخطر پرهيز كنيم، وقتي كه از مصرف بي‌رويه و مضر نمك، چربي و قند پرهيز كنيم، به‌طور طبيعي سود آن از طريق كاهش بيماري و كاهش بهره‌وري نيروي كار نصيب فرد، جامعه و نظام بيمه و درمان كشور مي‌شود.
در مجموع بايد اين اقدام سازمان زيباسازي شهرداري را ارج نهاد و با اين حمايت‌ها، آنان را در ادامه كارهاي مشابه تشويق و تهييج كرد.

179/