مراقب انگل های میکروسکوپی باشید!

صبر کنید! لازم نیست با آگاهی از وجود این موجودات وحشت زده شوید و سفر خود را لغو کنید چراکه می توانید با کمک راهکارهایی ویژه، خطر انتقال این انگل هشت پا را کاهش دهید.
دکتر داریوش دائر، متخصص پوست، مو، زیبایی و لیزر به شما می گوید که این حشره موذی چیست و چه علائمی روی پوست ایجاد می کند و از همه مهم تر اینکه چگونه می توانید از شر آن خلاص شوید.  «گال» یا «جرب» نوعی بیماری پوستی است که با بروز ضایعات خارش دار مشخص می شود. نام «گال» از زبان فرانسه وارد ادبیات پزشکی ایران شده و قبل از آن برای نامگذاری این بیماری از واژه «جرب»  یا «گری» استفاده می شد.
بنا به گزارش آکاایران : در زبان انگلیسی هم به آن «اسکیبیز»  (Scabies) گفته می شود. لازم به ذکر است که گاه در متون قدیم بین این بیماری و لک و پیس یا «ویتیلیگو» اشتباهاتی تشخیصی وارد شده و این دو بیماری معادل هم معرفی شده اند اما چنین چیزی صحت ندارد.  لک و پیس یا برص یا ویتیلیگو نوعی بیماری محدود به رنگدانه های پوست است و ربطی به جرب یا گری ندارد.
بیماری باستانی با قدمت بشریت
سابقه بیماری گال به قدمت طول عمر بشریت است و ردپای آن را می توان در متون باستان و ادبیات کشورهای مختلف یافت. این بیماری شیوع جهانی دارد و تخمین زده می شود بیش از 300میلیون نفر در جهان به آن مبتلا باشند. عامل ایجاد آن نوعی حشره بسیار ریز موسوم به «مایت» است که با نفوذ در پوست و ایجاد نقب ها یا تونل هایی بر سطح آن باعث ایجاد خارش و سایر علائم بیماری می شود.
ازدحام بیشتر؛ خطر ابتلای بالای این بیماری در منازل و محیط هایی که احتمال تماس های شخصی زیادتر است (همانند سربازخانه ها، اردوگاه ها، مراکز نگهداری از افراد بی سرپرست و عقب مانده، زندان ها و سایر اماکن پرازدحام) بیشتر دیده می شود. بنابراین حفظ بهداشت فردی و گروهی، استحمام، نظافت بدن و استفاده از حوله، ملافه، پتو و لباس های شخصی رکن های اساسی پیشگیری و عدم ابتلا به گال هستند. البته در افرادی که سطح اجتماعی و رفاهی بالایی دارند نیز گاه این بیماری دیده می شود. در هر حال مسئولان و خانواده افراد مبتلا باید در یافتن و درمان بیماران اهتمام بسیار داشته باشند.
یک بز گر یک گله را گر می کند!
گال جزء بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است. حیوانات اهلی همچون سگ یا دام ها (گوسفند و بز) نیز می توانند به آن مبتلا شوند که در صورت تماس فرد با آنها، لازم است حیوانات نیز تحت درمان قرار گیرند. شاید ضرب المثل «یک بز گر یک گله را گر می کند» شاهدی تاریخی بر سوابق اشتراک این بیماری بین انسان و دام باشد.
گال را با شپش اشتباه نگیرید
اصل مهم در برطرف کردن گال، لزوم درمان بیمار همچنین خانواده و کسانی است که در تماس فیزیکی با او قرار دارند؛ حتی اگر خارش یا تظاهر پوستی نداشته باشند این بیماری می تواند به صورت نهفته و بدون علامت در افراد خانواده باقی بماند و خطر ابتلا و انتقال مجدد مایت را به دیگران  افزایش دهد. در موارد گرفتاری نواحی تناسلی احتمال انتقال بیماری با تماس جنسی نیز وجود دارد، بنابراین فرد باید قبل از ارتباط زناشویی کاملا درمان شده باشد.
کدام داروها گال را ریشه کن می کنند؟
تقریبا تمامی داروهایی که برای درمان گال به کار می روند باید به صورت موضعی استفاده شوند. برای این منظور می توان از کرم یا لوسیون لیندان یا گامابنزن هگزاکلراید یک درصد، لوسیون بنزیل بنزوآت 25درصد، کرم پرمترین 5درصد و کرم و لوسیون کروتامیتون 10درصد یا پماد سولفور استفاده کرد. در شیرخواران و نوپایان، دارو باید از سر تا پا و در بالغین از گردن به پایین مالیده شود و در طول شب باقی بماند. همچنین دارو را باید با کمک مسواک به زیر ناخن ها رساند. نواحی بین انگشتان، ناف و هرجا که ممکن است از چشم دور باشد  را هم نباید فراموش کرد.
خوددرمانی و خطر بروز مسمومیت
تشخیص و درمان گال به هیچ عنوان نباید توسط دوست و آشنایان یا خود فرد مطرح شود. اقدام به خوددرمانی یا تجویز دارو به دیگران می تواند بسیار خطرناک باشد زیرا تمامی داروهای درمان گال بالقوه سمی بوده و اگر به شکل نادرست و بیش از زمان مقرر بر سطح پوست باقی بمانند، جذب بدن می شوند و عوارض و مسمومیت های جدی و گاه غیرقابل جبرانی باقی می گذارند. بعضی از این داروها در زمان بارداری و شیردهی یا در کودکان زیر 2سال نیز ممنوعیت مصرف دارند، بنابراین تشخیص و رویکرد درمانی مناسب فقط باید توسط پزشک مجرب اتخاذ و اعمال شود.
سه نکته مهم برای خداحافظی با گال
اگر به بیماری گال مبتلا شده اید و باوجود مصرف دارو از خارش و ضایعات آن خلاص نمی شوید این سه نکته را به خاطر بسپارید:
پاکسازی خانه از انگل پس از اولین درمان باید تمامی لباس ها، ملافه ها، تشک ها، روبالشی ها، پتوها و لحاف های خود را برای چند روز در آفتاب قرار دهید یا با آب داغ شست وشو داده و اطوی داغ بکشید. همچنین می توانید آنها را در کیسه های دربسته به مدت 10روز قرار دهید. عامل گال وقتی از بدن انسان جدا می شود قدرت زندگی کردن را به تدریج ازدست می دهد و می میرد.
نیاز به درمان مجدد
پاکیزه نگه داشتن کف زمین، جارو کشیدن، ضدعفونی کردن زوایای اتاق و پایه های تخت با اسپری حشره کش، تهویه و نور مناسب در اتاق ها از دیگر تدابیر مهم ریشه کنی گال هستند. اگر هم با گذشت یک هفته از درمان هنوز علائمی ازقبیل خارش شدید یا ضایعات سرخ رنگ داشته باشید باید بار دیگر درمان را تکرار کنید. در فواصل یک هفته ای بین دو دوره درمان نیز باید مجدد وسایل را از انگل پاکسازی کنید.
خارش پس از درمان
گاه دانه های برجسته حاصل از گال باوجود درمان موفق و ریشه کن شدن بیماری، تا چندین هفته باقی می مانند و بعد به تدریج از بین می روند. همچنین احتمال باقی ماندن مقدار کمی خارش برای 2 تا 4 هفته بعد از درمان وجود دارد.
درست است که این علائم باعث نگرانی می شوند اما باید بدانید این موضوع فقط مرتبط با زمان است و برجستگی ها خود به خود و به تدریج محو می شوند. گاهی بیماری گال منحصر به علائم سطحی پوست نمی شود و عوارضی همچون عفونت در محل ورود حشره، عفونت قسمتی از بافت پوست (موسوم به سلولیت)، انتشار عفونت به اطراف یا حتی گرفتاری کلیوی در پی خواهد داشت.
البته این عوارض بسیار ناشایع هستند و اغلب در افرادی رخ می دهند که مدت زیادی از ابتلای شان به بیماری گذشته باشد یا به دلایلی همچون ابتلا به بیماری های شدید، ایدز و سایر بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی و مستعد گسترش بیماری در بدن باشند.

179/