نگاه زنان در مجلس آینده بخشی و ملی باشد
الهام رستمي/ گروه حقوق و قضا: به عبارتی میتوان گفت که زن در پیش از اسلام حق و حقوقي نداشت ؛در آن زمان برای زن شخصیتی قائل نبودند چه برسد به این که بخواهند به او حقوق اجتماعی هم بدهند اما بعد از این که پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد (ص) مبعوث شدند،دین اسلام …
الهام رستمي/ گروه حقوق و قضا: به عبارتی میتوان گفت که زن در پیش از اسلام حق و حقوقي نداشت ؛در آن زمان برای زن شخصیتی قائل نبودند چه برسد به این که بخواهند به او حقوق اجتماعی هم بدهند اما بعد از این که پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد (ص) مبعوث شدند،دین اسلام حقوقی برای زن تعیین كرد؛ از جمله می توان به حقوق اجتماعی مبتنی بر حقوق اقتصادی، سیاسی، حقوق خانواده و غیره اشاره كرد. اسلام برای زن همچون مرد حقوقی قائل است که نسبت به حقوق جوامع به اصطلاح متمدن و دموکراتیک به مراتب وسیع تر و پردامنه تر است. حقوق اجتماعی زن را به طور كلي ميتوان به دو دسته حقوق عام و حقوق اجتماعي خصوصي زن تقسيم بندي كرد كه حقوق عام یعنی حقوقی که با مرد مشترک است مانند؛ حقوق اقتصادی مبتنی بر حق توارث و حق مالکیت و حقوق سیاسی مبتنی بر حق انتخابات ،جنگ و دفاع و حق شرکت در اجتماعات و… و حقوق خانوادگی مبتنی بر حق همسر و حقوق قضایی مانند حق طرح دعوا یا شکایت، حق مراجعه به مراجع قضایی، حقوق مالی و… حقوق اجتماعی دیگر مانند حق تعلیم و تربیت، حق کسب و کار و عمل به واجبات شرعی مثل حج و… حقوق اجتماعي خصوصي زن یعنی حقوقی که مختص زنان و در واقع امتیازی برای آنان در مقابل مرد است مانند حقوق مادی مبتنی بر مهریه، نفقه و حقوق معنوی مبتنی بر خوشرفتاری، حق رفاه و خدمت و حق هیات و مضاجع. بنابراين به طور كلي ميتوان گفت از نظر حقوق اجتماعی، سياسي و پذیرش مسئولیت در جامعه، زنان و مردان از حقوق یکسان و برابر برخوردارند و جز در موارد محدود و معدودی اين برابري مشاهده نمیشود «قانون» در همین زمینه با پروانه مافي؛ مدير پروژه نظارت و ارزيابي بر عملكرد حوزه خانواده در دبير خانه مجمع تشخيص مصلحت نظام به گفت و گو پرداخته است.
ارزیابی مقدماتی شما از حقوق زنان در فعالیت های اجتماعی چیست؟
در رابطه با اينكه بانوان حق و حقوقي در انجام فعاليتهاي اجتماعي و فرهنگي دارند يا خير؟ پاسخ آن كاملا روشن است. در آيين و مذهب ما هيچ تفاوتي بين زن و مرد براي كسب حقوق فرهنگي، اجتماعي و قانوني ديده نشده و قانون اساسي هم صريحا به آن اشاره كرده است. طبق ماده 20 و 21قانون اساسي بايد در چارچوب ارزش هاي اسلامي كه در ايران ايجاد شد تلاش كنند تا زن ها و مردها از شرايط مساوي برخوردار باشند؛ در اصل 43 قانون اساسي به تامين نيازهاي اساسي مانند مسكن، خوراك، پوشاك و آموزش و پرورش و … اشاره و حق برابري هم در آن تاكيد شده است.
اگر بخواهيم در چارچوب قوانين موجود در اين رابطه، عمل كنيم چه كارهايي بايد انجام داد؟
براي اينكه در چارچوب اين قوانين حركت و به آن عمل كنيم لازم است فعاليتهايي كه در دستگاهها و نهاد هاي قانوني انجام ميشود بر اساس نگاه قانون اساسي باشد يعني همه افراد اعم از زن و مرد در حمايت قانون باشند و از همه حقوق سياسي، اجتماعي و فرهنگي و … با رعايت موازين اسلام برخوردار باشند.
نگاه قانون اساسي به حقوق فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي زنان چگونه است؟
قانون اساسي به طور خاص دولت را موظف ميكند كه حقوق زن در تمام جهات با رعايت موازين اسلامي تضمين شود. به طور خاص اموري مانند ايجاد زمينههای مساعد براي رشد شخصيت زن، احياي حقوق مادي و معنوي زنان ، حمايت مادران به خصوص در دوران بارداري و حضانت فرزند، حمايت از كودكان بي سرپرست ، ايجاد دادگاههاي صالح براي حفظ و بقاي خانواده يا ايجاد بيمه خاص براي
زنان بيوه يا زنان بي سرپرست و سالخورده و… را ذكر ميكند. اين ها از مواردي بود كه نشان ميدهد حق و حقوق قانوني، فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي در قانون اساسي هست و بايد مطابق آن بايد اجرا شود.
براي جلوگيري از تصويب قوانيني در مجلس كه به نفع بانوان نيست چه اقداماتي بايد انجام داد؟
با توجه به حضور كم بانوان در مجلس شوراي اسلامي شاهد اين هستيم قوانيني تصويب ميشوند كه به نفع بانوان نيست كه در رابطه با اين موضوع بايد گفت به طور كلي هر فضايي كه تك جنسيتي باشد يا از يك جنسيت تعداد كثيري و از جنسيت ديگر تعداد اندكي باشد طبيعتا تصويب قوانين هم به راي اكثريت در ميآيد كه اين يك روند طبيعي و عادي است. اگر بخواهيم اين حالت را برطرف كنيم بايد شكل مردانه مجلس را تغيير دهيم. حضور بانواني كه تحصيلكرده و با تجربهاند و از يك سو مشكلات زنان را به خوبي ميشناسند و براي حوزههاي زنان راه حل دارند، علاوه بر اينكه راه حل دارند بايد گفت ميتوانند نسبت به مشكلي كه در كشور وجود دارد حل مسئله كنند. بانوان دو وظيفه دارند؛ يكي از وظايف اين است كه فعاليتشان بايد در مجلس براي حل مشكلات ملي باشد و دوم اينكه در كنارمشكلات ملي به مسائل و مشكلات بانوان نیز بپردازند.
اگر اين جمعيتي كه در مجلس هستند تعداد بيشتري از اين دسته از زنان نه صرفا به عنوان جنسيت زن بلكه افرادي كه به مشكلات بانوان بپردازند در مجلس حضور داشته باشند طبعا قوانيني تصويب نميشود كه به نفع بانوان نباشد چون افرادي حضور دارند كه قطعا نظرات خود را در رابطه با مشكلات بانوان مطرح ميكنند كه در اينصورت روند بهتري خواهيم داشت.
در رابطه با اشتغال و دريافت مزد و مرخصي برا ی حذف تفاوت های موجود بين بانوان و آقايان چه باید کرد؟
بانوان در بحث اشتغال همانند مردان هستند؛ به طور خاص بحث مرخصي كه مرخصي طبق قانون بايد به شاغل داده و حقوق و مزايای آن هم، بايد پرداخت شود و اگر اينطور نباشد خلاف قانون است شاغلان هم در زمان مرخصي مانند زمان حضور داراي حق وحقوق هستند و بين زنان و مردان تفاوتي وجود ندارد. اما در بحث دستمزدها همانطور كه ميدانيم برابري كامل حاصل نميشود البته در دنيا هم اينطور است اما كمتر و بيشتر دارد. ولي قاعده اين است كه دركار مساوي و يكسان دستمزد يكسان و اگر چنين حالي صورت نگيرد تخلف است و اين مربوط به وزارت كار ميشود و گاهي در دادگاهها قابل پيگيري خواهد بود.
179/