تاثیر گزارش آمانو بر اجرای برجام

محمد علی وکیلی: یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، ارزیابی تاریخی و نهایی خود درباره ادعای ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران یا PMD را در روز چهارشنبه منتشر کرد. بر اساس آیین نامه آژانس، 15 دسامبر برابر با 24 آذر، شورای حکام می بایست بر اساس گزارش رای صادر کند. مطابق این گزارش، آژانس هیچ نشانه موثقی درباره انحراف مواد هسته ای در ارتباط با جنبه های نظامی احتمالی در برنامه هسته ای ایران نیافته است.گرچه گزارش در خصوص فعالیت‌های هسته ای ایران پیش از سال 2003 منفی است ولی در خصوص فعالیت های پس از سال 2009 به صراحت اشاره می کند که تمام فعالیت ها مطابق نقشه راه می باشد. پیرامون تاثیر این گزارش بر

روند اجرای برجام، نکاتی لازم به تذکر است:
1
-اهمیت و تاریخی بودن این گزارش بخاطر نقشی است که در اجرای برجام برعهده دارد. اگر در 24 آذر، شورای حکام به پیشنهاد 1+5 اقدام به مختومه کردن بخش PMD پرونده کند، ماشین اجرای برجام به اتوبان رسیده است؛ اما اگر به هر دلیل شورای حکام رای به بسته شدن پرونده ندهد و تحقیق بیشتری را مطالبه نماید و یا ادعاهای قبلی را تکرار کند، ماشین برجام به دره سقوط خواهد کرد. بنابراین گزارش روز چهارشنبه آمانو، گرانیگاه برجام بحساب می آید.
2
– اگر مطابق پیش بینی ها، شورای حکام، 15 دسامبر (24 آذر) رای به مختومه شدن جنبه های احتمالی نظامی پرونده هسته ای دهد، در حقیقت مهر تایید بر ادعاهای ایران و مهر ابطال بر ادعاهای 1+5 زده است. چرا که بهانه اصلی غربی ها برای بحران هسته ای ایران، “PMD” یا احتمال ابعاد نظامی فعالیت هسته ای است. با این بهانه بحران خلق شد و در نتیجه این همه فشار و تحریم و محدودیت بر ایران تحمیل شد. حال با این گزارش خود اعتراف می کنند که این بهانه ها بی پایه بوده و حرکت ایران در مسیر حقوق قانونی می باشد. اما اعتراف را به پیش از 2003 تسری ندادند. برای اینکه ایران می توانست بر اساس آن ادعای حقوقی نماید و مطالبه خسارت و ضرر و زیان کند و حیثیت جامعه غربی نیز با آن اعتراف به حراج گذاشته می شد.
3
– انتشار گزارش و رای شورای حکام پیش از پایان مهلت برجام یکی دیگر از هوشمندی های تیم هسته ای ایران بحساب می آید. اگر گزارش و رای شورای حکام پس از مهلت زمانی اجرای برجام بود و گزارش به مختومه شدن PMD منتهی نمی‌شد، مشکل دوچندان می گردید. اما با این تدبیر و دستور رهبر معظم انقلاب، خروج قلب رآکتور اراک و انتقال مواد هسته ای به خارج، منوط به رای آژانس گردید. این دو قلم مهمترین تعهدات ایران را تشکیل می دهند.
4
– اگر شورای حکام به تقاضای 1+5 در روز 24 آذر رای به مختومه شدن ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای دهد، راه برای بهانه جویی های بعدی طرف غربی و یا سرپیچی آنان از تعهداتشان بسته می شود و مسیر اصلی تعهدات 1+5 طی شده است و ایران به آنچه در طول 12 سال بحران می خواست، رسیده است. در طول این سالیان ایران همواره بر صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای اش اصرار داشت؛ حال با این گزارش به آن دست می یابد.
5
– اگر مطابق پیش بینی ها شورای حکام PMD را بسته و مختومه اعلام کند، سندی دیگر بر ابطال پیش گویی های برخی دلواپسان داخلی خواهد بود. در این مدت برخی دلواپسان با قاطعیت اعلام می داشتند که PMD بسته نخواهد شد و همچنان بهانه برای نقض تعهدات از طرف 1+5 باقی خواهد ماند. اما حال، پیش از زمان پایان مهلت برجام، خود شاهدیم که ان شاءالله با رای شورای حکام حق ملت ایران در داشتن فناوری صلح آمیز هسته ای به رسمیت شناخته خواهد شد و محکومیت غربی ها با دست خودشان در خصوص مسیری که علیه ملت ایران طی نمودند، به سرانجام می رسد

176/