الگوی 1+5 راه خروج از فقر اطلاعاتی در کشور

حسین اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فناوری اطلاعات و ارتباطات خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اینکه هلدینگ تلکام فناپ در چهار بخش محتوا، ارتباطات ثابت (FCP)، اپراتور مجازی موبایل (MVNO) و تلویزیون اینترنتی (IPTV) فعالی می‌کند، درباره ضرورت ورود به حوزه تلکام اظهار کرد: عنوان IT در فعالیت‌های این شرکت از زمان تأسیس در سال 84 پررنگ است در حالیکه اساسنامه ما هر دو عنوان IT و CT را دارد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه از ابتدا فعالیت‌های خود را برای تأمین نیاز بانک‌ها آغاز کردیم، تمرکز اصلی‌مان بر این بخش بود اما با گذشت زمان احساس کردیم در حوزه‌هایی نظیر شهر هوشمند نیز که نیاز آینده کشور است باید سرمایه‌گذاری کنیم؛ بنابراین فعالیت‌هایمان را به شکلی آرام به سمت این موضوع سوق دادیم و در گام نخست مبتنی بر نیازهای جامعه، ارائه خدمات ارزش افزوده موبایل را هدف گرفتیم.
او با بیان اینکه بعد از سه چهار سال فعالیت وارد موضوع پرداخت شدیم، گفت:عملا از سال 92 چارت فعالیتی 5+1 را در داخل فناپ شکل دادیم و اعتقادمان این است که چنین الگویی که شاید نمایه‌ای سیاسی را به ذهن متبادر سازد مختص شرایط پساتحریم خواهد بود زیرا در این شرایط مجموعه‌ای موفق‌تر است که بحث‌های B2C را به شکل گسترده و موفقی پیاده‌سازی کرده باشد.
قائم‌مقام مدیر عامل فناپ با اشاره به خدمات پرداخت و سلامت الکترونیکی که نیازمند حضور شرکتی IT محور است، ابراز کرد: ارائه خدمات بزرگی نظیر IPTV و MVNO قطعا نیازمند مجموعه‌ای است که الگوی موفقی در خدمات پرداخت بوده زیرا در هر دو بستر قرار است پرداخت به عنوان یکی از ارکان در اختیار مشترک و کاربر نهایی قرار گیرد.
وی درباره عنوان 5+1 و اطلاق آن به پروژه‌های فناپ گفت: حوزه‌های 1. تلکام، 2. بانکی، 3. سلامت هوشمند و خدمات عمومی، 4. پروژه‌های بزرگ فناوری اطلاعات، 5. تجارت الکترونیک و 6.راهکارهای جامع یکپارچه فناوری اطلاعات در بر گیرنده عنوان “5+1” است.
اسلامی با بیان اینکه چنین الگوی جامعی را کمتر می‌توان در شرکت‌های ICT مشاهده کرد، گفت: قطعا این ادعا را نداریم که در تمامی این بخش‌ها سرآمد هستیم اما به این سمت می‌رویم که رهبری هر کدام از این بخش‌ها را به دست گیریم.
وی در پاسخ به این سوال که رویکرد حاکمیت در این دوره بیشتر به سمت سرمایه‌گذاری در روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته است، آیا با اشراف به این موضوع وارد حوزه ICT و تقاضا برای پروانه بزرگی نظیر FCP (ارتباطات ثابت) برآمدید؟، گفت: قطعا شرکت‌های بزرگ در برهه‌ای از زمان با گذر از اهداف مالی، یکسری اهداف ملی هم عهده‌دار می‌شوند. ما با اشراف بر فقر سواد و فقر دیجیتالی به این حوزه ورود کردیم.
او افزود: در عصر اطلاعات دیگر اینطور نیست که محرومیت روستاها به واسطه فاصله فیزیکال آنها از شهرها تعریف شود؛ بنابراین باید با استفاده از توان فناوری اطلاعات به سمت بالا بردن سواد اطلاعاتی برویم.
این کارشناس فناوری اطلاعات خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه هم‌اکنون در سراسر کشور چه از طریق ماهواره و چه شبکه‌های اجتماعی، موضوعی قابل پنهان نیست اما همچنان دچار فقر اطلاعاتی در برخی روستاها و به قولی مناطق کمتر توسعه یافته هستیم.
به گفته او حضور سراسری در کل کشور با اولویت قرار دادن پلت‌فرم آموزشی که یکی از اهداف قانون اساسی در راستای بهره‌مندی حداکثری تمامی اقشار جامعه از حقوقی یکسان است، برنامه اصلی فناپ برای رسیدگی به اوضاع مناطق محروم و کمتر توسعه یافته است تا از این طریق امکان اتصال (Connectivity) محقق شود.
اسلامی با بیان اینکه روستایی نیست که در حوزه پرداخت به شکلی قوی ورود نکرده باشیم، گفت: به همین میزان علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری زیرساخت‌های ارتباطی برای این بخش‌ها هستیم. بعد از این سرمایه‌گذاری به سمت حوزه‌هایی نظیر سلامت الکترونیکی می رویم هر چند که تاکنون اقداماتی در این زمینه داشته‌ایم اما محصولات‌مان کامل نشده است.
وی افزود: با ابداع سنسورها و پرونده‌های پزشکی الکترونیک، علاوه بر اینکه کار پزشکان در دسترسی به اطلاعات مریض‌ها تسهیل می‌شود، شعار تن‌درستی قبل از بیماری محقق می‌گردد. قطعا در بازه کمتر از یک سال حرف جدی برای این حوزه خواهیم داشت.
او به تجارت الکترونیکی هم اشاره کرد و در ارتباط با زمینه نفوذ آن گفت: با سرمایه‌گذاری در بسترهای ارتباطی، این حوزه پیش از هر حوزه دیگری فعال می‌شود زیرا شعار آن حذف واسطه‌های میان تولید کننده و مصرف کننده و کاهش قیمت تمام شده کالا و خدمات است.
این مدیر فناوری عنوان کرد: در زمینه تجارت الکترونیکی ممکن است مشکل نرم‌افزاری خاصی وجود نداشته باشد اما دچار مشکلات حقوقی و لجستیکی هستیم که به عنوان مثال امکان تحویل کالا از یک استان به استانی دیگر ظرف کمتر از 24 ساعت را ممکن نمی‌سازد.
وی با اشاره به ضعف سیستم لجستیکی ابراز کرد: برخی نقاط نظیر چابهار و سیستان‌و‌بلوچستان شاید امکان تحویل کالا ظرف کمتر از 24 ساعت بدون استفاده از هواپیما نباشد. قوانین حقوقی بخش لجستیک هم شاید چندان قوی نباشد و لذا تکلیف برخی کالاهای ارزشی نظیر پاکات حاوی چک‌های با رقم سنگین مشخص نیست.
او با تأکید بر اینکه اگر شرکت‌هایی نظیر آمازون و علی بابا تنها به واسطه خدمات نرم‌افزاری موفق نیستند، اذعان کرد: زیرساخت‌‌های لازم در آن کشورها وجود دارد و علاوه بر لجستیک قوی، موضوعاتی نظیر حمایت دولت نیز مطرح است اما در کشور ما انبارش بسیاری از استان‌ها همچنان دقیق نیست.
اسلامی با بیان اینکه توسعه تجارت الکترونیکی برای روستاها و مناطق محروم از نان شب هم واجب‌تر است، درباره مشاوره با شرکت‌های خارجی جهت پیاده سازی الگویی موفق در این زمینه گفت: نگاه ما در این زمینه بیشتر معطوف به شرق است تا غرب البته نه به منزله اینکه با غربی‌ها مذاکره نکرده باشیم بلکه علاقه‌مندی ما بیشتر به مذاکره با غربی‌های حوزه اروپاست.
وی افزود: مشاوره ما در زمینه تجارت الکترونیک از دو سال قبل شروع شد و تا سه ماه گذشته نیز رایزنی‌هایی در این زمینه با لیستی متشکل از 10 برند معتبر در این زمینه داشتیم زیرا معتقدیم روزی برای تجارت الکترونیکی فراخواهد رسید.
او خاطر نشان کرد: برخی آماده حضور مستقیم در بازار ایران و منتظر دریافت سیگنال‌های حقوقی هستند که باید منتظر سیاست نظام در مواجه با چنین درخواست‌هایی بمانیم زیرا کشورهایی مثل دوبی این رویکرد را نپذیرفته و درخواست‌ها را در قالب مشارکت، اجابت کرده‌اند.
اسلامی گفت: اگر صلاحدید کشور ما این است که برندهای معتبر خارجی بعد از تحریم‌ها وارد کشور شوند باید حافظ مزیت و منافع شرکت‌های ایرانی باشیم.
قائم‌مقام فناپ درباره رویکرد این مجموعه نسبت به پروانه‌های FCP نیز گفت: در قالب این پروانه یکسری وظایف را حاکمیت برای ما مشخص کرده و یکسری جاها نیز خودمان سرمایه‌گذاری خواهیم داشت که البته طبیعی است به سمت نقاطی برویم که صرفه اقتصادی دارد.
وی افزود: حاکمیت باید مجوزها را دقیق و حساب شده‌تر در اختیار متقاضیان قرار دهد تا تمامی بخش‌های کشور از سرمایه‌گذاری واحدی برخوردار شوند و اینطور نباشد که تمامی شرکت‌های دارنده این پروانه به سمت سرمایه‌گذاری در نقاطی بروند که صرفه اقتصادی دارد.
او خاطر نشان کرد: هدف ما ایجاد اتصال و دسترسی به شبکه در تمامی نقاط کشور است و از این جهت سرمایه‌گذاری ما در سراسر کشور قطعی خواهد بود. با توجه به اینکه مدت زمان بازگشت سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه چیزی حدود پنج سال است باید در اولویت زمانی پنج ساله خود طوری حرکت کنیم که از افق‌های درآمدی خود باز نمانیم.
اسلامی تصریح کرد: دولت سعی کرده فرصت‌های لازم را فراهم کند تا شرکت‌های خصوصی در این زمان (سرمایه‌گذاری‌ها) چابک بمانند.
وی در پاسخ به این سوال که علی‌رغم فعالیت چند ساله مخابرات در کشور و حتی بعد از خصوصی‌سازی این شرکت همچنان شاهد هستیم که برخی نقاط کشور از داشتن یک خط تلفن محروم هستند، شما چه تضمینی می‌دهید که با در اختیار گرفتن این پروانه به سمت سرمایه‌گذاری در نقاط کمتر توسعه یافته بروید؟، گفت: درست است مخابرات خصوصی شده اما آیا منش و رفتار بازاری آن شبیه منش شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است؟ مشکل حضور در روستاها فنی نیست و اصلی‌ترین مشکل آن هم مربوط به موضوعات اقتصادی نمی‌شود.
او گفت: نگاه ما به بازار نگاه درآمدی و مدیریتی است؛ قطعا فناپ باید درآمد داشته باشد و برای کسب این درآمد حاضر به سرمایه‌گذاری در برخی نقاط می‌شود که شاید اکنون صرفه نداشته باشد اما در آینده اقتصادی می‌شود.
این فعال بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات تصریح کرد: ما می‌خواهیم به سمت منطق کسب‌وکار برویم؛ قطعا برخی نقاط کشور هم هستند که دسترسی اولیه و پایه به موضوعاتی نظیر آب، برق و… را نداشته باشند که از این حیث مدل 5+1 هم اقتصادی نیست لذا وظیفه حاکمیت ایجاب می‌کند که به سمت سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها برود یا به عبارتی توافقی دو جانبه بین بخش خصوصی و حاکمیت منعقد گردد تا هم حاکمیت وظایفش را اجرایی کرده و هم بخش خصوصی بتواند سهامدارانش را برای سرمایه‌گذاری‌ها راضی کند.
وی درباره برنامه این شرکت برای میزان سرمایه‌گذاری‌ها در نقاط دور افتاده برای توسعه ارتباطات گفت: ابعاد این ارقام واقعا نجومی است و عدد دقیقی وجود ندارد اما فکر می‌کنیم رقمی با سقف 400 میلیارد تومان البته به شرطها و شروطها باشد.
او اخذ تسهیلات را یکی از شرایط بقای این سرمایه‌گذاری‌ها دانست و ابراز کرد: عملا بانک‌ها باید تسهیلاتی را در قالب پروژه‌های BOT ارائه کنند تا از این طریق هم سهم سرمایه‌گذار را در پایان پروژه بپردازیم و هم منفعتی را به عنوان شرکت خصوصی کسب کنیم زیرا ابعاد این سرمایه‌گذاری‌ها چند هزار میلیارد تومان است.
اسلامی درباره اینکه گمان می‌کنید تسهیلات دولت در قالب USO برای اجرای چنین پروژه‌ای کافی باشد و با آن می‌توانید کار را شروع کنید؟، گفت: فکر نمی‌کنیم از این تسهیلات منتفع شویم و علاقه‌مندی حاکمیت بیشتر به سمت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است البته خوشحال می‌شویم کسی مخالف این حرف را بزند.

111/