C ٩١٩؛ چالش دوقطبی ایرباس و بویینگ؟

با وجود آن‌که اقتصاد چین با پستی و بلندی زیادی روبه‌رو شده اما به نظر می‌رسد صنعت هوانوردی این کشور همچنان وضع خوبی دارد. ترافیک هوایی چین در ٣‌ماهه نخست ٢٠١٥ میلادی رونق داشته و ١٣‌درصد افزایش یافته است. براساس آمار دولتی این کشور تعداد مسافران هوایی چین برای نخستین بار از مرز ١٠٠‌میلیون نفر گذشته است. چین که دومین بازار بزرگ سفرهای هوایی جهان را در اختیار دارد، اکنون مدتی است که رویای تبدیل شدن به غول هواپیماسازی جهان را نیز در سر می‌پروراند. این کشور قبلا نیز تلاش کرده بود با تولید هواپیمایی کاملا داخلی قدرت خود را در این زمینه به رخ بکشد، اما موفق نشد. به‌هرحال چندی پیش هواپیمای تجاری C٩١٩ را با هیاهوی بسیار رونمایی کرد. هرچند ظواهر امر نشان‌دهنده یک هواپیمای کامل و هوشمند است اما کارشناسان نظرات متفاوتی دارند. برخی آن را یک موفقیت دیگر در مسیر جاه‌طلبی‌های این کشور و تسخیر جهان می‌دانند. برخی دیگر آن را هواپیمایی بازار مشترک معرفی می‌کنند که هر بخش آن در کشوری تهیه شده و درنهایت از ایمنی چندانی برخوردار نیست، هواپیمایی که مانند بقیه کالاهای چینی فقط برای تصرف بخشی از بازار بدون کیفیت ساخته شده است، هواپیمایی که هرچند لاف رقابت با غول‌هایی مانند بویینگ و ایرباس را می‌زند، اما درنهایت فقط در آسمان چین پرواز خواهد کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید روایت CNN از حاشیه‌های رونمایی نخستین هواپیمای تجاری ساخت چین است.
چندی پیش در میانه هیاهوی بسیار در تلویزیون ملی چین، این کشور نخستین خط تولید جت مسافربری پهن‌پیکر خود را در شانگهای افتتاح کرد. این درحالی است که چین مدت‌هاست ادعا می‌کند قصد دارد به سلطه ایرباس و بویینگ بر بازار هواپیماهای تجاری پایان دهد. در مراسم رونمایی، یک هواپیمای نو C٩١٩ با بدنه سفید و راه‌های مواج آبی رنگ و دم سبز رنگ بین پرچم ملی چین و بنری با شعار«رویایی به حقیقت می‌پیوندد» قرار گرفته بود.
C٩١٩ یک هواپیمای دو موتوره است که گنجایش ١٧٤ مسافر را دارد و ابعاد آن شبیه ایرباس‌های سری ٣٢٠ و بویینگ سری ٧٣٧ است. هدف از طراحی این هواپیما که قادر است تا ارتفاع ٥٥٥٥ کیلومتر اوج بگیرد، رقابت با هواپیماهای ایرباس و بویینگ اعلام شده است. همچنین گفته می‌شود این هواپیما در مسیرهای تجاری پرمسافر و مسیرهای تفریحی (مثلا از شانگهای به سنگاپور و پکن به بانکوک ) تردد خواهد کرد.البته این نخستین تلاش چین برای ورود به صنعت هواپیما‌سازی نیست. پس از شکست تلاش چین در تولید هواپیماهای مسافری بزرگ در دهه ١٩٨٠ میلادی، C٩١٩ نخستین‌بار در سال ٢٠٠٨ میلادی پرده‌برداری شد. این هواپیما در حقیقت نشانه بازگشت چین به صنعت هواپیماسازی قلمداد می‌شود.
ابهام در ساخت چین
هرچند نخستین پرواز C٩١٩ حداقل یک‌سال دیگر انجام خواهد شد، اما شرکت دولتی هواپیمایی تجاری چین یا Comac که تولید‌کننده آن است از برنامه‌های آتی خود برای تولید یک هواپیمای پهن‌پیکر دیگر پرده برداشته است. دولت این کشور تصمیم دارد از C٩١٩ به‌عنوان سکوی پرتابی برای توسعه یک صنعت هوانوردی ملی استفاده کند و در این زمینه به وجود بیش از ٢٠٠ شرکت، ٣٦ دانشگاه و صدها‌ هزار پرسنل در توسعه این هواپیمای خود افتخار می‌کند. رسانه‌های دولتی نیز ادعا می‌کنند از فناوری‌های پیشرفته در کل این هواپیما استفاده شده است؛ از دستگاه‌های تازه خودکار هواپیما گرفته تا اسکلت آن‌ که از مواد کامپوزیت سبک ساخته شده است. بویینگ نیز در ساخت هواپیمای تازه نفس خود یعنی ٧٨٧ Dreamliner از همین فناوری‌ها بهره گرفته است. با وجود این، برخی مشتاقان صنعت هوانوردی در چین مطمئن نیستند آنچه رسانه‌های ملی کشور درباره تولید C٩١٩ ادعا می‌کنند، درست باشد و این یک هواپیمای تمام‌هوشمند چینی باشد. در همین زمینه اینفوگرافیکی منتشر شده که نشان می‌دهد بسیاری از بخش‌های مهم این هواپیما در خارج از چین تهیه یا ساخته شده است. ازجمله موتورهای آن‌ که توسط شرکت فرانسوی – آمریکایی CFM International ساخته شده است. سیستم‌های قدرت و فرود نیز هر دو در شرکت آمریکایی «هانی ول» طراحی و ساخته شده‌اند.
رشد خارق‌العاده
با تمام این اوضاع و احوال نمی‌توان از این نکته فارغ شد که عطش چین برای ساخت هواپیماهای مسافربری جدید مانند بازار هوایی آن با سرعت خارق‌العاده‌ای درحال رشد است. چین پس از آمریکا دومین بازار بزرگ سفرهای هوایی در جهان به حساب می‌آید. بنابراین جای تعجبی ندارد که براساس پیش‌بینی بویینگ، این کشور به بیش از ٦٣٠٠ هواپیمای جدید طی ٢‌دهه آتی نیاز داشته باشد. ایرباس نیز با تکیه بر چنین دیدگاه
غیر واقع‌بینانه‌ای خط تولید هواپیماهای خانواده A٣٢٠ خود را در سال ٢٠٠٨ در شهر تیانجین واقع در شمال چین راه‌اندازی کرده است تا بتواند بیشترین بهره را از این وضع ببرد. طی آخرین دیدار رئیس‌جمهوری چین از آمریکا، این کشور قراردادی برای خرید ٣٠٠ هواپیمای مسافربری به ارزش ٣٨‌میلیارد دلار امضا کرد. در دیدار آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان از پکن؛ دولت چین اعلام کرد ١٣٠ جت ایرباس به ارزش ١٧‌میلیارد دلار نیز خواهد خرید.
پایان دوقطبی بازار صنعت هوایی
با توجه به آنچه گفته شد ادعاهای Comac درباره آینده درخشان C٩١٩ کمی عجیب به نظر می‌رسد. این شرکت تصمیم دارد ٢‌هزار فروند هواپیما را طی ٢٠‌سال آتی بفروشد و برخی تحلیلگران چینی حتی پیش‌بینی می‌کنند مثلث A-B-C (ایرباس، بویینگ، کوماک) در بلندمدت برای دستیابی به سهم خود از بازار با یکدیگر رقابت خواهند کرد. تاکنون ٥١٧ سفارش ساخت برای C٩١٩ ثبت شده است که بیشتر آنها توسط شرکت‌های حامل هوایی چینی و شرکت‌های اجاره هواپیمای داخلی بوده‌ است. فقدان دریافت گواهینامه تایید از سازمان فدرال هوانوردی آمریکا (FAA) یکی از بزرگترین موانع فروش این هواپیما در بازارهای بین‌المللی قلمداد می‌شود. به‌هرحال عکس‌العمل مردم چین نیز درباره ساخت چنین هواپیمایی متفاوت است. برخی از آنان از ساخت هواپیمای داخلی احساس غرور کرده و آن را حمایت می‌کنند و برخی دیگر با دیده شک و تردید به امنیت یک هواپیمای کاملا ساخت چین نگاه می‌کنند. برخی کاربران اینترنت نیز ادعا می‌کنند تنها زمانی حاضر به سفر با C٩١٩ می‌شوند که این هواپیما به‌عنوان جت رئیس‌جمهوری کشور نیز استفاده شود. اما هم‌اکنون و حداقل در آینده نزدیک می‌توان مطمئن بود که رئیس‌جمهوری این کشور همچنان از جامبو جت Boeing ٧٤٧ برای سفرهای خارجی خود استفاده خواهد کرد.

179/