تاثیر مخاصمات مسلحانه بر حقوق کودکان
مژگان قطان/ عضو انجمن حمايت از حقوق كودكان اسناد بینالمللی همچون کنوانسیون چهارم ژنو 1959-پروتکل الحاقی به آن 1977، اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی 1998، کنواسیون حقوق کودک1989و پروتکل اختیاری آن 2001-2000، اعلامیه حقوق بشرو میثاق حقوق مدنی، سیاسی و حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از مهم ترین اسناد حقوق بین الملل هستند که هر گونه …
مژگان قطان/ عضو انجمن حمايت از حقوق كودكان
اسناد بینالمللی همچون کنوانسیون چهارم ژنو 1959-پروتکل الحاقی به آن 1977، اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی 1998، کنواسیون حقوق کودک1989و پروتکل اختیاری آن 2001-2000، اعلامیه حقوق بشرو میثاق حقوق مدنی، سیاسی و حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از مهم ترین اسناد حقوق بین الملل هستند که هر گونه تجاوز و تعدی به حقوق کودکان در زمان جنگ را منع می نمایند.
پرواضح است عواقب فلاکت بار هرگونه درگیری مسلحانه ای بر اقشار آسیب پذیر در جامعه همچون کودکان مشهودتر و ملموستر است تا جایی که میتوان اذعان كرد که سرنوشت کودکی که کشورش دستخوش جنگ و نا امنی است به گونه دیگری رقم خواهد خورد. در طی یک مخاصمه مسلحانه و جنگ اعم از داخلی یا بینالمللی حقوق کودکان مورد نقض عمده و آسیب جدی قرار می گیرد که می توان این تهدیدها را در 6 عنوان کلی خلاصه كرد هرچند که این تقسیم و عنوان بندی تنها مصادیق کلی و اهم نقض فاحش حقوق کودک را در برمیگیرد. بنابراین میتوان گفت که نقض عمده حقوق کودکان عبارتاست از:
1- سربازگیری و استفاده نظامی از کودک؛ این امر برای کودکان زیر 15 سال مطلقا منع گشته است بر طبق آنچه در دادگاههای یوگسلاوی سابق، رواندا و سیرالئون اعلام گشت سربازگیری کودک پایینتر از 15 سال جنایت جنگی به شمار می آید. پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک در خصوص کودکان18-15 سال نیز مقرر میكند که کشورهای عضو بايد از بهکارگیری اجباری کودکان در جنگ و شرکت مستقیم آنها در درگیریها را بکاهند.
2- کشته شدن، آسیب جدی به تمامیت جسمانی کودک و ازکار افتادگی که نقض حق حیات کودک به شمار می رود؛ مسلما آینده کودکی که در یک حمله نظامی دچار نقص عضو و معلولیت دائم میشود قابل جبران خسارت مادی و معنوی نخواهد بود لذا تمامی اسناد بین المللی و قطعنامه های شورای امنیت هدف گیری غیر نظامیان را ممنوع و شدیدا محکوم میكنند.
3-خشونت ها و تجاوزهای جنسی امروزه حقوق کیفری بین المللی صراحتا تجاوز و خشونت جنسی در هنگام مخاصمات را جرم انگاری كرده است.
4- حملات بر بیمارستانها و مدارس، هرچند حمله به اهداف غیرنظامی ممنوع و محکوم گشته است لکن بعضا استفاده نظامی این تنها اماکن امن را گاه تبدیل به نا امن ترین مآمن میكنند.
5-ربوده شدن، کودکی که در جریان یک مخاصمه خانواده و خویشان خود را از دست می دهد، آواره و بیسرپرست میكند گاه با این عاقبت شوم مواجه میشود که ربوده شود، مورد تجاوز قرار گیرد و در نهایت به کار بردگی جنسی گمارده شود.
6- محرومیت از کمکهای بشر دوستانه، تمامی سازمانهای بین المللی، بشردوستانه و مردم نهاد سعی در کاستن آلام کودک خواهند داشت لکن در زمان مخاصمه این دسترسی محدود میشود به گونه ای که همانطور که شاهد بودیم کودک سه ساله ای به جهت استمداد و پناهجویی به دریا میزند.
آنچه که بیان شد مختصر از عمق فاجعه ای است که با هر جنگ افروزی در جامعه ایجاد میشود. تمامی تلاشها و کوشش های بشری جهت ایجاد صلح پایدار و پرهیز از هرگونه نزاع داخلی و بین المللی شاید بهآن جهت است که آتش هر جنگی که بر افروخته شد دامنگیر نسلهای آتی بشری خواهد گشت و کودکان آن جامعه اولین و آخرین قربانیان آن جنگ خواهند بود.
179/