دزدان فلزهای زیرزمینی

سرقت کابل‌های مخابراتی تهران نیز مانند سرقت مجسمه‌های شهر محدود به یک روز نبود و در طول چند روز سارقان دست به سرقت کابل‌های مناطقی همچون 7،8،3 و 2 زدند و ارتباط 12 هزار مشترک تلفن ثابت را نیز قطع کردند. براساس گزارش‌ها و با تلاش پیمانکاران نگهداری این مراکز این ارتباط بار دیگر به حالت عادی برگشته است و سارقان نیز دستگیر شده‌اند. هرچند به نظر می‌رسد، ماجرای سرقت مجسمه‌های پایتخت ارتباطی با دزدان کابل‌های مسی ندارد؛ اما وقوع سرقت‌هایی کم سابقه برای دزدیدن فلزهای با ارزش سطح شهر، سریال دزدی فلزها را به تهران آورده است و به نظر می‌رسد پس از دزدیده شدن مجسمه‌های برنزی و کابل‌های مسی باید منتظر دزدیده شدن اشیای فلزی دیگری هم بود.
سرقت‌های سریالی
داستان سرقت کابل‌های مخابراتی به چهارشنبه هفته گذشته باز می‌گردد. افراد ناشناسی در نخستین سرقت خود در چهارشنبه شب با سرقت کابل‌های زیربار محدوده مرکز تلفن ولیعصر در منطقه 7 تهران، ارتباط چهار هزار مشترک تلفن ثابت در این محدوده مخابراتی را قطع کردند. پس از این اقدام مراکز دیگری نیز از سرقت کابل‌ها خبر داده و با گزارش‌های رسیده، تعداد ارتباطات قطع شده به عدد 9 هزار مشترک رسید. سارقان این بار کابل‌های زیر بار تلفن‌های ثابت را با خود بردند و این در حالی است که به گفته مدیرکل مخابرات مرکز تلفن ولیعصر، معمولا کابل‌های زیر بار به سرقت نمی‌رفتند و بیشتر کابل‌هایی به غیر از کابل‌های زیر بار که قابل فروش یا استفاده بودند به سرقت می‌رفتند که به همین دلیل سرقت اخیر از کابل‌های زیر بار (بار مخابراتی که خدمات ارائه می‌دهند‌) مخابرات کم‌سابقه بوده است. این سرقت کم‌سابقه و قطع ارتباط چهار هزار مشترک تلفن‌های ثابت آن هم از روز چهارشنبه، در شرایطی رقم خوردکه احمد کریمی، ‌مدیر کل مخابرات مرکز تلفن ولیعصر در منطقه 7 تهران از شناسایی و دستگیری سارقان خبر داد و تعداد آنها را دو نفر اعلام کرد. در ابتدا مسوولان نیروی انتظامی‌تهران بزرگ، از این سرقت اعلام بی‌اطلاعی کرده بودند و اظهار داشتند که تاکنون گزارشی در این زمینه به پلیس داده نشده است. اما در آخرین گزارش‌ها سرهنگ عباسعلی محمدیان، رییس پلیس آگاهی فرماندهی انتظامی‌ تهران بزرگ در نشست خبری خود در روز دوشنبه اعلام کرد که سارقان کابل‌های مخابراتی روز چهارشنبه هفته گذشته هنگام سرقت از سوی ماموران کلانتری 106 نامجو دستگیر شده‌اند. وی در تشریح نحوه دستگیری این متهمان افزوده بود که یکی از متهمان در داخل یکی از چاله‌های مخابراتی در حال بریدن کابل‌های مخابراتی و دیگری در حال کشیک دادن در بالای چاله بود که پس از مشکوک شدن ماموران کلانتری نامجو فردی که در داخل چاله بود در زیر کابل‌ها پنهان می‌شود که با هوشیاری ماموران این کلانتری هر دو سارق دستگیر می‌شوند. به گفته رییس پلیس آگاهی فرماندهی انتظامی‌تهران بزرگ، سارقان با تصور اینکه سیم‌های مخابراتی دارای ارزش هستند، اقدام به سرقت این کابل‌ها می‌کردند.
اما برای بسیاری از افراد این سوال مطرح است که چگونه سارقان با توجه به دفن شدن این کابل‌ها زیر زمین و با توجه به حساس بودن شهرداری به کندن معابر، توانایی به سرقت بردن این کابل‌ها را داشته اند.
محمد چوپانی، کارشناس مخابرات در پاسخ به چگونگی امکان سرقت کابل‌های مخابراتی که زیر بار رفته‌اند، می‌گوید: «هر یک متر کابل کانالی 2400، حدود هشت کیلوگرم وزن دارد که با توجه به آنکه یک تخته کابل حدود 250 متر و قطر کابل نیز حدود 10 سانتیمتراست این کابل وزنی حدود 4 تن خواهد داشت که به راحتی و با دست قابل سرقت نیست.»
وی با بیان اینکه سرقت کابل‌های مراکز مخابراتی شامل دو تخته کابل 250 متری در اندازه 2400 زوج و 1800 زوج تنها با جرثقیل امکان‌پذیر است، می‌افزاید: «جدا کردن کابل‌ها از حوضچه مرکزی به دو روش ممکن است. اول آنکه با دستگاهی به نام وینچ که با قدرت کامل این کابل‌ها را جدا کند و دوم آنکه سارقان به دلیل حجم زیاد این کابل‌ها با خرد کردن سیم‌ها آن را بردارند که بریدن هر کابل نیز حدود دو ساعت زمان نیاز دارد.»
چوپانی معتقد است که مس به کار رفته در کابل‌های مخابراتی ارزشمند است و تنها دلیلی که می‌تواند باعث سرقت شود همین مساله است.
این کارشناس با بیان اینکه از طریق جرثقیل نیز این کابل‌ها قابل حرکت است، اما نیازمند قرقره ای به ارتفاع دو متر از سطح زمین خواهد بود، می‌افزاید: «معمولا سرقت از کابل‌های زیربار نرفته مخابراتی انجام می‌گیرد؛ اما سرقت کابل‌های زیر بار رفته کمتر سابقه دارد.»
چوپانی با بیان اینکه بسیاری از مراکز مخابرات درب حوضچه‌های کابل مرکزی را جوش می‌دهند تا به راحتی امکان سرقت از آن وجود نداشته باشد اظهار می‌کند که هزینه هر کابل 2400 زوج حدود 25 میلیون تومان است که این مبلغ جدای از عملیات مفصل بندی خواهد بود و در این بین متضرران اصلی پیمانکاران مخابرات هستند که طبق قراردادی که با این شرکت دارند؛ موظفند هرگونه خسارت کابلی را جبران کنند.
وی با تاکید بر اینکه قرارداد مخابرات با پیمانکاران مراکز نگهداری و بهینه‌سازی مخابراتی غیر قابل پیش‌بینی است و برای این قبیل اتفاقات راهکاری دیده نشده است اضافه می‌کند که در این قرارداد پیمانکار موظف است در صورت خرابی یا سرقت کابل ظرف 72 ساعت نسبت به تعویض کابل و بازسازی مرکز اقدام کند که در غیر این صورت به ازای هر یک ساعت تاخیر، جریمه‌ای معادل قیمت نگهداری شبکه باید بپردازند.
ضرر پیمانکاران
در این بین واکنش روح‌اللهی، مدیر عامل شرکت مخابرات تهران نیز جالب توجه بود؛ چرا که وی سرقت کابل‌های مخابراتی را موضوع جدیدی ندانست و از پیمانکاران نگهداری و بهینه‌سازی مراکز مخابراتی خواست تا سیستم‌های حفاظتی خود را ایمن کنند.
محمد روح‌اللهی در گفت‌وگو با «مهر» تاکید کرد که سرقت از کابل‌های مخابراتی موضوع تازه ای نیست و این مساله هر از چندگاهی اتفاق می‌افتد، اما آنچه مسلم است این است که پیمانکاران نگهداری مراکز مخابراتی باید برای کاهش ضرر و زیان ناشی از قطعی و سرقت کابل، سیستم‌های خود را به ابزار حفاظتی ایمن کنند. وی در ادامه اظهار داشت که اگرچه تعداد و نوع سرقت کابل‌های مخابراتی متفاوت است، اما این مساله همیشه با ضرر و زیان همراه بوده است.
روح‌اللهی در مورد میزان خسارتی که از این قبیل وقایع گریبانگیر پیمانکاران شرکت مخابرات می‌شود، می‌گوید: در قرارداد شرکت مخابرات تهران با پیمانکاران نگهداری و بهینه‌سازی مراکز مخابراتی، بحث بیمه کابل‌های مخابراتی دیده شده و پیمانکاران نیز پس از بررسی و مطالعه این موضوع نسبت به انعقاد قرارداد با مخابرات اقدام کرده اند.
مدیرعامل شرکت مخابرات تهران خاطرنشان کرد که در حال حاضر نیز بخشی از ضرر ناشی از سرقت کابل را بیمه به پیمانکاران پرداخت خواهد کرد.
اکبر کریمی، ‌مدیر مرکز منطقه هفت تلفن شهری در مورد ضرر متوجه پیمانکاران مخابرات که ملزم هستند در صورت قطعی و خرابی پیش آمده ظرف 72 ساعت نسبت به تعویض کابل اقدام کنند، می‌گوید: «پیش‌بینی این مشکلات در قرارداد فی مابین مخابرات با پیمانکاران دیده شده است. به همین دلیل پیمانکاران موظف به بیمه کردن کابل‌های خود هستند و تنها در صورتی این قرارداد با پیمانکاران منعقد می‌شود که کابل‌ها را بیمه کنند.»
کریمی ‌با بیان اینکه بخشی از خسارت پیمانکار متضرر شده در این حادثه را بیمه می‌پردازد، خاطرنشان می‌کند که کابل‌های مخابراتی همه بیمه هستند و اگرچه پیمانکار در این میان متضرر شده، اما بخشی از ضرر وی برگردانده می‌شود.
اما به جز چرایی، چگونگی و انگیزه سارقان از این دزدیدی، احقاق حقوق مشترکان مخابراتی که بیش از 48 ساعت از برقراری ارتباط محروم بوده‌اند نیز از دیگر موارد مورد سوال مشترکان است.
شرکت مخابرات استان تهران سرویس ارزش افزوده‌ای به مشترکان ارائه می‌دهد که طبق آن مشترک می‌تواند تماس‌های ورودی خود را به خط دیگری انتقال دهد تا درصورت جابه‌جایی یا قطع خط مورد نظر، ارتباط مشترک به کلی قطع نشود.
اما در پی قطع ارتباط بیش از 12 هزار مشترک تهرانی برخی افراد که از تلفن خود برای امور تجاری استفاده می‌کرده‌اند با مراجعه به این مراکز مخابراتی خواستار استفاده از سرویس «کال‌ترانسفر» شده‌اند که این مراکز مخابراتی برای فعال‌سازی این سرویس هزینه‌ای دریافت کرده‌اند.
کریمی‌ در مورد اینکه با توجه به بروز قطعی و اختلال در شبکه تلفن ثابت که ناشی از سرقت کابل بوده و مشترکان از این بابت مقصر نیستند، چرا باید هزینه فعال سازی انتقال خط به خط دیگری را بپردازند، می‌گوید: «هزینه این سرویس ارزش افزوده که باید با مراجعه مردم به مرکز و پر کردن فرم اشتراک فعال شود، حدود یک آبونمان تلفن ثابت است که مبلغ زیادی نیست و مربوط به زمان سرقت نبوده و سرویسی همیشگی است.» وی در پاسخ به این سوال که هر چند مبلغ آبونمان این ارزش افزوده ناچیز است، اما چرا مردم باید آن را بپردازند در حالی که مقصر آنها نیستند، می‌افزاید: « قانون آنقدر دقیق نبوده که برای تمام اتفاقات این‌چنینی تبصره تعیین کند. به همین دلیل ما ملزم هستیم حتی در این شرایط نیز از مشترک مبلغ فعال‌سازی این سرویس را دریافت کنیم، اما باید توجه داشت که موضوع سرقت بیش از آنچه به مشترکان برای قطع ارتباط ضرر می‌زند به شرکت مخابرات و پیمانکاران این شبکه هم ضرر می‌زند. اینکه بیش از پنج هزار مشترک از مدار مخابرات خارج شوند حداقل روزی سه میلیون تومان کسر درآمد برای مخابرات به همراه دارد.»
179/