نحوه سوال از وزرا نیازمند اصلاح است

مجید انصاری در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، با تاکید بر اینکه نحوه کنونی سوال از وزرا به نفع وزیر نیست، اظهار داشت: بنده به عنوان معاون امور مجلس رئیس جمهور و هماهنگ کننده معاونت پارلمانی سایر دستگاه ها ضمن تشکری که از مجلس و هیات رئیسه مجلس دارم می خواهم نقدی از قوه مقننه داشته باشم کما این که دولت مرتب از تریبون مجلس نقد می شود و ما نیز امروز نقدی به نحوه سوال وزرا در مجلس داریم که طرح ان ضروری به نظر می رسد.

معاون ‍‍‍پارلمانی رییس جمهور در ادامه این مطلب افزود: شیوه طرح سوال از وزرا در مجلس عادلانه نیست و از دید من در برخی موارد قانونی هم نیست و این موضوع موجب شده است که وزرا در برخی مواقع گلایه مند باشند و فشارهای سنگین روحی بر آنها وارد شود.

انصاری تصریح کرد: اصل طرح سوال، مطابق قانون اساسی از حقوق نمایندگان است اما قانون اساسی تصریح دارد که سوال باید  از یکی از وظایف وزرا باشد نه از اختیار و نه از موضوعات غیر مرتبط به حوزه مسئولیت وزیر.

برخی سوالات نمایندگان مجلس از وزرا خارج از حیطه وظایف وزیر است

وی ادامه داد: آنچه در حال حاضر به نام سوال از وزرا رخ می دهد ، چند ایراد اساسی دارد و در بسیاری از موارد سوال از وظایف وزیر نیست، مثلا سوال می شود که بانک ها چرا وام قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت نمی شود. باید به این نکته اشاره کرد که وزیر اقتصاد هیچ اشراف و مسئولیت بر بانک ها ندارد. بانک ها نه تحت امر وزیر اقتصاد هستند و نه در حوزه وظایف وزیر اقتصاد تعریف شده اند. بانک ها قانون خاص دارند، شورای عالی بانک ها وجود دارد و زیر نظر بانک مرکزی کار می کنند. مثال متعدد دیگری در این زمینه وجود دارد. بنابراین برخی از سوال ها از وظایف وزرا نیست.

معاون امور پارلمانی رئیس جمهور تصریح کرد: نکته دوم اینکه مفهوم عرفی و حقوقی سوال روشن است، سوال باید مطرح شود و پاسخ را هم وزیر حق دارد بیان کند. آن طوری که من در ذهن دارم، تا دور هشتم یا اواخر درو  هفتم مجلس، بر اساس آیین نامه  داخلی مجلس، نماینده سوال خود را مطرح می کرد و وزیر پاسخ می داد و روند سوال به اتمام می رسید. اما تغییری در آیین نامه داخلی نسبت به قانع شدن و نشدن سوال اعمال شد که این تغییر غیر منصفانه است.

ترتیب صحبت وزیر و سوال نماینده باید تغییر کند/زمان پایانی صحبت در طرح سوال از وزرا باید به وزیر اختصاص یابد

وی توضیح داد: اکنون روند این طور شده است که مخبر کمیسیون توضیحی از بحث سوال و توضیحات وزیر در کمیسیون ارائه می کند. بعد از آن وزیر مقداری صحبت می کند، سپس سوال کننده چند دقیقه مسائل کلی را مطرح میکند و مجدد وزیر فرصت دارد در محدوده باقی مانده وقت پاسخ دهد.

این نماینده سابق مجلس در این خصوص تاکید کرد: نکته حائز اهمیت این است که نماینده بیشترین زمان خود را برای صحبت در نوبت دوم نگه می دارد و  مسائلی را مطرح می کند که اصلا در سوال و اختیار وزیر قرار نگرفته بود. این اتفاق در حالی می افتد که وزیر بعد از صحبت نماینده، یک دقیقه فرصت دفاع ندارد.

انصاری همچنین گفت: ایراد اینجا است که اول باید سوال مطرح شود و بعد وزیر جواب بدهد، اما اکنون اول وزیر صحبت می کند و بعد سوال کننده و پس از آن رای گیری می شود. این در حالی است که باید زمان پایانی به وزیر اختصاص پیدا کند. در هفت دوره گذشته مجلس این گونه بود که وزیر آخرین صحبت را دارد، در استیضاح روند چنین است.

معاون روحانی اظهار داشت: همان اول خدمت دکتر لاریجانی و هیات رئیسه نامه ای نوشتیم و خواستار تغییر روند سوال در مجلس شدیم اما یک سال است که  کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس این موضوع را اصلاح کرده اما در دستور قرار نمی گیرد تا قانونی شود.

نگاه حضرت امام (ره) به مقوله سوال از وزرا در مجلس

وی با یادآوری رفتار رهبر کبیر انقلاب در مقابل توهین به مسئولان گفت: بعد از انقلاب، در مجلس گاهی صحبت هایی در غیاب وزرا و مسئولین مطرح می شد، امام خمینی(س) پیغام دادند که اگر به کسی توهینی یا نسبتی داده می شود باید  فرصتی برای دفاع اتخاذ شود. بعدها این موضوع به عنوان قانون درآمد و برای غیر وزرا چنین فرصتی دیده شد. اما در موضوعی مثل سوال امکان پاسخگویی وزیر را گرفته ایم.

انصاری اظهار داشت: در سوال اخیر از وزیر اقتصاد نیز چنین رخ داد. طیب نیا از این عصبانی شد که آن چیزی که بذرپاش در نوبت دوم مطرح می کند در سوال نبود. باید وقتی برای دفاع به وزیر داده شود نه اینکه بعد از صحبت سوال کننده رای گیری انجام شود.

رای گیری در مورد سوال از رییس جمهور باید برپایه وارد بودن یا نبودن سوال باشد نه اقناع نمایندگان از پلاسخ های وزیر

معاون امور پارلمانی رئیس جمهور تاکید کرد: آیین نامه داخلی مجلس پیش از اصلاح را بنده در مجلس پنجم  نوشتم بنابراین بی اطلاع صحبت نمی کنم.  در سه جا در آیین نامه فعلی مجلس آمده است که رای گیری بعد از طرح سوال، باید در خصوص وارد بودن سوال باشد، یعنی باید نمایندگان بگویند سوال را وارد می دانند یا خیر،  ممکن است نمایندگان سوال را وارد ندانند و سوال را واضح و روشن بدانند.

وی تاکید کرد: علی رغم اینکه در آیین نامه سه جا تاکید دارد رای گیری در خصوص وارد بودن سوال باشد، اکنون رای گیری در باره قانع شدن نمایندگان گرفته می شود. فرق این دو موضوع در این است که اگر وارد بودن سوال به رای گذاشته شود آرای ممتنع و نمایندگانی که در رای گیری شرکت نمی کنند به نفع وزیر خواهد بود،  اما اکنون چون قانع شدن باید رای بیاورد، آرای ممتنع و  نمایندگانی که در رای گیری شرکت نکرده اند به  ضرر وزیر تمام می شود.

بیش از نیمی از سوالات مطرح شده از وزرای دولت روحانی به دلیل شیوه رای گیری به کارت زرد ختم شد

معاون امور پارلمانی رئیس جمهور  اظهار داشت: در 13 سوالی که به کارت زرد ختم شد، حداقل نصف آن سوالاتی بود که اگر طبق آیین نامه رای گیری می شد، کارت زردی در کار نبود. چون مجموعه آرای ممتنع و نمایندگانی که در رای گیری شرکت نکرده بودند به نفع وزیر بود. لذا فکر می کنم باید شیوه طرح سوال در مجلس تغییر کند تا به عدالت نزدیک شود.