دیوانگی نفت،کار دست ملک سلمان می دهد؟!

مهدي دل روشن
کاهش قیمت نفت برای کشورهای تولید کننده، دستخوش تحولات متعددی شده است ؛ از کسری بودجه گرفته تا کسری تراز تجاری. در این میان کشورهای حوزه خلیج فارس، بیش از دیگر تولیدکنندگان، متضرر شده اند.
در این میان، عربستان سعودی برای تامین 90 درصد از بودجه خود به درآمد نفتی متکی است و کاهش قیمت نفت منجر به بروز مشکلات اقتصادی برای این کشور حوزه خلیج فارس شده است.
روزنامه انگلیسی گاردین در مطلبی نوشت که «اداره عربستان سعودی برای خاندان آل سعود پرهزینه است. به دلیل ترس از ایران، سعودی‌ها آخرین تجهیزات نظامی دنیا را خریداری کرده‌اند تا خود را قوی‌ترین کشور خاورمیانه نشان دهند.»
گاردین در ادامه با اشاره رفتن انگشت توجه خود به سمت بودجه بالای دفاعی در عربستان یادآور شد این هزینه‌ها برای اقدامات این کشور در یمن درحال استفاده است.
در کنار این مسئله عربستان سعودی با مشکل بیکاری نیز مواجه است؛ دو سوم جمعیت این کشور زیر 30 سال سن دارند و نرخ بیکاری برای افراد بین 16 تا 29 سال معادل 29 درصد است که این نرخ بیکاری، بیم ناآرامی در جامعه عربستان سعودی را به دنبال دارد.»
در مورد وضعیت بیکاری در شبه‌جزیره عربستان، پایگاه اینترنتی آمریکایی «فکت بوک» خبر داده : «در حالی‌که عربستان به دنبال کاهش نرخ بیکاری در این کشور است، 6 میلیون کارگر خارجی نقشی مهم در اقتصاد عربستان به‌ویژه در بخش نفت و خدمات در این کشور ایفا می‌کنند و مقامات این کشور به دنبال استفاده از جمعیت جوان این کشور در مشاغل مختلف بوده اما این درحالی است که عمده این جمعیت از کمبود تحصیلات و مهارت‌های فنی رنج می‌برند.»
به هر ترتیب خاندان سلطنتی سعودی برای محافظت خود از انقلاب‌های عربی، تصمیم گرفت میان قشر جوان و خشمگین این کشور پول پخش کند. اما در کشوری که درآمد مالیاتی وجود ندارد و قیمت نفت کاهش یافته، حالا ادامه آن داستان ، کار سختی است. زمانی که قیمت نفت بالای بشکه‌ای 100 دلار بود، عربستان به راحتی از عهده این کار برمی‌آمد اما حالا این کشور با 20 درصد کمبود درآمد ملی مواجه شده است.
این درحالی است که مانند بسیاری از کشورهای نفت‌خیز، عربستان هم متکی به درآمد نفت است و این کشور نیازمند نفت با قیمت بشکه‌ای 106 دلار است تا توازن در این کشور برقرار شود. از آنجایی که 90 درصد درآمد عربستان به نفت بستگی دارد، کاهش قیمت نفت شکاف عمیقی در درآمد این کشور به وجود آورد. از سوی دیگر تولید نفت توسط آمریکا در طول سال‌های اخیر از 4 دهه گذشته بیشتر بوده است.
عربستان پیش از این در جنگ با نفت شیل آمریکا، بخش وسیعی از ذخایر نفت خام خود را به بازار تزریق می‌کرد اما سعودی‌ها در حال حاضر در نبردی طولانی مدت و گران قیمت و فرسایشی درگیر هستند که ممکن است پیروز آن نشوند.
به تمام مشکلات ریز و درشت اقتصادی دار و دسته ملک سلمان باید سیاست‌های اشتباه چند وقت اخیر آنها را در منطقه اضافه کرد. عربستانی‌ها در باتلاق یمن گیر افتاده اند، آنها هر چه دلار خرج بمباران همسایه شرقی خود می کنند باز هم کاری از پیش نمی برند و بعد از گذشت نزدیک به 5 ماه جنگ در سرزمین سبأ هنوز که هنوز است دو طرف هیچ دستاورد دندان گیری نداشته اند. چیزی که این وسط نابود شده است، دلار‌های سعودی است که در این وانفسای ارزانی طلای سیاه، دمار از روزگار قصرنشینان شهر ریاض در آورده است.