سریال پول‌های اجباری مدارس
این روزهابسیاری از مدیران مدارس دولتی در قالب کمک‌های مردمی پول‌های هنگفتی را هنگام ثبت نام از خانواده‌ها دریافت می‌کنند.روزگاری کمک‌های مردمی برای اداره مدارس بر اساس نظر مسئولان آموزش و پرورش اختیاری و داوطلبانه بود، اما امروز همین کمک‌های اختیاری و داوطلبانه چند سالی است که به معضلی برای خانواده دانش آموزان تبدیل شده …
این روزهابسیاری از مدیران مدارس دولتی در قالب کمک‌های مردمی پول‌های هنگفتی را هنگام ثبت نام از خانواده‌ها دریافت می‌کنند.روزگاری کمک‌های مردمی برای اداره مدارس بر اساس نظر مسئولان آموزش و پرورش اختیاری و داوطلبانه بود، اما امروز همین کمک‌های اختیاری و داوطلبانه چند سالی است که به معضلی برای خانواده دانش آموزان تبدیل شده است.
مدیران هنگام ثبت نام از موارد مختلفی حرف می‌زنند آنها هرساله می‌خواهند میز و نیمکت‌های مدرسه را نوسازی کنند. وسایل گرمایشی و سرمایشی اضافه کنند. مدرسه تعمیر شود اما آخر سال از هیچ کدام این موارد هم خبری نیست.این رویه نه تنها در هنگام ثبت نام بلکه چندین بار در سال برای خانواده‌ها تکرار می‌شود به‌طوری که این روزها اگر به ادارات کل آموزش و پرورش سری بزنیم با خانواده‌هایی مواجه می‌شویم که از این روند مدارس شکایت دارند. با این حال آموزش و پرورش همچنان بر این پای می فشارد که دریافت وجه به صورت اجباری ممنوع است.
وزارت آموزش و پرورش هر سال بخشنامه صادر می‌کند که گرفتن هر گونه وجهی از والدین دانش آموزان ممنوع است، اما مدیران مدارس دولتی با وجود بخشنامه‌های قاطع وزارت آموزش و پرورش تحت عناوین گوناگون از دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها پول می‌گیرند. بخشنامه‌هایی که به گفته والدین دانش آموزان گرچه صادر می‌شود اما عملاً کارایی لازم را برای خانواده‌ها ندارد.این روزها بازار ثبت نام دانش آموزان داغ است و البته موضوع داغ تر از آن این است که دوباره خیلی از خانواده‌ها از برخوردهای مدیران مدارس شاکی اند. خانواده‌ها مطرح می‌کنند که حالا دیگر مدیران مدارس مترقی شده‌اند آنها هنگام ثبت نام کارتخوان‌هایی جلوی والدین می‌گذارند و از خانواده‌ها می‌خواهند مبالغ تعیین شده را کارت بکشند.
البته برخی از مدارس هم وجه نقدی دریافت می‌کنند.موضوعی که بسیاری از خانواده‌ها را در این تابستان راهی اداره کل آموزش و پرورش منطقه کرده است. مشاهدات میدانی خبرنگار «ایران» در این باره نشان می‌دهد جمعیت بسیاری از والدین دانش آموزان از پرداخت وجوه بالای شهریه‌ها به ادارات کل مناطق پناه برده‌اند. مادر سه دانش آموز در این باره می‌گوید: «سه فرزند دارم که در مقاطع مختلف تحصیلی هستند.برای ثبت نام دوره دبستان فرزندم مدرسه حدود 500 هزار تومان پول درخواست کرده است.
این مسأله امسالم نیست تقریباً هرسال درگیر این موضع هستم.همسرم کارگر است و تقریباً هر سال مابین دو تا 3 میلیون تومان پول به مدارس دولتی می‌دهیم.جالب اینجاست که در این اداره کل هم کسی توجهی به حرف‌های ما نمی‌کند. آقایان می‌گویند فرزند وزیر هم که به مدرسه دولتی برود باید هزینه پرداخت کند. مگر آموزش رایگان نیست چطور می‌شود برای آموزش ابتدایی باید این همه هزینه کنیم.»
مادر دانش‌آموز دیگری نیز می‌گوید: «اگر پول به مدرسه ندهیم کارنامه فرزندمان را گرو می‌گیرند، همین امسال تا نیمه تیرماه کارنامه پسرم را ندادند. ما در طول سال کمک داشتیم اما مدیر می‌گفت 300هزار تومان دیگر هم باید پرداخت کنید.متأسفانه وقتی برای شکایت به منطقه می‌آییم آنها هم سکوت می‌کنند.» مادر دیگری هم اعلام می‌کند: «به چند مدرسه خارج از محدوده منطقه زندگی‌مان مراجعه کردم و همه شان می‌گفتند که نمی‌توانید بچه را ثبت نام کنید مگر اینکه پول بدهید. مگر آموزش و پرورش نگفته زور کردن والدین به پرداخت پول در مدارس دولتی تخلف است؟ ما مشکلاتمان را کجا مطرح کنیم؟»
مدیران کل آموزش و پرورش درباره گرفتن وجه نقد یک چیز را می‌گویند اما مدیران مدارس نظر دیگری دارند و البته در فضای کلی مدارس جریان دیگری وجود دارد. یکی از مدیران مدارس گرفتن وجه هنگام ثبت‌نام و گرو گرفتن کارنامه‌ها را تأیید می‌کند و بر این باور است: «بسیاری از مدیران برای هزینه‌های جاری مدارس دولتی، پولی در اختیار ندارند، هرسال در قانون بودجه مبلغی به عنوان سرانه دانش‌آموزی تصویب می‌شود و این مبلغ سال به سال روی کاغذ افزایش می‌یابد، اما در عمل بسیاری از مدیران مدارس برای هزینه‌های جاری دستشان خالی است. سرانه دانش‌آموزی مبلغی است که بابت هزینه‌های جاری مدرسه مانند هزینه آب، برق، تلفن، کاغذ،اردوهای دانش‌آموزی و برخی فعالیت‌های فوق برنامه در اختیار مدرسه قرار می‌گیرد.»
وی تأکید می‌کند: «وزارت آموزش و پرورش برای هر دانش آموز 150 هزار تومان به مدیر می‌دهد.این مبلغ ناچیز است و ما نمی‌توانیم با این مبلغ مدرسه را اداره کنیم.وقتی هم به منطقه شکایت می‌کنیم مدیران مناطق می‌گویند شما می‌توانید وجه نقدی و کمک‌های مردمی از خانواده‌ها دریافت کنید.ما هم مجبور می‌شویم از خانواده‌ها وجه نقدی بگیریم.»
او در پاسخ به اینکه آیا اگر خانواده‌ای مبلغ را پرداخت نکند دانش آموز تحت فشار قرار خواهد گرفت ؟ یا خیر، می‌گوید: «بله! برخی از مدیران هستند که کارنامه را به خانواده نمی‌دهند و یا اینکه با دانش آموز رفتار درستی ندارند.پدر و مادر بارها به مدرسه می‌آیند و خواهش می‌کنند که این هزینه از آنها گرفته نشود.دانش آموز احساس خوبی در مقابل این التماس‌های والدین ندارد و بین دوستانش خجالت می‌کشد اما ما چاره‌ای نداریم، چرخ مدارس با این سرانه‌اندک آموزش و پرورش نمی‌چرخد.» مدیری دیگر نیز بر این باور است: «بخشنامه‌ای به مدارس ابلاغ شده تا یک درصد از کمک‌های مردمی را به حساب اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران واریز کنیم. این بخشنامه که به دست مدیران مدارس رسیده است موجب نارضایتی آنها شده است برخی از همکاران ما می‌گویند که نمی‌توانیم از پس نیازهای خود بر آییم چطور می‌توانیم یک درصد به آموزش و پرورش کمک کنیم. در حقیقت آموزش و پرورش با این بخشنامه خودش به مدیران تأکید کرده که از خانواده‌ها پول دریافت کند.»
گرفتن هرگونه وجه همچنان ممنوع است
وزارت آموزش و پرورش هر سال بخشنامه صادر می‌کند که گرفتن هر گونه وجهی ممنوع است، اما مدیران مدارس دولتی با وجود بخشنامه‌های قاطع وزارت آموزش و پرورش تحت عناوین گوناگون از دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها پول می‌گیرند. با این حال مدیران وزارتخانه، گرفتن هر میزان پول با هر بهانه‌ای را تخلف می‌دانند.اسفندیارچهاربند مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران این موضوع را تأیید می‌کند و به خانواده‌ها می‌گوید: «هیچ مدرسه دولتی حق گرفتن پول اجباری از خانواده‌ها را ندارد و خانواده‌ها می‌توانند برای شکایت با شماره تلفن اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات شهر تهران تماس بگیرند.»
وی تأکید می‌کند: «بر اساس آیین نامه شورای عالی آموزش و پرورش اعتبارات مدارس از طریق مشارکت‌های دولتی، مشارکت‌های مردمی، درآمد حاصل از کلاس‌های فوق برنامه و هدایای خانواده‌ها تأمین می‌شود. ما این آیین نامه را به مدارس ارسال کرده ایم اما این به معنای اجبار نیست، مشارکت‌های مردمی تعریفش در طول سال تحصیلی است و این موضوع هم داوطلبانه است.مدیری حق ندارد خانواده‌ها را تحت فشار مالی قرار دهد. ما این موضوع را هم تکذیب می‌کنیم که مدیران مدارس خانواده‌ها را تحت فشار قرار می‌دهند. سال گذشته از یک میلیون دانش آموز حاضر در شهر تهران فقط 300 تا 320 هزار دانش آموز در مشارکت مردمی شرکت داشتند.»
چهاربند می‌گوید: «براساس بخشنامه‌ای که به همه مدارس ابلاغ کرده ایم مدیران مدارس حق استفاده از دستگاه کارتخوان در مدرسه را ندارند و اولیا اگر تمایل دارند کمکی به مدرسه داشته باشند بهتر است پرداخت وجه را از طریق بانک انجام دهند. اگر در مدرسه‌ای اقدامی خلاف ضوابط و مقررات انجام شود گزارش آن توسط تیم‌های ارزیابی تهیه می‌شود و اگر تخلفی وجود داشته باشد، آن را به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ارسال می‌کنیم که این هیأت برای مدیران متخلف مدارس حکم لازم را صادر می‌کند این نکته نیز قابل توجه است که آموزش‌وپرورش در گستره کشور با بیش از یکصد هزار مدرسه فعالیت می‌کند. اگر ثابت شود که مدرسه‌ای پول اضافه از خانواده‌ها دریافت کرده است مدیرمدرسه را ملزم به بازگردادن پول اضافی به خانواده‌ها کرده و با جدیت با این موضوع برخورد می‌کنیم.»
او درباره پرونده تعدادی از مدارس که در شورای نظارت تهران در حال بررسی است می‌گوید: «برخی از خانواده‌ها اعلام کردند مدیران مدارس غیر انتفاعی شهریه‌های بالایی را دریافت می‌کنند، در بررسی‌ها ما هم به این موضوع پی بردیم برای همین 22 مدیر مدرسه موظف به بازگرداندن شهریه اضافی شدند و مدیران ۶۳ مدرسه متخلف نیز تذکر کتبی دریافت کردند.»
وی تأکید می‌کند: «نرخ شهریه براساس برنامه هفتگی مدرسه و کنترل ساعات فوق برنامه آموزشی به تفکیک دوره تحصیلی با اعمال حداکثر ساعات فوق برنامه در طول هفته است یعنی شهریه مصوب مدارس شامل ساعات آموزشی و کلاس‌های فوق برنامه آموزشی است که در طول برنامه هفتگی مدرسه ارائه می‌شود و البته دریافت هر گونه وجه یا تعهد تحت عناوین مختلف به جز شهریه مصوب ممنوع است و ستاد شکایات مردمی آموزش و پرورش آن را رسیدگی می‌کند.» با این حال خبرنگار «ایران» پیگیر شماره‌هایی شد که مسئولان آموزش و پرورش بارها و بارها برای اعتراضات مردمی اعلام می‌کنند.
بعد از ساعت‌ها معطلی پشت خط سرانجام به اپراتور وصل می‌شویم. اپراتور تأکید کرد به محض اطلاع از نام و نشانی مدرسه‌ای که پولی دریافت کرده است، تیم های نظارتی اعزام می‌شوند و در صورت اثبات این مسأله، با مدیر برخورد می‌شود؛ اما حتی اگر گفته‌های اپراتور درست باشد، باز هم سریال دریافت پول از اولیای دانش آموزان به پایان نمی‌رسد.
