تدابیر جدید برای نجات دریاچه ارومیه

حمید چیت‌چیان امروز سه‌شنبه که به منظور پاسخ به سئوال نماینده ارومیه به صحن علنی مجلس رفته بود، با اشاره به برنامه‌های کلان وزارت نیرو برای حفظ و احیای تالاب‌های کشور، اظهارداشت: هم‌اکنون در حوضه دریاچه ارومیه و تالاب‌های کشور مشکلات جدی داریم و دولت یازدهم از بدو شروع توجه خاصی را برای حل این مشکلات داشته و موفقیت‌هایی نیز در این مدت کوتاه حاصل شده است.

وزیر نیرو با اعلام اینکه احیای دریاچه ارومیه در کوتاه مدت میسر نیست، گفت: سال ۸۶ تراز این دریاچه ۲.۵ مترمکعب کاهش یافت و این روند در سال‌های آینده نیز ادامه داشته است، اما امسال این رقم به ۰.۱ متر رسیده است؛ ما باید طبق برنامه وضعیت موجود را تثبیت می‌کردیم تا از سال آینده روند احیا را آغاز کنیم.

چیت چیان تاکید کرد: صاحبنظران اتفاق نظر دارند که روند احیای دریاچه ارومیه در کوتاه مدت میسر نیست و دستکم یک دوره ۱۰ ساله برای احیای این دریاچه نیاز است. دولت از همان آغاز فعالیت کارگروه خاصی را برای احیای تالاب‌های کشور تشکیل داد که تمام دستگاه‌های مرتبط با موضوع از جمله وزارت نیرو در آن حضور دارند و مجری خاص و اعتبارهای ویژه‌ای نیز تصویب کرده و اقدام‌ها آغاز شد.

وی درباره طرح‌های مطالعات احیای دریاچه ارومیه گفت: براساس تصمیم ستاد احیای دریاچه ارومیه، دانشگاه صنعتی شریف به عنوان یکی از دانشگاه‌های بزرگ کشور به عنوان محور بررسی‌های کارشناسی انتخاب شد و دانشگاه‌های تبریز و ارومیه نیز در این طرح مشارکت دارند تا کار احیا با روش علمی انجام شود.

وزیر نیرو ادامه داد: روند خشک شدن دریاچه ارومیه از سال ۷۴ آغاز شده و سال به سال کاهش یافته است. از سال ۸۱ به این طرف سطح آب از ترز اکولوژیک پایین آمده که این موضوع نتیجه سه عامل خشکسالی‌های طولانی و کاهش بارش، افزایش درجه حرارت و تبخیر و همچنینی مصرف بیش از حد آب در این حوضه است، به طوری‌ که در دو دهه گذشته مصرف آب در این حوضه ۳ برابر شده است.

چیت چیان با اشاره به همکاری‌های بین‌المللی وزارت نیرو برای اجرای طرح احیا، گفت: در این زمینه نشست‌های علمی را در کشور آلمان داشته ایم و با فراخوان‌ها و برگزاری نشست‌های علمی از نظرهای کارشناسی متخصصان این حوزه در کشورهای ژاپن، روسیه، آلمان و آمریکا استفاده کرده‌ایم.

وی با بیان اینکه وزارت نیرو به برنامه مورد تصویب ستاد احیای دریاچه ارومیه در سال ۹۳ به طور کامل عمل کرده است ادامه داد: طبق این برنامه سال ۹۳ و ۹۴ دوره تثبیت، ۷ سال برای احیا و سال ۱۴۰۲ برای احیای نهایی دریاچه مشخص شده و برنامه‌ها بر همین اساس پیگیری می‌شود.

وزیر نیرو خاطرنشان کرد: وزار نیرو برنامه‌هایی همچون تنظیم ورودی‌های طبیعی دریاچه، انتقال آب از حوضه‌های دیگر و درن حوضه و صرفه‌جویی در بخش کشاورزی رادر دست انجام دارد و در سال ۹۳ توانسه با اهداف تعریف شده خود برسد.

چیت چیان با اشاره به برنامه‌های عملیاتی وزارت نیرو در این مدت گفت: اولین گروه اقدام‌ها، کنرل و کاهش مصرف در خود حوضه است که این کار با ممنوعیت برداشت غیرمجاز، نصب کنتورهای هوشمند و جلوگیری از برداشت مازاد در دست انجام است.

وی ادامه داد: لایروبی رودخانه‌ها و رها سازی حقابه محیط زیست از سدهای حوضه نیز از اقدام‌های دیگر بوده که در زمستان سال گذشته انجام شد، به طوری که سال گذشته ۱۳۶ میلیون مترمکعب رهاسازی آب از سدهای ساروق، بوکان و حسنلو انجام شده است و امسال نیز این برنامه ادامه می‌یابد.

وزیر نیرو تصریح کرد: یک سوم عملیات باروری ابرها در سال گذشته در حوضه ارومیه انجام شده که اثر خوبی نیز در بارش‌ها داشته است، انتقال پساب حاصل از تصفیه فاضلاب شهرها نیز به دریاچه در سال‌های آینده به ۳۰۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید.

چیت چیان طرح های دیگری همچون انتقال آب از سد سیلوه به دریاچه نیز در دست انجام است که ۸۵ درصد پیشرفت دارد؛ این سد در آذرماه سال جاری آبگیری خواهد شد و سال آینده ۱۹۰ میلیون مترمکعب آب به دریاچه منتقل خواهد کرد.

وی ادامه داد: انتقال آب از رودخانه زاب نیز در برنامه قرار دارد که از طریق تونل باید انجام شود و دو دستگاه‌ حفاری TBM با ۴۵ میلیون یورو برای حفر تونل‌های انتقال آب خریداری شده و در حال حاضر یکی از آنها وارد کشور شده؛ کل اعتبار این طرح ۱۶۰۰ میلیارد تومان است.

وزیر نیرو افزود: انتقال آب از سد چراغ ویس در کردستان با ۸۱ درصد پیشرفت دارد در صورت تامین اعتبار در بهمن ماه آبگیری خواهد شد و بخشی از آب این سد به دریاچه ارومیه خواهد آمد. انتقال آب از دریای خزر نیز از دیگر طرح های انتقال آب از حوضه‌های دیگر به دریاچه ارومیه است که انتقال از خزر توسط کنسرسیوم ایرانی و اروپایی در دست مطالعه است، چرا که در این طرح نگرانی‌های محیط زیستی به دلیل تفاوت آب این دو دریاچه وجود دارد و باید در این باره اطمینان کامل حاصل شود.

چیت چیان با اشاره به اعتبار هزینه شده تاکنون برای احیای دریاچه ارومیه گفت: در سال ۹۳ حدود ۳۱۵.۸ میلیارد تومان در طرح‌های احیا هزینه شده و اعتبارهای در نظر گرفته شده برای امسال نیز ۱۳۲۶ میلیارد تومان خواهد شد و ما اطمینان داریم این طرح‌ها به احیای دریاچه منتهی خواهد شد؛ اما دراین راه به همدلی دولت، مجلس و مردم نیاز داریم.