بازي توسعه نفوذ در منطقه

حسن محمدی/ روزنامه نگار
ترافیک در کریدور آسمان دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از توافق هسته ای، نشان از تغییر رویکرد سیاسی– اقتصادی غرب نسبت به رابطه با ایران دارد به همین روی سفر موگرینی و فابیوس و قائم مقام صدراعظم آلمان و درخواست‌های متعدد دیگر برای حضور هدفمند در ایران همگی نشان از این تغییر رویکرد دارد، اما رفت و آمدهای منطقه ای ایران در این روزها چه دلیلی دارد؟
نگارنده پیش ازاین در نوشتاری تحت عنوان«مذاکرات هسته‌ای ایران وتغییرالگو واره جهان» به این مهم اشاره کرده است که؛ دردنیای جدید،بنیادهای نظام بین الملل دگرگون شده است ومذاکرات هسته‌ای ایران وگروه ۱+۵ نیزیکی ازمهم‌ترین فکت‌های این دگرگونی است.در واقع در دنیای جدیدِ پساتوافق، منطقه خاورمیانه نیز دستخوش تغییراتی اساسی می‌شود و نقش جمهوری اسلامی ایران در فرآیند این تغییرات نقش محوری و تعیین کننده ای خواهد داشت. تلاش‌های برخی از کشورهای منطقه برای اخلال درتوافق میان ایران و گروه 1+5 در همین راستا یعنی عدم قدرت یابی منطقه ای ایران ارزیابی می شود. برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه در چند دهه اخیر به ویژه این سه دهه پایانی، همچون بازی Clash of Clans درگیر توسعه نفوذ خود بودند و برای Attackهای خود Donate(درخواست نیرو از هم پیمانان خود) هم می کردند لذا با وجود قدرت مستقل و بی نیاز از قدرت‌های خارج از منطقه‌ای مانند ایران زمین بازی برای قدرت های وابسته در منطقه تنگ تر می شود.به همین روی ادامه دیپلماسی رفت و برگشت جمهوری اسلامی ایران این بار در سطح منطقه و سفرهای متعدد محمدجواد ظریف به کشورهای منطقه در روزهای اخیر نشان از ایفای نقشی جدید توسط جمهوری اسلامی ایران دارد که با گسترش روابط اش در نظام بین الملل و تغییرات بنیادینی که در ساختار نظام بین الملل به ویژه منطقه خاورمیانه در راه است می‌تواند نقش «قدرت بزرگ منطقه ای» خود را به نقش «بزرگ‌ترین قدرت منطقه» تغییر دهد، تغییری که مورد نیازِ قدرت های فرامنطقه ای نیز هست.ترکیه، عربستان، قطر و عراق داعیه تبدیل شدن به بزرگ‌ترین قدرت منطقه ای را در سر می‌پروراندند که با گسترش قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه و قرار گرفتن در مسیر رودهایی که به اقیانوس نظام بین‌الملل وصل می شود موجب شده است که در سطح کلان، نقش محوری در منطقه خاورمیانه برای ایران تعریف شود و تلاش‌ های منطقه ای این روزهای وزیرامور خارجه کشورمان نیز برای کمک به تحقق سریعتر این فرآیند است.