از «اینترنت اشیاء» چه می دانید؟

طبق تعاریف ارائه شده در ویکی پدیا عبارت اینترنت اشیا، برای نخستین بار در سال ۱۹۹۹ توسط کوین اشتون مورد استفاده قرار گرفت و جهانی را توصیف کرد که در آن هر چیزی، از جمله اشیا بی جان، برای خود هویت دیجیتال داشته باشند و به کامپیوترها اجازه دهند آن ها را سازماندهی و مدیریت کنند. اینترنت در حال حاضر همه مردم را به هم متصل می کند ولی با اینترنت اشیاء تمام اشیاء به هم متصل می شوند .

اینترنتِ اشیاء (Internet of Things ‪(IoT)‬) مفهومی جدید در دنیای فناوری و ارتباطات بوده و به طور خلاصه فناوری مدرنی است که در آن برای هر موجودی (انسان، حیوان و یا اشیاء) قابلیت ارسال داده از طریق شبکه‌های ارتباطی، اعم از اینترنت یا اینترانت، فراهم می‌شود.

بستر اینترنت اشیا بر امواج رادیویی بی‌سیمی قرارداده شده که به دستگاه‌های مختلف این امکان را می دهند تا از طریق اینترنت با یک‌دیگر به برقراری ارتباط بپردازند. این بستر شامل استانداردهایی مانند وای‌فای، بلوتوث کم‌مصرف، NFC، RFID و استانداردهایی مانند ZigBee,Z-Wave و 6LoWPLAN است که شاید تاکنون اسم آن‌ها را هم نشنیده باشید.

قفل‌های هوشمند، ترموستات‌های هوشمند، خودروهای هوشمند، مطمئنا این‌ها واژه‌هایی هستند که بارها و بارها شنیده‌اید و البته در سال‌های آتی بیشتر خواهید شنید.

همه دستگاه‌های یادشده در دسته‌ای به نام اینترنت اشیاء یا به طور مخفف IoT قرار می‌گیرند. در سطح پایه‌ای، اینترنت اشیا درواقع به ارتباط اشیای مختلف از طریق اینترنت و برقراری ارتباط با یکدیگر می‌پردازد تا هدف آن یعنی فراهم‌کردن تجربه کاراتر و هوشمند‌تر محقق شود. همانند دیگر تکنولوژی‌های جدید، IoT نیز می‌تواند در ابتدا مفهومی سردرگم‌کننده به نظر برسد. همچنین این واژه به‌ویژه هنگامی که صحبت از استانداردهای مختلف و همچنین ایمنی و امنیت آن می‌شود می‌تواند مفاهیم جدید و ویژه‌ای پیداکند.

به عبارت دیگر ایده طراحی دستگاه‌های مختلف با امکان برقراری ارتباط بی‌سیم به منظور رهگیری و کنترل از طریق اینترنت و یا حتی یک برنامه ساده مخصوص گوشی‌های هوشمند، اصطلاح اینترنت اشیاء را توصیف می‌کند.

با اجرای این شیوه در نهایت ممکن است محیط پیرامون بشر به چیزی شبیه آنچه در فیلم ها و داستان های تخیلی اشاره می شود نزدیک شود به عنوان مثال بهره گیری از این شیوه باعث می شود یک جارو برقی بتواند در زمان مشخصی فعال شده، محل تعیین شده از قبل را نظافت کرده و سپس مجددا خاموش شود.

بررسی های موسسه تحقیقاتی گارتنر نشان می دهد که تا سال 2020 بیش از 25 میلیارد وسیله مختلف در جهان از طریق خدمات مبتنی بر اینترنت اشیاء به اینترنت یا دیگر شبکه های اطلاع رسانی متصل خواهند شد. بررسی های شرکت سیسکو نیز حاکیست که تا غلبه یافتن پدیده اینترنت اشیاء تنها سه سال زمان باقیست. بنابراین در سال 2018 ماشین ها و سیستم های الکترونیکی می توانند از طریق اینترنت بدون نیاز به انسان ها و حتی بیشتر از آنها با یکدیگر در ارتباط باشند.

اما با توجه به تازه بودن این مبحث در ایران ،سال گذشته سمیناری در این زمینه در استان اصفهان برپاشد و در قالب آن پروفسور روب وان کرنبرگ اظهار کرد: 20 سال پیش این بحث در ادارات کاربرد داشت، اما بعدها متوجه شدند که می‌توان در خیابان‌ها نیز از آن استفاده کرد؛ به این صورت اینترنت اشیاء جایگاهش در اروپا را پیدا کرد و می‌توان گفت امروزه اروپاییان در زندگی روزمره‌شان نیز از این امر استفاده می‌کنند و این چیزی است که کمیسیون اروپا به آن رسیده و امروزه کاربردش را می‌بینیم.

وی با بیان اینکه بحث اینترنت اشیاء بحث جدیدی است، خاطرنشان کرد: استادها و دانشجویان را می‌بینم که اینجا در بحث اینترنت اشیا خوب کار می‌کنند البته در اروپا نیز هنوز در قسمت‌های ابتدایی این بحث هستیم و با توجه به مهندسان ماهری که وجود دارد، شروع این کار شروعی سخت نخواهد بود.

کرنبرگ با اشاره به کاربردهای اینترنت اشیاء، خاطرنشان کرد: به طور مثال یک شهر در اسپانیا 10 هزار سنسور نصب کرده است که شامل سنسورهایی مثل سنسور دما و یا سنسور حرکتی که روی اتوبوس‌ها قرار داده‌اند، می‌شود. با توجه به این سنسورها دولت تمام اطلاعات مردم را می‌گیرد حتی چین نیز در این امر فعال است و سعی می‌کند بحث اینترنت اشیا را گسترش دهد تا بتواند مدیریت بهینه‌ای بر روی منابع و مردم‌اش داشته باشد.

در این میان قطعا دسترسی به این نوع فناوری می تواند گردش مالی خاص خود را هم به دنبال داشته و سودآوری ایجاد کند.بر اساس بررسی های موسسه IDC ارزش بازار محصولات و خدمات اینترنت اشیا تا سال 2017 به 7.3 ترییون دلار می رسد. این در حالی است که بازار مذکور در سال 2012 تنها 4.8 تریلیون دلار ارزش داشت.

بر همین اساس نام‌های بزرگی مانند سامسونگ، ال‌جی، اپل، گوگل و فیلیپس در حال حاضر بر روی دستگاه‌های متصل به هم کار می‌کنند و شرکت‌های کوچک بی‌شماری نیز به تحقیقات در این زمینه مشغولند. براساس تحقیقات انجام شده انتظار می‌رود 4.9 میلیارد دستگاه مرتبط با هم در سال جاری مورد استفاده قرارگیرند و این رقم تا سال 2020 به 25 میلیارد برسد.