جان کری: با ایران به توافقی سازنده رسیدیم

تا زمانی که این توافق اجرا شود و ایران گام های ضروری را برای پایبندی به آن بردارد، توافق مستحکم خواهد بود.

جان کری در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط افزود : به عقیده من، ما کنگره را متقاعد خواهیم کرد که توافق صورت گرفته، برای امنیت آمریکا و منطقه خوب بوده است و از آن در برابر مسابقه تسلیحاتی حمایت خواهد کرد همانگونه که مانع از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، خواهد شد. من معتقدم این مسئله ، اسراییل ، کشورهای خلیج فارس و همه را در امنیت بیشتری قرار خواهد داد. اگر این توافق حاصل نمی‌شد، خیلی زود رویارویی هایی صورت می‌گرفت زیرا ایران می‌گفت ما به میز مذاکره آمدیم و شما توافق را رد کردید و اکنون در برابر هیچ کس تعهدی نداریم.

وی افزود: از سوی دیگر، سیستم تحریم ها از بین می‌رفت؛ زیرا شریکان ما در سیستم تحریم ها، برای رسیدن به میز مذاکره با آن (تحریم) موافقت کردند و اگر در مذاکرات شکست می‌خوردیم از تحریم ها دست بر می‌داشتند. واقعیت این است، در آن صورت، ایران برای رسیدن به اهداف خود، آزاد بود و شاید درگیری رخ می‌داد و شاید کشورهای دیگر در منطقه می‌گفتند: تا زمانی که ایرانی ها برای دستیابی به سلاح هسته ای تلاش می‌کنند، ما نیز باید این کار را انجام دهیم. با امضای توافق هسته ای، قدرت بیشتری برای شناخت آنچه ایران انجام می‌دهد داریم و می‌بینیم که این کشور در محدودیت های بیشتری قرار می‌گیرد. ضوابطی برای ایرانی ها در سطح غنی سازی مشخص و محدودیت هایی برای تعداد سانتریفوژها و ذخایر (نظامی) آنها وضع شده است. با این محدودیت ها و این نظام بازرسی، آنها نمی‌توانند بمب (هسته ای) بسازند.

وی در خصوص برخی ادعاها در مورد افزایش نگرانی ها از ایران بعد از توافق هسته ای گفت: من با این نظر موافق نیستم؛ زیرا واقعیت این است که ایران به سبب حمایت از تروریسم(!)، حمایت ازتجارت اسلحه، حمایت از حوثی ها و حمایت از حزب الله، منزوی باقی خواهد ماند. حزب الله، سازمانی تروریستی(!) است و تا زمانی که (ایرانی ها) از آن حمایت کنند در برابرشان خواهیم ایستاد. با اقدامات ایران در سایر کشورها نیز مقابله خواهیم کرد. علت برگزاری نشست کمپ دیوید، (که مارس گذشته با حضور باراک اوباما و سران شورای همکاری خلیج فارس برگزار شد)

وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: واقعیت این است که بودجه نظامی ایران پانزده میلیارد دلار است و بودجه کشورهای خلیج فارس)سالانه صد و سی میلیارد دلار است، چه اتفاقی می‌افتد اگر این تفاوت بودجه، در عمل خود را نشان ندهد؟ از این رو، ضروری است است تلاش های بیشتری برای آموزش، سازماندهی، تلاش برای مبارزه با تروریسم صورت گیرد. جنگنده های اف شانزده، بر حمایت پنهان از تروریست ها تاثیر نمی‌گذارد. باید تلاش های بیشتری برای مبارزه با «رفتارهای ایران» صورت گیرد. پیشنهاد ما این است. به عقیده من، ما طرح موثرتری داریم. غیر ممکن است با محدودیت های پانزده ساله ای که برای غنی سازی وضع شده است و نیز با وجود سیصد کیلوگرم ذخایر هسته ای، ایران بمب بسازد.

سوال این است: آیا به جای رویارویی قریب الوقوع، با پانزده سال محدودیت وضع بهتر نخواهد شد؟ علاوه بر این، ما محدودیت هایی بیست و پنج ساله ای در خصوص تولید اورانیوم و با توجه به پروتکل الحاقی، محدودیت های مادام العمری داریم و می‌توانیم به آنچه ایرانی ها انجام می‌دهند دست یابیم. شفافیت و حسابرسی دقیق در این خصوص وجود دارد. طی دو هفته آینده برای دیدار با سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به دوحه خواهم رفت و به عقیده من، می‌توانیم آنها را قانع کنیم که با مقابله با ایران به شیوه ای شایسته تر و با اعمال محدودیت های مذکور، آنها هم در آینده قدرت بیشتری خواهند داشت.

الشرق الاوسط پرسید: سفر شما به کشورهای خلیج فارس در زمان مهمی صورت می‌گیرد. به نظر می‌آید سیاست های آمریکا در خصوص تعامل با ایران، کاملا واضح نیست…

کری در این خصوص گفت: هیچ چیز تغییر نکرده است. ما به صورت کلی در این خصوص توضیح داده ایم. ما با حمایت ایران از حزب الله، حوثی ها و دخالت شبه نظامیان شیعه در عراق مخالفیم. هیچ چیز تغییر نکرده است ما برای دستیابی به توافق هسته ای مذاکره کردیم، آنهم به علتی ساده، زیرا ایمان داریم اگر قرار است با ایران مقابله کنیم بهتر است با ایران بدون سلاح هسته ای مقابله کنیم تا ایرانی که این سلاح را دارد.

الشرق الاوسط پرسید: اما شما بارها با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران،‌ دیدار کردید، و کانالهای تعامل با ایران درباره سیاست های منطقه ای آن اکنون باز شده است. بعد از توافق هسته ای، آیا گشایشی برای بررسی این مسئله صورت خواهد گرفت؟

ما هیچ نظری در این خصوص نداریم و بدون شریکان خود، حتی درباره این مسئله فکر هم نمی‌کنیم و این را به شریکان خود گفته ایم.

وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا می‌تواند دو طرف را به میز مذاکره بکشاند و آیا می‌خواهد این کار را انجام دهد یا خیر گفت: نمی دانم. این مسئله به خواسته همپیمانان و اینکه آیا ایران این کار را انجام خواهد داد یا خیر بستگی دارد. در هر صورت این مسئله موضوع مذاکرات نیست. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در اظهارات خود در خصوص توافق هسته ای اشاره کرد که آماده است روابطی متفاوت با (کشورهای خلیج فارس) داشته باشد اما این مسئله موضوع مذاکرات نبود. بعد از مذاکرات با همپیمانان و دوستان خود نشست خواهیم داشت. ما به کاری اقدام نمی‌کنیم که مناسب آنها نباشد یا از آنها حمایت نکند.

الشرق الاوسط پرسید: این نگرانی در برخی کشورهای عربی وجود دارد که شریک کردن ایران در شکست دادن داعش، هزینه سیاسی دارد. این نگرانی وجود دارد که آمریکا یک چک سفید به ایران بدهد؟

کری پاسخ داد: ما ایمان داریم که همه نظامیان و نیروهای بیگانه باید از سوریه خارج شوند. درباره عراق نیز باید گفت، ما معتقد نیستیم که نیروهای بیگانه باید در عراق باشند، مگر در صورتی که دولت عراق بخواهد. این مسئله به دولت عراق بر می گردد. اگر دولت عراق نمی‌خواهد این نیروها در عراق باشند، می‌تواند به آنها بگوید. به عقیده من، دولت عراق به آنها اجازه داده است. مسئله به ما بر نمی‌گردد. ما این نیروها را دعوت نکردیم و با آنها همکاری نمی‌کنیم.

الشرق الاوسط پرسید: اما آیا به عقیده شما نقشی که نیروهای بیگانه در عراق ایفا می‌کنند به بهبود اوضاع این کشور کمک می‌کند؟

کری پاسخ داد: به عقیده من هر طرفی که با داعش مبارزه می‌کند، نقش کمک کننده دارد، اما ما با آنها هماهنگی نمی‌کنیم.

الشرق الاوسط در ادامه پرسید: با توجه به دیدارهای شما با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، آیا معتقدید می‌توانید روابط سازنده ای با ایران داشته باشید، به خصوص بعد از امضای توافق؟

وزیر امور خارجه آمریکا پاسخ داد: موضوع، موضوع روابط شخصی نیست. بلکه به مذاکراتی بسیار سخت و دستیابی به توافق مربوط می‌شود. ما برای حسن نیت با هم مذاکره کردیم. به عقیده ما ضروری بود که فضا را سازنده نگه داریم اما هدف، ایجاد روابط نبود، بلکه توافق بود.

کری در پاسخ به این سوال که توافق هسته ای صورت گرفته، برای شخص او چه معنایی دارد، گفت:‌ به عقیده من در صورت اجرای توافق، تاکید می‌کنم در صورت اجرای توافق، این توافق تاریخی خواهد بود. یک کشوری داوطلبانه تصمیم گرفت برای نساختن سلاح هسته ای، مذاکره کند و این مسئله بسیار اهمیت دارد. زمان همه چیز را مشخص خواهد کرد. اگر (ایرانی ها) برای ساخت سلاح هسته ای تلاش کنند، به موجب این توافق ما اطلاع خواهیم یافت. در حقیقت، این فرصت، فرصتی برای منطقه، ما و ایرانی هاست تا در مسیر متفاوتی قرار بگیریم که ممکن است باب احتمال های دیگر را باز کند، شاید هم این اتفاق رخ ندهد. هنوز در این خصوص پاسخی نداریم.

الشرق الاوسط پرسید: اولویت آتی بعد از توافق هسته ای چیست؟

کری پاسخ داد: اولویت بعدی، تضمین این مسئله است که دوستان و همپیمانان ما به صورت کلی این توافق را بفهمند و بدانند که به تضمین امنیت آنها کمک خواهد کرد. ما برای تضمین آنچه قبلا درباره توانایی مقابله با ایران گفتیم، حضور داریم. آنها می‌توانند به آمریکا اعتماد کنند تا بخشی از امنیت طولانی مدت و دفاع از منطقه باشد. البته، نگرانی ها در این خصوص قابل درک است. مردم، اطمینان ندارند و وظیفه ما این است که اطمینان آنها را بیشتر کنیم. توافق صورت گرفته، سازنده و واقعی است و در زندگی آنها تاثیر خواهد گذاشت. ما در این خصوص شوخی نداریم، مسئله مهم است و به امنیت آنها بر می‌گردد و آنها باید از آنچه رخ داده است، مطلع شوند.

جان کری در پاسخ به این سوال که آیا بعد از توافق هسته ای تلاش ها بار دیگر برروند احیای صلح در خاورمیانه متمرکز خواهد شد یا خیر گفت: این تلاش ها همچنان اولویت دارد. اما اولویت اصلی در اوضاع کنونی، مبارزه با داعش، مقابله با گروه های افراطی در منطقه، و تضمین احساس امنیت بیشتر همپیمانان و دوستان است. به مسئله سوریه، اسراییل و فلسطین و مبارزه با افراطی گری منطقه، توجه خواهیم داشت، همه اینها برای ما اولویت دارد.

وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که چه پیامی برای کشورهای خلیج فارس  دارد، گفت: ما توافق را به صورت کلی برای کشورهای خلیج (فارس) شرح خواهیم داد تا آنها درک کنند چرا این توافق امنیتشان را بیشتر می کند و در برابر خطر قرارشان نمی‌دهد. پیام ما فقط برای نشان دادن جزئیات نیست بلکه برای نشان دادن راهبردی درباره نحوه فعالیت های مشترک برای مقابله با فعالیت های فاقد مشروعیت است، خواه ایران این فعالیت ها را انجام دهد یا طرف دیگر. ما با کشورهای خلیج فارس برای دفاع و امنیت مشترک کشورهای منطقه، فعالیت می‌کنیم.

وزیر امور خارجه آمریکا در پایان این مصاحبه، دیدار خود را با برونو رودریگز، وزیر امور خارجه کوبا، رخدادی خوب دانست و گفت: برداشتن این گام مدت زیادی طول کشید، این گام خوبی بود.