بیانیه ایران پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت

1- جمهوری اسلامی ایران دانش و فن‌آوری، از جمله فن‌آوری صلح‌آمیز هسته ایران را به عنوان میراث مشترک بشریت قلمداد می‌کند. در عین حال، بر اساس مبانی محکم ایدئولوژیک، راهبردی و بین‌المللی، سلاح‌های کشتار جمعی و به ویژه سلاح‌های هسته‌ای را به طور مطلق به عنوان سلاح‌هایی منسوخ، غیرانسانی و مضر برای صلح و امنیت بین‌المللی، مردود می‌داند. با الهام از آموزه‌های متعالی اسلامی و بر مبنای اندیشه‌ها و سیره بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، و فتوای تاریخی رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه‌ای، که کلیه سلاح‌های کشتار جمعی، به ویژه سلاح‌های هسته‌ای را در فقه اسلامی حرام اعلام کرده‌اند، جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌دارد که سیاست همیشگی‌اش منع اکتساب، تولید، انباشت یا استفاده از سلاح‌های هسته‌ای است.

2- جمهوری اسلامی ایران ضرورت امحاء کامل سلاح‌های هسته‌ای را، به عنوان یک ضرورت امنیت بین‌المللی و یک تکلیف منطبق بر معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) مورد تاکید قرار می‌دهد. جمهوری اسلامی ایران مصمم است به طور فعال در کلیه تلاش‌های بین‌المللی حقوقی و دیپلماتیک برای نجات بشریت از خطر سلاح‌های هسته‌ای و اشاعه آن‌ها، از جمله از طریق ایجاد مناطق عاری از سلاح‌های هسته‌ای به ویژه در خاورمیانه، مشارکت کند.

3- جمهوری اسلامی ایران قاطعانه ابرام می‌ورزد که دولت‌های عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بدون تبعیض و منطبق با مواد 1 و 2 معاهده نباید از بهره‌مندی از حقوق لاینفک خود برای توسعه تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز، باز داشته شوند.

4- جمع‏‌بندی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در تاریخ 23 تیر 1394، نشانگر یک گام بسیار مهم توسط جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 برای حل و فصل یک بحران غیرضروری، از طریق مذاکره و بر مبنای احترام متقابل است؛ بحرانی که در نتیجه‏ اتهامات بی‌پایه و اساس درباره برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران ایجاد، و با اقدامات ناموجه و مبتنی بر انگیزه‌های سیاسی علیه ملت ایران دنبال شده بود.

5- برجام مبتنی است بر تعهدات متقابل جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5، که از یک سو، موجب حصول اطمینان از ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران شده، و از سوی دیگر، تمامی مفاد قطعنامه‌های شماره 1696 و 1737 (مصوب سال 2006)، 1747 (مصوب سال 2007)، 1803 و 1835(مصوب سال 2008)، 1929 (مصوب سال 2010) و 2224 (مصوب سال 2015) را لغو کرده و همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای که توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی تحمیل شده بودند را به طور جامع لغو می‌کند. جمهوری اسلامی ایران متعهد است که تعهدات داوطلبانه خود را با حسن نیت و منوط به اجرای با حسن نیت همه تعهدات توسط گروه 1+5 وفق برجام، از جمله تعهدات متضمن رفع تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز، اجرا کند.

6- رفع تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز مرتبط هسته‌ای توسط اتحادیه اروپایی و ایالات متحده به این معنا خواهد بود که معاملات و فعالیت‌های مورد اشاره در برجام می‌توانند با ایران و اشخاص ایرانی در همه جای دنیا بدون هراس از مجازات‌های ناشی از مزاحمت‌های فراسرزمینی انجام شوند و همه اشخاص قادر خواهند بود تا با آزادی انتخاب به معاملات تجاری و مالی با ایران بپردازند. در برجام به وضوح تصریح شده است که اتحادیه اروپایی و آمریکا هر دو از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز که منطبق با برجام رفع شده‌اند، خودداری خواهند ورزید. تفاهم بر آن است که بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز از جمله از طریق تمدید، به مثابه پایبند نبودن اساسی خواهند بود که ایران را از تعهداتش به طور جزئی یا کلی معاف خواهد کرد. برداشتن تحریم‌ها مستلزم اتخاذ اقدامات مقتضی حقوقی و اجرایی داخلی از جمله اقدامات تقنینی و آیین‌نامه‌ای به منظور لازم الاجرا کردن رفع تحریم‌ها است. برجام مستلزم خاتمه‌‏ی موثر همه تدابیر و رویه‌های الزامی تبعیض‌آمیز و هم‌چنین بیانیه‌های عمومی‌ است که با هدف موافقت‌نامه هم‌سویی نداشته باشد. ایران بر توافق حاصله میان اعضاء برجام تاکید می‌کند که بر مبنای آن بلافاصله پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت در تایید برجام، اتحادیه اروپایی، کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و ایالات متحده مشورت با ایران را درباره دستورالعمل های مربوطه و بیانیه‌های در دسترس عموم در خصوص جزییات تحریم‌ها یا اقدامات محدودیت‌سازی که قرار است مطابق با برجام لغو شوند، آغاز خواهند کرد.

7- جمهوری اسلامی ایران برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز، از جمله غنی‌سازی و تحقیق و توسعه غنی‌سازی را منطبق با برنامه خود همان گونه که در برجام توافق شده، دنبال خواهد کرد و با طرف‌های خود از نزدیک کار خواهد کرد تا اطمینان حاصل شود که این توافق از گذر زمان به سلامت گذشته و همه اهداف خود را محقق خواهد کرد. این تعهد بر مبنای تضمین‌هایی است که گروه 1+5 داده‌اند که بر مبنای آن در این برنامه صلح‌آمیز بر اساس تعهدات‌شان مطابق برجام همکاری خواهند کرد. هم‌چنین این گونه تفاهم و توافق شد که از طریق گام‌های مورد موافقت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، همه موضوعات موجب نگرانیِ گذشته و حال، قبل از پایان سال 2015 توسط شورای حکام آژانس بررسی و مختومه خواهند شد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا کنون مستمراً نتیجه گیری کرده است که فعالیت‌های اظهار شده ایران منحصراً صلح‌آمیز هستند. بنابراین، از این به بعد هدف از اجرای پروتکل الحاقی فراهم کردن زمینه برای «نتیجه‌گیری گسترده‌تر» بر این مبنا است که مدرکی دال بر وجود فعالیت اظهار نشده نیز در ایران وجود ندارد. بدین منظور، جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وفق ضوابط پروتکل الحاقی به همان گونه که در مورد همه امضاء کنندگان اعمال می‌شود، همکاری خواهد کرد. در عین حال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید اقدامات احتیاطی لازم را برای تضمین حفاظت کامل از اطلاعات طبقه‌بندی شده به کار گیرد. جمهوری اسلامی ایران همواره تکالیف بین‌المللی منع اشاعه‌ای خود را با دقت تام اجرا کرده است و با نهایت دقت همه فعالیت‌های مرتبط خود را منطبق بر پروتکل الحاقی اظهار خواهد کرد. در این چارچوب و از آن جا که هرگز هیچ گونه فعالیت هسته‌ای در هیچ یک از تاسیسات نظامی وجود نداشته و نخواهد داشت، جمهوری اسلامی ایران اطمینان دارد چنین تاسیساتی موضوع درخواست بازرسی نخواهند بود.

8- کمیسیون مشترک ایجاد شده بر مبنای برجام بایستی قادر باشد تا اختلافات را به نحو بی‌طرفانه، موثر، کارآمد و سریع، رسیدگی و حل و فصل کند. نقش اصلی این کمیسیون عبارت است از رسیدگی به شکایت‌های ایران و حصول اطمینان نسبت به این که آثار لغو تحریم‌های تصریح شده در برجام به‌طور کامل محقق شوند. در صورتی که آثار لغو تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد، یا تحریم‌ها یا اقدامات محدودیت‌ساز مرتبط با هسته‌ای اتحادیه اروپایی و ایالات متحده به وسیله تداوم اعمال یا تحمیل تحریم‌های جدید با ماهیت و گستره‏ هم‌سان یا مشابه تحریم‌هایی که قبل از روز اجرا برقرار بودند، مخدوش شود، جمهوری اسلامی ایران اختیار خواهد داشت تعهدات خود وفق برجام را مورد تجدید نظر قرار دهد؛ فارغ از این که چنین تحریم‌های جدیدی بنا به دلایل مرتبط هسته‌ای یا دیگر دلایل وضع شوند، مگر این که مسائل در طی یک دوره زمانی کوتاه و معقول اصلاح شوند.

9- اقدامات متقابل پیش‌بینی شده در سازوکار حل و فصل اختلافات در برجام در واکنش به پایبند نبودن اساسی، به عنوان آخرین حربه در نظر گرفته شده‌اند، و در صورتی به کار گرفته خواهند شد که پایبند نبودن اساسی تداوم یابد و طی ترتیبات در نظر گرفته شده در برجام جبران نشده باشند. جمهوری اسلامی ایران چنین اقداماتی را بسیار غیرمحتمل قلمداد می‌کند چرا که هدف، تضمین پایبندی است نه فراهم ساختن بهانه‌ای برای برگشت پذیری خودسرانه یا ابزاری برای فشار یا اعمال نفوذ. ایران متعهد است تعهدات داوطلبانه خود را به طور کامل و با حسن نیت اجرا کند. به منظور حصول اطمینان از پایبندی مستمر همه اعضای برجام، جمهوری اسلامی ایران تاکید می‌کند در صورتی که سازوکار مذکور علیه ایران یا اشخاص ایرانی اعمال شوند و تحریم‌ها به ویژه تدابیر شورای امنیت اعاده شوند، جمهوری اسلامی ایران این کار را به منزله مبنایی برای توقف اجرای تعهدات خود وفق برجام و تجدید نظر در همکاری‌اش با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تلقی خواهد کرد.

10- جمهوری اسلامی ایران تفاهم مشترک و توافق صریح همه طرف‌های شرکت کننده در برجام را مورد تاکید قرار می دهد که بر مبنای آن مفاد قطعنامه 2231 شورای امنیت در تایید برجام، به مثابه مفاد برجام نبوده و به هیچ وجه نمی‌تواند اجرای برجام را تحت تاثیر قرار دهد.

11- دولت جمهوری اسلامی ایران مصمم است به طور فعال برای ارتقای صلح و ثبات در منطقه در مواجهه با تهدید فزاینده‏ی تروریسم و افراط گرایی خشونت بار کمک کند. ایران نقش پیش‌رو خود را در مبارزه با این خطر ادامه خواهد داد و آماده است با همسایگان خود و جامعه بین‌المللی در پرداختن به این تهدید مشترک جهانی بطور کامل همکاری کند. علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندی‌های دفاعی خود به منظور حراست از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی خود در مقابل هر گونه تجاوز و هم‌چنین مقابله با تهدید تروریسم در منطقه را ادامه خواهد داد. در این چارچوب، توانمندی‌های نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک، منحصرا برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی نشده‌اند و بنابراین، خارج از حیطه یا صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن هستند.

12- جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد همان‌گونه که در مقدمه قطعنامه 2231 پیش‌بینی شده است، شاهد تحقق معنادار تغییر بنیادین در رویکرد شورای امنیت باشد. شورا سابقه سیاهی در رفتار با ایران دارد که از سکوت توأم با رضایت شورا در مواجهه با تجاوز صدام حسین علیه ایران در سال 1980 آغاز شد و با امتناع شورا حتی از محکوم کردن، چه برسد به اقدامی علیه، استفاده انبوه، سیستماتیک و گسترده از سلاح‌های شیمیایی توسط صدام حسین علیه رزمندگان و غیرنظامیان ایرانی طی سال‌های 1984 تا 1988 و هم‌چنین حمایت مادی و اطلاعاتی چندین عضو شورا از جنگ شیمیایی صدام حسین ادامه یافت. حتی بعد از این که صدام حسین کویت را مورد تهاجم قرار داد، شورای امنیت نه تنها به طور لجاجت آمیز از اصلاح و جبران کینه‌توزی خود علیه ملت ایران امتناع کرد، بلکه پا را از این نیز فراتر گذاشت و علیه این قربانی جنگ شیمیایی و سکوت مماشات گرانه شورا در قبال آن، به تحمیل تحریم‌هایی پرداخت که علی الظاهر به بهانه نگرانی از سلاح‌های کشتار جمعی وضع شده بودند. در عوض آن که حداقل این واقعیت را مورد توجه قرار دهد که ایران حتی اقدام صدام حسین در استفاده از سلاح‌های شیمیایی را تلافی نکرده است، شورای امنیت بر اساس اتهامات بی‌پایه و بر مبنای انگیزه‌های سیاسی به اقدام علیه ایران شتافت و طیف گسترده‌ای از تحریم‌ها را علیه ملت ایران با هدف مجازات مقاومت آن‌ها علیه فشار زورگویانه برای کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای صلح آمیزشان به نحو ناموجهی تحمیل کرد. مهم است یادآوری شود این تحریم‌ها که نبایست از همان ابتدا تحمیل می‌شدند، اکنون بر اساس برجام و قطعنامه 2231 باید لغو شوند.

13- بنابراین، جمهوری اسلامی ایران هم‌چنان بر موضع خود مبنی بر این که همه تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌سازی که علیه ملت ایران وضع و اعمال شده‌اند از جمله آن‌هایی که به بهانه برنامه هسته‌ای ایران اعمال شده‌اند، بی پایه و اساس، ناعادلانه و غیرقانونی بوده و هستند پافشاری می‌کند. در نتیجه، هیچ چیزی در برجام نباید به نحوی تعبیر و تفسیر شود که به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم به معنای پذیرش یا مماشات جمهوری اسلامی ایران نسبت به مشروعیت، اعتبار یا قابل اجرا بودن تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز تصویب شده توسط شورای امنیت، اتحادیه اروپا یا دولت‌های عضو اتحادیه اروپا، ایالات متحده یا هر کشور دیگری علیه ایران باشد؛ هم‌چنین نباید به معنای چشم پوشی یا محدودیت در اعمال هر گونه حقی که جمهوری اسلامی ایران وفق قوانین ملی، اسناد بین‌المللی یا اصول حقوقی مربوطه دارد، تعبیر و تفسیر شود.

14- جمهوری اسلامی ایران اطمینان دارد که اجرای با حسن نیت برجام توسط همه اعضاء برجام به اعاده اعتماد ملت ایران که به نحوی ناعادلانه متحمل فشارها و زورگویی‌های غیرقانونی به بهانه این بحران ساختگی بوده‌اند، کمک خواهد کرد و فرصت‌های جدیدی برای همکاری در جهت پرداختن به چالش‌ها واقعی جهانی و تهدیدات واقعی علیه صلح منطقه‌یی خواهد گشود. دیر زمانی است که منطقه ما دچار تنش‌های ناروا شده است، در حالی که افراط‌گرایان و تروریست‌ها مشغول تثبیت خود و پیشروی هستند. زمان آن فرا رسیده است که توجه و تمرکز بر این تهدیدات قریب الوقوع معطوف شود و روش های موثر برای شکست دادن این تهدید مشترک دنبال و پیگیری شود.