شگردهای دلالان در بازار خودروی دست دوم‌

این روزها، بازار خودروهای دست دوم اگرچه به سردی خودروهای نو نیست اما چندان داغ و پررونق هم نیست. حتی گرمای تابستانی هم این بازار را داغ نکرده و نتوانسته یخ رکود را باز کند. اگرچه هنوز هم هستند کسانی که در گرمای تابستانی 42 درجه پایتخت، باز هم بر فروش خودروهایشان امیدوارند و گرمای تابستانی را تحمل می‌کنند تا بلکه برای خودروهای خود مشتری بیایند.

حال و هوای این روزهای بازار خودروهای دست دوم

گرمای هوا بیداد می‌کند. آنقدر هوا گرم است که کمتر کسی آن هم در ظهرهای تابستانی ماه رمضان، به فکر رفتن به بازارهای فروش خودروهای دست دوم می افتد که یا خودرو بخرد یا خودرو بفروشد. بازار هم اجازه رونق را نمی دهد و همانگونه که در سایر بازارها رکود است، بازار خودرو هم خیال ندارد که یخ رکود را بشکند.

وقتی هم که وارد بازار خودروهای دست دومی همچون چیتگر می‌شویم، این هرم هوا است که بیش از هر چیز دیگری در این بازار خودنمایی می‌کند. آنگونه که فعالان بازار می‌گویند قرار هم نیست که حداقل تا پایان ماه مبارک رمضان، تغییری در این شرایط ایجاد شود، زیرا معتقدند که از ابتدای ماه، فقط افرادی که به نوعی پول حاصل از فروش خودروی خود را لازم دارند یا اینکه به نوعی نیازمند تهیه خودرویی هستند، دو طرف عرضه و تقاضای خودروخهای دست دوم را تشکیل می دهند.

در این میان ،مراکزی همچون چیتگر برای خود قرار و قانونی دارند. هزینه ورود به پارکینگ و گذاشتن خودرو برای فروش باید در بدو ورود پرداخت شود. آنگونه که شواهد و قرائن نشان می دهد، معمولا 40 درصد مراجعه‌کنندگان به این پارکینگ اعم از خریدار یا فروشنده مصرف‌کننده واقعی و۶۰ درصد دیگر واسطه‌های تهرانی و شهرستانی هستند. اما الان که بازار راکد است، این تعادل برعکس شده و به قول واسطه‌ها اکثر کسانی که خودرو خود را در معرض فروش گذاشته‌اند، چک پشت باجه دارند.

سردرگمی در میان فعالان بازار

در پارکینگ چیتگر همه نوع خودرویی دیده می‌شود، از پیکان و پراید و داستر گرفته تا کمری و لندکروز؛ اما از این بازار نه خریدار راضی است نه فروشنده و نوعی سردرگمی در میان فعالان در این بازار هست.

البته وقتی که وارد این بازار می‌شویم، بیش از آنکه مشتریان و فروشندگان رسمی نظر را به خود جلب کند، این دلالان و افراد موثر در بازار خودروهای دست دوم هستند که خودنمایی می کند.

برخی هم می گویند که گاه دست به دست شدن خودروها در این بازار، تفاوت قیمتی بین 1 تا 5 میلیون تومان روی خودروهای معمولی و حتی تا 10 میلیون تومان روی برخی از انواع خودروهایی که تولیدشان کم است و تقاضا برای خریدشان همچنان بالا است را رقم می زند.

البته فعالان بازار این را هم می گویند که اين مركز در روزهاي تعطيل، شلوغ‌تر از ديگر مراكز فروش است و دلالان نيز فعاليت بيشتري براي بالا بردن قيمت خودروهاي دست دوم دارند. آنها از نوعي جو‌سازي و به اصطلاح بازار گرمي همین دلالان براي فروش خودروهاي دپو شده در نمايشگاه‌هاي اتومبيل خبر می دهند و می گویند که مردم هم حرف این دلالان را بیش از کارشناسان مستقر در این مراکز برای قیمت‌گذاری می خوانند و گویا حرف‌های این دلالان جادویی دارد که هر خریداری را طلسم می کند.

دلالان چگونه قیمت‌ها را بالا می‌برنند؟

در این میان، برخی از کارشناسان هم بر این باورند که قيمتی که برای خودروها از سوي كارشناس حاضر در اين مركز عنوان می شود، به طور غير‌منطقي و بالا‌تر از ارزش واقعي یک خودرو است و همین امر، خریداران را با چالشی به نام اعتماد در قيمت‌گذاري مواجه می کند به نحوی که بعضا به دليل آشنايي دلالان با كارشناسان این مراکز، خودرو تصادفي، سالم معرفي مي‌شود و مشترياني كه از مسائل فني خودرو آگاهي چنداني ندارند، متضرر مي‌شوند.

در واقع، دلالان و فعالان اين مراکز برای بازارگرمي و بالا بردن قيمت، به طور صوري معاملات را صورت می دهند؛ به طوري كه با مراجعه مشتري به يك خودرو برای خرید، عده‌اي بلافاصله به دور خودرو جمع مي‌شوند و با ارائه قيمت‌هاي بالاتر مشتري را تحت تأثير قرار داده و قيمت را بالا مي‌برند.

اين مراكز فروش سال‌‌ها است كه راه‌اندازي شده‌اند. در گذشته فروشندگان و خريداران واقعي خودرو با حضور در اين مركز و تعيين قيمت كارشناسي به صورت منطقي، به خريد و فروش اقدام مي‌كردند اما طی سالهای گذشته با خارج شدن بازار از دست خودروسازان و دولت، فروشندگان عادي خودرو جاي خود را به دلالان و نمايشگاه‌داران داده‌اند و قيمت‌هاي منطقي‌تر نيز جايگزين قيمت‌هاي نجومي بازار شده‌اند.

در اين آشفته بازار قيمت‌ها، آگاهي دلالان از اخبار پشت‌پرده خودروسازان نيز مزيد بر علت شده و با اعلام اينكه خط توليد فلان خودرو تعطيل شده، قيمت‌ها را به دلخواه خود بالا مي‌برند یا می گویند که این خودروها از رده دارد خارج می شود و یا قطعاتش نرسیده و تولید کاهش یافته است و از این دست حرف‌ها و بنابراین به اصطلاح قدیمی ها، بر سر مال می زنند و قیمت را به شدت پایین می آورند.

شگردهای خاص دلالان خودرویی

برخی دیگر هم خبر از شگردهای ديگري در این مراکز می دهند و می گویند که دلالان عموما افرادی را هم در کنار دست خود دارند که البته پول کلانی هم در حساب‌ها و کارت‌های بانکی شان است و وقتی که ببینند که شرایط خرید خودرویی که فروشنده برای فروش به این مراکز آورده است، خوب است و برایشان حاشیه سود بالایی دارد، دست به کار شده و با زدن بر سر مال آن هم در حلقه ای که به دور مشتری می زنند و او را احاطه می‌کنند، قیمت را شکسته و کار را به نحوی پیش می برند که بتوانند خود بیشترین سود را نصیب خود کنند.

جای خالی بازرسان سازمان حمایت در بازار

اما نكته قابل توجه اينكه سازمان حمايت از توليد كنندگان و مصرف كنندگان كه مدعي دفاع از حقوق تضييع‌ شده مصرف كنندگان است، در اين مراكز فروش حضور ندارند.

یکی از فعالان این بازار می گوید: مدت‌ها است که رکود بر بازار خرید و فروش خودرو حاکم شده است، مردم دیگر کمتر تمایل دارند که تغییر و تحول در خودروی خود داشته باشند، هر کسی هم که می آید، حتما باید پول لازم باشد یا برای خرید، تعجیل و فوریتی داشته باشد. بازار شب عید هم که به ‌طور کلی نداشتیم.

وی می افزاید: ترس از ارزان ‌تر شدن قیمت خودرو، شب عید همه را فروشنده کرده بود، در سال‌جاری هم که رکود ادامه دارد و البته همه منتظر روشن شدن نتایج مذاکرات هستند. باید ببینند که بالاخره خودروسازان خارجی می آیند و کار تمام می شود یا اینکه نه مجدد بازار باید خودروهای داخلی را تحمل کند. این عاملی برای رکود و تشدید آن در بازار خودرو شده است.

یکی دیگر از فعالان این صنف نیز می گوید که اگرچه این ماه‌ها را بهترین فصل برای خرید و فروش خودرو باید دانست اما تابستان امسال این رنگ و حال را ندارد. او می افزاید که همه ساله، تابستان به علت اینکه اکثر مردم به مسافرت می‌روند و در ماه رمضان و وجود شب‌های قدر در این ماه و شرکت اکثریت مردم در این مراسم، بازار خریدوفروش خودرو داغ می‌شود اما امسال علاوه بر اینکه بازار راکد است شاهد سیر نزولی قیمت‌ها نیز هستیم.

وی می افزاید: به‌ طور مثال قیمت پژو 405 صفر که قبل از ماه مبارک رمضان 28 میلیون‌ تومان بوده است، الان و در ظرف دو هفته به 26 میلیون ‌تومان رسیده است، پژو پارس نیز در این مدت با چهار میلیون‌ تومان کاهش به 30میلیون ‌تومان رسیده است. پراید Ex ایربگ‌دار نیز 400 هزار تومان کاهش داشته است و الان 16 میلیون ‌و200 هزار تومان معامله می‌شود.

ریزش قیمت خودروهای خارجی

به گفته این فعال بازار، خودرو‌های خارجی نیز از این افت قیمت مصون نمانده‌اند و قیمت آنها نیز اندکی کاهش پیدا کرده است. علت این کاهش قیمت علاوه بر راکدبودن قیمت بازار و کاهش نرخ ارز نیز بوده است؛ به طوری که قیمت خودرو جنسیس از 285 میلیون به 245 میلیون‌تومان رسیده است یا خودرو هیوندای Ix55 از 240 میلیون‌تومان به 211 میلیون رسیده است و انتظار می‌رود این کاهش قیمت ادامه داشته باشد و در صورت ادامه روند کاهش ارز این افت قیمت شدت بیشتری به خود می‌گیرد.

رونمایی از پدیده دیگری در بازار خودروهای دست دوم

اما پدیده دیگری که در بازار خودروهای دست دوم به چشم می خورد، حضور برخی افرادی است که شغل‌شان خرید، تعمیر و فروش خودروهای تصادفی است. برخی از خریدارانی که تخصصی در این بازار ندارند، از اینکه یک خودروی چپی را به عنوان خودروی بدون رنگ خریداری کرده‌اند، غافل هستند.

برخی افراد هم هستند که به خریدن گران‌تر خودروهای تصادفی در بازار مشهور هستند. برخی می گویند که در پارکینگ این افراد، از کمری تا لندکروز چپی تا دیگر خودروهای داخلی و خارجی یافت می‌شود.

آنگونه که فعالان بازار می گویند، لاشه یک خودروی تندر ۹۰ چپی که کارشناس بیمه و تعمیرگاه شرکت خودروساز، تشخیص تعویض اتاق ‌آن را داده‌اند، سود خوبی برای صافکار- نقاش‌ها دارد. می گویند که قیمت اتاق تندر بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است، در حالی‌که با صافکاری و سه تا چهار میلیون تومان هزینه می‌توان اتاق چپی را به شکل روز اول درآورد.

یعنی این افراد، پول اتاق نو را از شرکت بیمه می‌گیرند اما به جای تعویض، آن ‌را تعمیر می‌کنند و در نهایت آن را به اسم خودروی بدون رنگ و با سندی که در آن هیچ اشاره‌ای به تعویض یا تعمیر اتاق نشده می‌فروشند. برای شرکت بیمه هم تفاوتی نمی‌کند که اتاق تعویض یا تعمیر شود، زیرا وقتی کارشناس بیمه بدنه، تعویض اتاق را نوشته، با یک فاکتور پول آن‌را پرداخت می‌کند.

این فعال بازار خودرو می گوید: کار صافکارها، تضمین ایمنی خودرو نیست. آنها فقط خودرو را تعمیر می‌کنند و می‌فروشند. خریدار هم عاقل و بالغ است و باید بداند که چه خودرویی خریداری می‌کند. اینجا حرف سود و زیان و یک میلیون تومان بالا و پایین‌تر است. به همین خاطر است که خودروهای چپی که باید تعمیر اساسی و تعویض اتاق شوند، تنها به لطف چکش‌های یک صافکار ماهر، تعمیر که نه بلکه سرهم‌بندی می‌شوند تا مابه‌التفاوت قیمت یک اتاق نو، در جیب تصادفی‌خر باقی بماند.

صافکاران هم البته در مواردی کم آورده و حریف اتاق از بین رفته خودرو نمی‌شوند. اینجاست که ناچار باید بخش‌هایی از اتاق خودرو را برش داده (جدا کرده) و بخش جدیدی را به آن جوش دهند، کاری که ایمنی خودرو را بیش از پیش کاهش می‌دهد.

البته ممکن است که پیش آید از اتاق یک خودروی تصادفی یا اوراق برای تعمیر چند خودرو استفاده شود. در یکی سمت چپ خودرو نیاز به برشکاری دارد و در دیگری سمت راست یا عقب و جلو، بنابراین اتاق را از جای لازم برش داده و به خودروی دیگر جوش می دهند.

البته صافکار هرچه حرفه‌ای‌تر چکش بزند، راحت‌تر می‌توان خودروی چپی را به عنوان خودروی بی‌رنگ عرضه کرد. اما چرا این‌ها با چکش‌های خود تیشه به ریشه زندگی برخی می‌زنند؟ شاید ایراد به دستگاه‌های ذی‌ربط وارد باشد که بانک اطلاعاتی درستی از وضعیت آسیب وارده به خودروهای تصادفی نیست و اجازه عرضه مجدد خودروهای تصادفی را می‌دهند. شاید هم مقصر خریداران خودروهای تصادفی‌ و صافکاران آنها باشند که به خاطر پول بیشتر دست به هر کاری می‌زنند.

به هرحال، رکود بازار امکان هر کاری را برای سودآوری بیشتر در عرصه خرید و فروش خودروهای دست دوم رقم می زند، بنابراین علاوه بر اینکه مردم باید مراقبت بیشتری در خرید و فروش های خود به لحاظ ایمنی داشته باشند، باید راهی هم برای عبور از دلالی ها و دلال بازی‌ها پیدا کنند.