آینده بازار مسکن پس از توافق هسته‌ای

در این رابطه می توان اذعان داشت متاثر از ایجاد نگاه امیدوارانه به آینده و بهبود فضای کلی اقتصاد کشور از حصول توافق در مذاکرات پس از گذشت چند ماه روند ساخت‌وساز در مسیر رونق قرار می‌گیرد. باید توجه داشت که بازار مسکن بازاری است که جریان سرمایه در آن زمان بر است، از این رو رسیدن به توافق در مذاکرات در کوتاه مدت بازار مسکن را تحت تاثیر قرار نمی‎دهد، بلکه این رونق در بلندمدت حاصل خواهد شد.

ماراتن نفس‌گیر مذاکرات هسته‌ای با نزدیک شدن به ۱۶ تیرماه – یک هفته اضافه شده به پایان ضرب‌الاجل مذاکرات(۱۰ تیر) – به روزهای پایانی خود رسیده است و پس از ۱۲ سال احتمال توافقی پایدار افزایش چشمگیری داشته است.

کارشناسان باور دارند با امضای توافق نهایی میان ایران و کشورهای گروه ۱+۵ و در نتیجه برداشته شدن کامل تحریم ها، تغییرهای چشمگیری در روند اقتصادی کشور رخ خواهد داد و به تدریج ظرفیت های گوناگون اقتصادی را فعال خواهد کرد. برداشته شدن تحریم های اقتصادی پس از توافق جامع بین ایران و ۱+۵ درهای اقتصاد ایران را با جامعه جهانی خواهد گشود.

اکنون این سوال پیش می آید در صورت توافق هسته‌ای چه رویکردی برای اقتصاد ایران می توان متصور بود؟ پس از توافق احتمالی هسته‌ای و تاثیر آن در اقتصاد ایران، بازارهای مالی کشور از قبیل بورس، طلا و مسکن چه روندی را طی خواهند کرد؟

بی شک رونق بازار مسکن و افزایش ساخت و ساز در بخش ساختمان گشایشی در اقتصاد و صنایع کشور ایجادکرده و ظرفیت های بیکار کشور را فعال می کند و خود عاملی برای خروج از رکود اقتصادی بدل می شود . با این حال سوال مهم این است که آیا این توافق می تواند بازار مسکن را که دو سال است به رکود رفته از خواب بیدار کند؟

آمار تحولات بازار مسکن در خردادماه سال ۱۳۹۴ نشان می دهد که بازار مسکن هم چنان در رکود به سر می برد. بر اساس این آمار متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع بنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای معاملات ملکی شهر تهران در خرداد ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳ درصد کاهش را نشان می دهد. تعداد معاملات آپارتمان های مسکونی نیز ۹.۵ درصد کاهش داشته است.

آن چه واضح است اینکه در دو سال گذشته به دلیل رکود در بخش ساختمان، با کاهش ساخت‌و‌سازها مواجه بوده ایم و سرمایه فعال در این بخش به سوی سایر بازارها و بخش ها به خصوص سودهای جذاب بانکی کوچ کرده اند. همین امر باعث شده تا سال جاری نیز سرمایه گذاری در بخش مسکن هم چنان با شک و تردید صورت پذیرفته و احتمال کاهش تولید وجود داشته باشد.

با این حال پس از لغو تحریم ها پیش بینی می شود به دلیل آزاد شدن منابع ارزی وافزایش جریان نقدینگی ،بازار مسکن نیز رونق بگیرد. اما از آن جا که بازار مسکن بازاری است که جریان سرمایه در آن زمان بر است، رسیدن به توافق در مذاکرات در کوتاه مدت بازار مسکن را تحت تاثیر قرار نمی‎دهد، بلکه این رونق در بلندمدت حاصل خواهد شد. از آن جا که رسیدن به سطح امیدواری در میان سرمایه گذاران نسبت به اوضاع اقتصادی و فعالیت های ساخت و ساز، فعال شدن سرمایه ها و روند تولید مسکن نیاز به زمان دارد، رونق در بخش مسکن نیز به زمان نیاز دارد.

کارشناسان اقتصادی تاکید دارند مذاکرات هسته‌ای جز عوامل بیرونی است که به صورت غیرمستقیم و از طریق سایر بازارها و شاخص‌ها می‌تواند بر بازار مسکن اثر بگذارد. به این ترتیب آرامش موجود در بازار مسکن زمان بیشتری ادامه پیدا می‌کند. در صورت حصول توافق هسته‌ای بازار تقاضا برای معاملات زیرزمینی یا سوداگری تضعیف می‌شود. به عبارت دیگر متاثر از ایجاد نگاه امیدوارانه به آینده و بهبود فضای کلی اقتصاد کشور از حصول توافق در مذاکرات پس از گذشت چند ماه روند ساخت‌وساز در مسیر رونق قرار می‌گیرد.

افزایش جهشی قیمت در سال‌های ۹۰، ۹۱و اوایل سال ۹۲، به میزانی بوده که رونق در بازار نمی‌تواند تاثیری چندانی بر قیمت‌ها بگذارد و هنوز میزان نقدینگی و قدرت خرید خریداران به اندازه رشد قیمت سال‌های گذشته نرسیده است. از این رو قیمت پیش بینی می شود قیمت مسکن افزایش جهشی نداشته باشد. حال اگر قیمت مسکن با رشد چشمگیر مواجه شود، بار دیگر رکود سال‌های گذشته در بازار مسکن ادامه پیدا می کند. بنابراین رسیدن به توافق هسته‌ای در مذاکرات اگر چه ممکن است تغییراتی در قیمت برخی بازارها به‌وجود بیاورد، اما این تاثیر بر قیمت مسکن جزئی و نامحسوس بوده و انتظار می‌رود نرخ رشد قیمت مسکن کمتر از تورم باشد.