آمادگی روسیه و ناتو برای جنگ احتمالی

پایگاه خبری «ولیو واک» در تحلیل اقدامات رهبر روسیه و دستور وی برای افزایش کلاهک‌های اتمی و واکنش‌های نظامی ناتو می‌نویسد: «ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه هفته گذشته اعلام کرد که روسیه قصد گستردش زرادخانه‌های هسته‌ای موجود را دارد. این حرکت به کشور روسیه اجازه می‌دهد تا 40 موشک بالستیک بین قاره‌ای جدید به سهمیه‌های موجود زرادخانه‌های خود اضافه کند. با توجه به اینکه روسیه و ایالات متحده آمریکا در مجموع در منطقه 15 هزار کلاهک هسته‌ای دارند، یکی ممکن است این سوال برایش مطرح شود که هدف روسیه از ساخت چهل کلاهک دیگر چه خواهد بود. شکی نیست که اگر ایالات متحده آمریکا و یا روسیه آتش سلاح هسته‌ای را به سمت یکدیگر بگشایند، نتیجه نهایی ویرانی بی‌سابقه‌ی جهانی و غیر قابل تصور خواهد بود.

متاسفانه، روسیه و آمریکا در ماه‌های اخیر دست به اقداماتی زده‌اند که وضعیت دیپلماتیک بین دو کشور را وخیم‌تر کرده است. به نظر می‌رسد اعلام افزایش سلاح‌های هسته‌ای روسیه منجر به ایجاد مرحله جدیدی از موضع‌گیری و مانورهای نظامی شده که در مرحله افزایش تنش‌ها که با درگیری اوکراین در سال 2013 آغاز شد، تحولاتی جدید محسوب می‌شود.

درگیری ژئوپولتیک

همانطور که قبلا سایت خبری ولیو واک گزارش کرده است، وضعیت موجود را باید در حوزه جغرافیای سیاسی بررسی کرد. به هر حال روسیه و ایالات متحده رقبای تاریخی هستند، اما نزدیکی روسیه با چین در بلوک قدرت جدید بریکس سلسله مراتب سنتی به رهبری ایالات متحده را تحت فشار قرار داده است. نظم جهانی قدیمی برای نهادهای آمریکا و انگلیس و اتحادیه اروپا و نهادهای ناتو محور از سوی بریکس به چالش کشیده شده است و در حال حاضر این سازمان قدرتمند ایفای نقش بیشتر در نهادهای اقتصادی موجود را به هدفی برای خود تبدیل کرده و در صورتی که این هدف دست یافتنی نباشد، بانک مرکزی خود را راه‌اندازی می‌کند.

ولیو واک پیش از این گزارش داد، در شرایطی که چهره‌های سیاسی و تجاری مهم از شرق جهان همچنان به خروج از زیر ساخت‌های اقتصادی موجود جهانی ادامه می‌دهند، کشورهای عضو بریکس در نظر دارند تا بانک مرکزی خود را راه‌اندازی کنند. این که آیا این قصد جدی است و یا اینکه آنها می‌خواهند از این به عنوان عامل چانه‌زنی با هدف کسب امتیاز استفاده کنند، موضوعی است که باید منتظر بود و دید. اما این مسلم است که تنش‌های موجود بین ایالات متحده و روسیه باید به عنوان یکی از علامت‌های این وضعیت دیده شود.

استراتژی جایگزینی روسیه

به گفته آدام ماونت، عضو تیم امنیت هسته‌ای در شورای روابط خارجی، این خبر که اخیرا از سوی پوتین اعلام شده در واقع از یک تغییر قابل توجه در سیاست هسته‌ای روسیه حکایت ندارد. به گفته آدام ماونت، روسیه به طور کامل با پیمان استارت جدید که محدودیت پرتاب‌های استراتژیک مانند موشک‌ بالستیک بین‌ قاره‌ای را اعمال می‌کند، سازگار است.

ظرفیت هسته‌ای کنونی روسیه در واقع محصول روابط شوروی – اروپا است. روسیه باید سالانه چهل سلاح جدید تحویل دهد تا بتواند قابلیت‌های موجود را تکرار کند. این اساسا توضیحی برای کلاهک‌های اضافی است که توسط رئیس‌جمهوری روسیه دستور داده شده است و واقعا نشان‌دهنده افزایش توانایی‌های هسته‌ای این کشور نیست.

صرف‌نظر از واقعیت‌های اعلام این خبر، ناتو این فرصت را پیدا می‌کند تا اظهارات ضد روسی خود را افزایش دهد. در واقع، مقامات ناتو نگرانی خود را از اظهارات پوتین اعلام کرده‌اند و روزنامه گاردین نیز در گزارشی از نگرانی در این سازمان نظامی مبنی بر میزان استفاده از چنین تسلیحاتی در تمرینات نظامی روسیه پرداخته است.

واکنش ناتو

ناتو نیز به نوبه خود گام‌های تهاجمی خاصی را در پیش گرفته است و نیروهای واکنش سریع را تقویت کرده است. در پاسخ به وضعیت اوکراین، در حال حاضر هزاران سرباز و تکنولوژی نظامی پیشرفته و سلاح در نزدیکی مرزهای روسیه مستقر است و این نیروی جنگی اخیرا افزایش چشمگیری داشته است. این نیروها متشکل از 13 هزار سرباز است، اما براساس گزارش‌هایی که طی روزهای گذشته منتشر شده است، ناتو ممکن است این نیروها را به 40 هزار تن افزایش داده باشد.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو به طور صریح اظهار کرده است که این حرکت به منظور افزایش تنش‌ها نیست و سیاست رسمی ناتو پیشگیری از تقابل و رقابت تسلیحاتی جدید است.

بدیهی است که روسیه به دلیل سیاست خود در اوکراین مورد انتقاد قرار بگیرد، اما این نکته نیز قابل توجه است که ایالات متحده آمریکا و متحدان آن این ارتباط و منطقه را با حمایت مستقیم از سرنگونی دولت اوکراین بی‌ثبات کرده‌اند. پس از آن، این کشور در محاصره شدید نیروها و تجهیزات نظامی قرار گرفت که احتمالا تنها موجب تشدید تنش‌ها می‌شود.

با وجود آنچه که در مورد اهداف ناتو توسط خود این سازمان اعلام شده است، به نظر می‌رسد که این اتحاد نظامی که نشان داده می‌شود کاملا آماده پیاده‌سازی استراتژی تسلحات هسته‌ای تهاجمی‌تر است. ناتو این اقدام را پاسخی به تهاجم روسیه می‌داند نه یک سیاست پیشگیرانه، اما این روند تنها به کاهش روابط دیپلماتیک میان دو ابرقدرت شرق و غرب می‌انجامد.

واکنش هسته‌ای

بار دیگر “وب‌سایت سوسیالیست جهانی” گزارش داد، ناتو حتی برنامه‌ریزی کرده است تا به هرگونه تلاش‌های روسیه برای مقابله با ایالات متحده با استراتژی نظامی تهاجمی‌تر پاسخ دهد. این حتی می‌تواند شامل سلاح‌های هسته‌ای شود.

در حالی که این چشم‌انداز بسیار هشدار دهنده است و تنش مداوم میان روسیه و ایالات متحده نگران‌کننده هستند، این نیز مهم است که زمینه تاریخی این درگیری را درک کنیم.

در حالی که هیچکس نمی‌خواهد باور کند که هر دو طرف قادر به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای هستند، این امر در واقع در دوران بحران موشکی کوبا بسیار به وقوع نزدیک شد.

در شرایطی که این دو قدرت نظامی ژئوپولتیک جهان همچنان قدرت‌نمایی می‌کنند، تنها می‌توان امید داشت که نهایتا یک راه‌حل صلح‌آمیز برای تنش‌ها وجود داشته باشد. در سال 1997 انتشار کتاب زبیگنیو برژینسکی با عنوان “صفحه شطرنج بزرگ: اولویت آمریکایی و الزامات ژئواستراتژیک آن” به تغییر در نظم و قدرت جهان اشاره می‌کند که مقابل چشمان ما رخ می‌دهد. گرچه برژینسکی از نگاه بسیاری یکی از چهره‌های مذموم است، اما نکته قابل توجه این است که وی پیش‌بینی نکرد که این امر به درگیری مسلحانه میان روسیه، چین و ایالات متحده و جهان غرب ختم می‌شود.

با توجه به اینکه هر دو قدرت به ارائه رفتار ناسازگاری ادامه می‌دهند، تنها می‌توان امید داشت که این حکم صحت داشته باشد.»