تصویر زیبای ناسا از پوشش ابر در زمین

پژوهشگران مرکز پروازهای فضایی گدارد ناسا برای تهیه این تصویر نهایی، متوسط پوشش ابر را بر فراز نقاط مختلف زمین طی 12 سال گذشته اندازه‌گیری و در این تصویر با طیف رنگی نمایش داده‌اند. نواحی فاقد ابر به رنگ آبی تیره دیده می‌شوند. سایه‌های روشن‌تر نشان‌دهنده پوشش بالاتر ابر است و درنهایت بیشترین میزان ابری بودن مناطق با رنگ سفید مشخص شده است.

برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ‎تر، اینجا را کلیک کنید.

در نگاه اول، سه ناحیه مهم در این نقشه به چشم می‌خورد. نخست، نوار سفیدرنگی است که در نزدیکی استوا کشیده شده و به‌موازات آن و در فاصله دورتر، دو نوار پهن‌تر در نیم‌کره شمالی و جنوبی امتداد یافته‌اند.

به نظر می‌رسد عامل اصلی پدید آمدن نوار مرکزی، الگوهای بزرگ‌مقیاس چرخش هوای مناطق حاره‌ای است که هوا را به‌سوی استوا می‌راند. هوای گرم به‌سوی ارتفاعات بالاتر و خنک‌تر حرکت می‌کند و با آزاد کردن رطوبت، باعث پدید آمدن توده‌های ابر و کمربندی از طوفان‌های حاره‌ای در نواحی استوایی می‌شود.

الگوهای هوایی قطبی و میانی نیز اثر مشابهی بر شکل‌گیری ابرها در عرض‌های میانی شمالی و جنوبی دارند و لکه‌های سفید روی اروپای شمالی حاصل آن‌هاست.

آسمان صحرای آفریقا، شبه‌جزیره عربستان، آفریقای جنوبی و استرالیا هم ازآن‌رو صاف و بدون ابر است که هوا به‌جای حرکت رو به بالا، پایین می‌آید و درنتیجه ابرها نمی‌توانند شکل بگیرند.

ابرها به‌جز بارندگی و انتقال آب به نواحی مختلف خشکی، نقش مهمی نیز در کنترل دمای زمین بر عهده دارند. اگر بازتاب نور خورشید از سطح ابرها نبود، دمای سطح زمین بالاتر از مقدار کنونی‌اش می‌شد و شرایط را برای بقای حیات در سطح زمین ناممکن می‌کرد. برخی کارشناسان حدس می‌زنند که گرمایش جهانی، اثر سپر حفاظتی ابرها را در برابر تابش خورشید تضعیف کرده است.