محدودیت و ضرر ایران در رتبه‌بندی جهانی‌

به گزارش فارس، نگاهی به آمارهای جهانی جایگاه ایران را در منطقه و جهان از لحاظ شاخص تعداد کاربران پورت‌های پرسرعت نشان می‌دهد.
طبق آمارهای ارایه شده از سوی شرکت تحقیقاتی Point Topic   ،در حال حاضر شمار مشترکان باند پهن جهان از مرز 411میلیون نفر فراتر رفته است. بر همین اساس با یک مقایسه ساده از نسبت جمعیت ایران به جمعیت جهان، می‌توان به رقم چهار میلیون پورت پرسرعت برای جمعیت 80 میلیونی ایران دست یافت تا در صورت وجود این تعداد پورت بتوانیم ادعا کنیم از وضعیت مناسبی در جهان
برخوردار هستیم.
اما به واقع تعداد پورت‌های پرسرعت ایران چقدر است و این عدد چقدر با رقم ایده‌آل چهار میلیون پورت پرسرعت فاصله دارد و جایگاه ایران در آمارهای جهانی کجاست؟  
 جایگاه 15  در منطقه‌
بنابر تازه‌ترین گزارش‌های رسمی ITU  ، اتحادیه بین‌المللی مخابرات در حالی که ایران با ضریب نفوذ اینترنت 9/34 درصد بعد از فلسطین اشغالی، امارات، قطر، لبنان و ترکیه در مقام ششم منطقه قرار دارد براساس شاخص اینترنت پرسرعت با ضریب نفوذ
 4/0 درصد جایگاه 15 را در منطقه به خود اختصاص داده است.  
بنابر این گزارش، طبق معیار سنجشITU    در این رتبه‌بندی، اینترنت پر سرعت به پهنای باند بالای 512 کیلوبایت بر ثانیه اطلاق می‌شود که با توجه به اینکه در ایران با محدودیت 128کیلو بایت بر ثانیه روبه‌رو هستیم این جایگاه بدون احتساب پورت‌های پر سرعتی است که به مشترکان خانگی و کاربران زیر 512 واگذار شده و آنچه در این رتبه‌بندی منظور شده پورت‌های مورد استفاده سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ است.  
بنابراین از اعمال قانون محدودیت پهنای باند، بار دیگر ایران در رتبه‌بندی‌های جهانی متضرر می‌‌شود.  
طبق سند برنامه پنج ساله چهارم توسعه ایران، راه‌اندازی 5/1 میلیون پورت پر سرعت در دستور کار قرار داشته که از این میان راه‌اندازی 275 هزار پورت بر عهده شرکت مخابرات ایران و یک میلیون و 225 هزار بر عهده بخش خصوصی و شرکت‌های اینترنتی( PAP ) گذاشته شده بود.  
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که با توجه به اینکه در آن زمان تنها بخش خصوصی و شرکت‌های اینترنتی مجاز به فعالیت در این زمینه بودند و شرکت مخابرات تا آن زمان مجوز ورود به حیطهADSL    را نداشت بنابراین طبق آنچه در سند برنامه چهارم بر عهده شرکت مخابرات گذاشته شده راه‌اندازی پورت پرسرعتADSL    نیست بلکه راه‌اندازی پورت  G . و فیبرنوری است.
بنابراین گزارش،  G . پورتی با قابلیت ارایه پهنای باند زیاد و متقارن است که پهنای باند بالای مورد نیاز سازمان‌ها و نهادها مانند شبکه 20 هزار شعبه‌ای بانک‌ها، شبکه‌های مجازی خصوصی‌
( VPN ) و نیز پهنای باند مورد نیازPAP   ها را تامین می‌کند.
بنابراین در انتهای برنامه پنج ساله چهارم بخش خصوصی باید یک میلیون و 225 هزار پورت‌
 پر سرعتADSL    و بخش دولتی 275 هزار پورت  G . واگذار می‌کرد که میزان تحقق این شاخص از ابتدای برنامه چهارم در سال 84، طبق آخرین گزارش‌ارایه شده در پایان سال 87 از سوی رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به عنوان مرجعی که شرکت‌های اینترنتی
( PAP ) میزان دایری خود را به این سازمان اعلام می‌کنند به این صورت است: از تعداد یک میلیون و 225 هزار پورت پرسرعتی که باید توسط بخش خصوصی و PAP  ‌ها ایجاد می‌شد، بخش خصوصی تاکنون500 هزار پورت نصب و نزدیک به 300 هزار پورت دایر کرده است. در همین زمان از سوی بخش دولتی نیز 139 هزار پورت نصب و 45 هزار پورت برای بانک‌ها و سازمان‌ها دایر شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
به گفته یکی از مدیران 11 شرکت اینترنتی که مجوز فعالیت در این زمینه را دارند، عدم همکاری لازم و کافی شرکت‌های مخابرات منطقه‌ای و استانی در ارایه مناسب و کافی خدماتی مانند تخصیص مکان، واگذاری زوج سیم مسی، تامین پهنای باند و برق لازم در برآورده نشدن انتظارات و اهداف برنامه تعیین شده شرکت‌های خصوصی دخیل بوده است.  
هرچند بی‌شک وجود چنین مشکلاتی از سرعت بخش خصوصی برای نیل به اهدافشان می‌کاهد اما توجه به این نکته نیز خالی از لطف نیست که شرکت‌های خصوصی بنا بر ذات خصوصی بودن و استوار بودن بر اصل سوددهی برای ادامه حضور در بازار رقابت، علاقه‌مند به توسعه سرویس‌های خود بر حسب اولویت تقاضا در مناطق هستند.
 معیار توسعه‌یافتگی کشورها
هم‌اکنون میزان توسعه پورت‌های پر سرعت یکی از شاخص‌های ارزیابی توسعه‌یافتگی کشورهاست و همان‌گونه که در کشورهای توسعه‌یافته شاهد هستیم دسترسی به اینترنت پر سرعت در جهان با سرعت زیادی در حال‌ رشد است.
با در نظر گرفتن این مساله و نیز مقایسه ایران با کشورهایی مانند ترکیه که دستیابی به اهدافی چون کسب جایگاه اول منطقه در برنامه‌های آنها نیز گنجانده شده است و نیز مقایسه پیشرفت‌های آنها با ایران در زمینه‌های اطلاعات و ارتباطات این سوال مطرح می‌شود که اگر بخواهیم براساس اصل توسعه بر حسب تقاضا منتظر توسعه این زیرساخت حیاتی باشیم، چه زمانی طول خواهد کشید تا توسعه پورت‌های پرسرعت به مناطق کم‌جمعیت، کم‌تقاضا و پوشش سراسری کشور برسد؟
 با بررسی‌های وزارتICT    در سال 86 و مقایسه نتایج این بررسی با شاخص‌های جهانی، میزان توسعه‌نیافتگی کشور در زمینه توسعه پورت‌های پر سرعت مشخص شد.  
 اصلاح برنامه چهارم‌
بر همین اساس در سال 87 و در حالی که بیش از سه سال از آغاز برنامه پنج ساله چهارم توسعه می‌گذشت با تصویب هیات وزیران، دولت تصمیم به اصلاح برنامه چهارم گرفت و در سال 87 مجوز راه‌اندازی سه میلیون پورت به مخابرات ایران در طول یک‌سال باقیمانده از برنامه چهارم ابلاغ شد.
بنابراین گزارش، راه‌اندازی سه میلیون پورت پرسرعت ذکر شده شامل 275هزار پورت  G . مصوب اولیه و دو میلیون و 725 هزار پورتADSL    است. به عبارتی نزدیک به 90 درصد از سه میلیون پورت پرسرعت پیش‌بینی شده در قالبADSL    است.  
به عقیده کارشناسان، شرکت مخابرات برای جبران عقب ماندگی کشور در این زمینه و تحقق برنامه دستیابی به سه میلیون پورت پر سرعت، نیاز به برنامه‌ای دقیق و جامع دارد تا بتواند با جهشی بزرگ ایران را به آمارهای جهانی برساند.  
در همین زمینه معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران در خصوص برنامه‌هایی که شرکت مخابرات برای دستیابی به برنامه‌های تعیین شده در برنامه چهارم تدوین کرده، گفت: در سال87 پس از ابلاغ مصوبه دولت، برنامه‌ریزی در30 استان آغاز شد. برای دستیابی به این مهم نیاز به شبکه‌ای داشتیم که بتوانیم این سه میلیون پورت پرسرعت را زیر بار ببریم. بر همین اساس برنامه ریزی برای ایجاد شبکه تجمیع پهنای باند در30 استان کشور آغاز و پس از نهایی شدن طرح به همه استان‌ها ابلاغ شد.
ADSL
صیدی افزود: شبکه تجمیع شاهراهی است که زیرساخت لازم به منظور ارایه خدمات باند پهن را برای لایه ACSESS  ‌ها در تمام استان‌های کشور فراهم می‌کند.  
وی ادامه داد: این پورتACSESS    می‌تواند یک پورتADSL    یا تامین‌کننده‌پهنای باند شبکه خصوصی مجازی یک سازمان یا یک شرکت اینترنتی که خدمات اینترنت کابلی یا بی‌سیم ارایه می‌دهد، باشد.
معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران خاطرنشان کرد: 80 درصد سرمایه‌گذاری که در استان‌ها در قالب این طرح در حال انجام است روی شبکه تجمیع و20 درصد روی پورت‌هایADSL    است.  
 مسوولان شرکت مخابرات در خصوص بهره‌برداری از شبکه تجمیع استان‌ها تا پایان سال‌جاری اظهار امیدواری کرده‌اند.  
با در نظر گرفتن گستردگی این طرح و مدت‌زمان کم باقیمانده از برنامه چهارم علاوه بر زمان بهره‌برداری آنچه در این میان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است میزان زیر بار رفتن و به نتیجه رسیدن این شبکه در مدت زمان باقی مانده است که به گفته مسوولان شرکت مخابرات، راه‌حل یک جهشی بزرگ برای جبران عقب‌ماندگی کشور در زمینه پورت‌های پرسرعت خواهد بود.
معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ایران در این خصوص گفت: با توجه به تفاوت شرایط استان‌ها در موقعیت جغرافیایی، بازاریابی تعداد پورت‌های موردنیاز و جمعیت استان،) RFE    پیش‌نویس) طرح تجمیع در هر استان متمایز با دیگر استان‌ها بود و در حال حاضر نیز مراحل انجام کار در استان‌ها متفاوت پیش می‌رود.  
وی ادامه داد: برخی استان‌ها در حال برگزاری مناقصه‌اند، در بعضی استان‌ها برنده مناقصه مشخص شده و در برخی دیگر نیز قرارداد بسته شده و منتظر تحویل تجهیزات و نصب آن هستند.  
صیدی افزود: با در نظر گرفتن این مسایل پیش‌بینی میزان زیر بار رفتن شبکه تا پایان سال بسیار سخت خواهد بود اما اگر تا انتهای سال‌جاری حداقل چند درصد از شبکه هم زیر بار برود می‌توانیم ادعا کنیم شروعی است برای جهش بزرگی که شرکت مخابرات قول داده است.