عوارض بیماری سلیاک

موبنا-علیرضا زالی، در چهارمین همایش کشوری سلیاک که در تالار امام خمینی (ره) دانشکده پزشکی برگزار شد، اظهار امیدواری کرد که دغدغه‌های بیماران مبتلا به سلیاک و خانواده‌های آنان به واسطه این همایش با پژواک بیشتری شنیده شود و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز بتواند در راستای مسئولیت اجتماعی خود بخشی از آلام این بیماران را بزداید.

وی با بیان اینکه بیماری سلیاک و بیماری‌های ناشی از گلوتن مسئله مهمی است، گفت: در کشور ما نیز مدتی است که این بیماری بیش از گذشته مورد توجه جامعه پزشکی قرار گرفته است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سلیاک را یک بیماری مرموز و پیچیده توصیف کرد و گفت: متأسفانه در بسیاری از موارد تشخیص این بیماری به سختی صورت می‌گیرد و زمانی بیماری محرز می‌شود که بخش‌های زیادی از پرزهای روده به صورت برگشت‌ناپذیری آسیب خورده‌اند، بنا بر این آگاهی درباره پیشگیری از این بیماری در سطوح عمومی و سطوح پزشکی از اهمیت زیادی برخوردار است.

زالی با بیان اینکه بسیاری از افراد برای توصیف این بیماری از مدل کوه یخ استفاده می‌کنند، افزود: وقتی در یک اقیانوس یک کوه یخی دیده می‌شود، به این معنا است که بخش بسیار بزرگ‌تری از این کوه در زیر آب وجود دارد، در مورد بیماری سلیاک نیز این مثال صدق می‌کند و آنچه که در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری سلیاک دیده می‌شود تنها بخش قلیلی از کل سناریوی جمعیتی ماست.

وی با تاکید بر اهمیت تشخیص زودهنگام بیماری سلیاک، یادآور شد: در بسیاری از بیمارانی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، پرزهای روده از بین رفته است، در صورتی که اگر این بیماران در مراحل اولیه بیماری مراجعه کنند هنوز تغییرات برگشت‌ناپذیر اتفاق نیفتاده است و با اتخاذ یک رژیم غذایی و الگوی مناسب برای زندگی می‌توان از بخش زیادی از مشکلات ناشی از این بیماری جلوگیری کرد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه بیماری سلیاک را می‌توان به خاطر تنوع علائم و عوارض طولانی مدت آن یک بیماری هزار چهره نامید، گفت: تقریباً هیچ بخشی از ارگان‌ها و اعضا و جوارح انسان وجود ندارد که در جریان این بیماری به عوارض آن گرفتار نشود.

وی اضطراب، افسردگی، تغییرات خلقی، اختلال در حافظه، تمرکز، بیش فعالی در کودکان، آفت‌های دهانی دردناک، تخریب دندان‌ها، عوارض پوستی، مشکلات اسکلتی و کم خونی مزمن را از جمله عارضه‌های سلیاک عنوان کرد و گفت: عوارض سلیاک تنها در سیستم گوارش ما محصور نیست.

زالی خاطرنشان کرد: بنابراین بیماری سلیاک را می‌توان یک بیماری خودایمنی، التهابی ژنتیکی و محیطی دانست.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در بسیاری از موارد این بیماری دیرهنگام تشخیص داده می‌شود، بر ضرورت افزایش توجه و دانش پزشکان، گروه‌های بهداشتی و همچنین عموم مردم نسبت به بیماری سلیاک تاکید کرد.

زالی با بیان اینکه نان قوت غالب ایرانیان است و گندم بخش اصلی سفره غذایی ما را تشکیل می‌دهد، گفت: بنابر این توجه به علائم این بیماری اهمیت بالایی دارد.

وی با بیان اینکه بخش زیادی از علائم کودکان مبتلا در دوره شیرخوارگی پنهان می‌شود، گفت: افزایش آگاهی مردم به ویژه والدین درباره این بیماری برای تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم است.

زالی به ارائه چند پیشنهاد در خصوص بیماری سلیاک پرداخت و گفت: افزایش تعداد رستوران‌هایی که غذای فاقد گلوتن عرضه می‌کنند و همچنین افزایش فروشگاه‌های اصیل و معتبر در این زمینه می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

وی همچنین بر ضرورت زدن برچسب بر روی مواد غذایی فاقد گلوتن تاکید کرد و گفت: توجه به این موضوع بسیار مهم است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یادآور شد: متعادل سازی مواد غذایی فاقد گلوتن اهمیت بسیار زیادی دارد تا بیماران مصرف کننده این مواد غذایی دچار عوارض ناشی از دریافت زیاد کربوهیدرات و چربی نشوند.

زالی با بیان اینکه بسیاری از مواد غیرخوراکی مانند مواد آرایشی و خمیرهای بازی حاوی گلوتن هستند، نسبت به توجه خانواده‌های کودکان سلیاکی، به این موارد تاکید کرد.

وی با بیان اینکه سلیاک یک بیماری درمان‌پذیر است، بر ضرورت تشخیص زودهنگام این بیماری تاکید کرد.

زالی گفت: یک بیمار سلیاکی می‌تواند طول عمر طبیعی و زندگی با کیفیت داشته باشد به شرط آنکه بیماری وی زود تشخیص داده شود و اجازه ندهیم که پرزهای روده نابود شود.

وی ادامه داد: پیش‌بینی می‌کنیم بین پنج تا ۱۰ درصد، اگر کسی به سلیاک مبتلا باشد افراد وابسته او در خانواده نیز مبتلا باشند، بنابر این انجام تست‌های تشخیصی در خانواده این بیماران اهمیت دارد.

زالی با بیان اینکه نمی‌دانیم چه تعداد بیمار سلیاکی در کشور وجود دارد، گفت: تا کنون ۱۶ هزار مورد ابتلاء به سلیاک در ایران ثبت شده است، اما این آمار مانند کوه یخ می‌ماند و قطعاً تعداد مبتلایان بسیار بیش از این است.

وی همچنین در ادامه بر ایجاد نقشه آمایشی سلیاک تاکید کرد و گفت: به نظر می‌رسد به دلایل بومی، زیست بومی، اقلیمی و سرشتی نقشه سلیاک در ایران ناهمگن باشد.

زالی همچنین خواستار تدوین یک بسته حمایتی برای مبتلایان به سلیاک شد و افزود: بسیار ضروری است که آزمایش‌های این بیماران تحت پوشش بیمه قرار گیرد، همچنین قرار گرفتن این بیماری در زمره بیماری‌های خاص نیز می‌تواند بسیار اثربخش باشد.

زالی با اشاره به استقرار انستیتوی تغذیه کشور در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و ارتباط مستقیم با صنایع غذایی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های این انستیتو را بسیار راهگشا دانست.

وی با بیان اینکه آموزش سلیاک باید از مدارس آغاز شود، گفت: پیشنهاد می‌کنم یک بسته قابل فهم ساده برای مربیان بهداشت مدارس تدوین شود تا گام مهمی در تشخیص زودرس سلیاک برداشته شود.

زالی همچنین خواستار تعامل با آموزش و پروش برای گنجاندن درسنامه سلیاک برای دانش‌آموزان شد و برگزاری سمینار برای مسئولان بهداشتی مدارس را یکی دیگر از اقدامات اثرگذار برای تشخیص این بیماری عنوان کرد.

وی نسبت به انتقال دغدغه‌ها، نیازها و مشکلات بیماران سلیاکی به وزارت بهداشت برای تعامل بیشتر با سازمان‌های بیمه‌گر و همچنین شرکت‌های داروسازی نیز اعلام آمادگی کرد.

زالی همچنین خواستار راه‌اندازی یک سیستم رجیستری برای اعلام موارد تشخیص داده شده سلیاک توسط اطبا برای تشخیص جمعیت بیماران سلیاکی شد.

وی با اشاره به فعالیت‌های مرکز تحقیقات سلیاک در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: این مرکز تحقیقات ظرفیت‌های بالقوه‌ای در خصوص این بیماری دارد و برگزاری این همایش با حضور مردم به این معناست که دانشگاه در اتاق‌های بسته به دنبال رفع مشکلات بیماران سلیاکی نیست و می‌خواهد در متن جامعه آن را پیگیری کند.

زالی با اشاره به وجود سلیاک خاموش و سلیاک پنهان تاکید کرد: دانشگاه در بخش‌های پیشگیری، تشخیص به موقع و درمان‌های نوین نسبت به بیماری سلیاک اعلام آمادگی می‌کند.

وی، ارتباط مستقیم انجمن سلیاک با مرکز تحقیقات سلیاک را نویدبخش پیامدهای بسیار مطلوب و هماهنگی اثرگذار دانست.

مهر