باورش سخت است اما این وسایل عجیب کاربرد رادار دارند! (+عکس)

موبنا – پیش از اختراع رادار، ارتش های جهان برای شناسایی دشمن و نظارت بر نیروهای خود به روش های ابتدایی‌تر دیگری متکی بودند.

در جنگ جهانی اول، هر دو طرف درگیر استفاده از هواپیما را آغاز کرده بودند، اما آلمانی ها از زپلین – نوعی کشتی هوایی – نیز برای بمباران اهداف دشمن استفاده می کردند، اما در جنگ جهانی دوم بود که جنگ در آسمان ها به واقع شکل گرفت. بمباران با استفاده از هواپیما از ویژگی های کلیدی راهبردهای نظامی هم نیروهای متفقین و هم نیروهای متحدین بود.

اگر هواپیماهای دشمن شناسایی می شدند، هواپیماهای جنگنده برای مقابله با آنها به پرواز در می آمدند.

موقعیت‌یاب آکوستیک؛ دستگاهی برای شناسایی هواپیماها پیش از معرفی رادار

بدون رادار، دستگاه های موقعیت‌یاب آکوستیک از اهمیت ویژه ای برای شناسایی هواپیماهای دشمن برخوردار بودند. صدای پیشرانه هواپیما از کیلومترها دورتر قابل شنیدن بود، و بر همین اساس ساخت این دستگاه آشکارساز در دستور کار بخش پژوهش و توسعه نظامی کشورها قرار گرفته بود.

برخی از این دستگاه های موقعیت‌یاب آکوستیک کوچک و قابل حمل بودند. هر فردی حتی در حال حرکت می توانست از این دستگاه ها برای بررسی نزدیک شدن هواپیماها استفاده کند.

موقعیت‌یاب آکوستیک قابل حمل که توسط دو سرباز آلمانی پوشیده شده است. سال 1917

با این وجود، امکان تشخیص هواپیماها از فواصل دورتر، امکان واکنش و پاسخ بهتر را نیز فراهم می کرد، از این رو، دستگاه های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر موقعیت‌یاب آکوستیک برای شناسایی هواپیماهای دشمن تولید شدند.

موقعیت‌یاب های آکوستیک از اواسط جنگ جهانی اول تا سال های اولیه جنگ جهانی دوم برای تشخیص هواپیماها از طریق دریافت صدای پیشرانه آنها بکار گرفته شدند.

این دستگاه به طور معمول از یک بخش شیپور مانند بزرگ که از طریق لوله هایی به هدفون روی گوش های اپراتور متصل بود، تشکیل می شد.

موقعیت‌یاب آکوستیک ژاپنی در حال استفاده

استفاده از دستگاه های موقعیت‌یاب آکوستیک در جنگ های جهانی اول و دوم

بریتانیایی ها توجه ویژه ای به دستگاه های موقعیت‌یاب آکوستیک داشتند و شبکه ای گسترده از آینه های صوتی که از جنگ جهانی اول تا جنگ جهانی دوم بکار گرفته شدند را توسعه دادند.

در دهه 1930، ژاپنی ها موقعیت‌یاب های آکوستیک به نام “توبای جنگی” (War Tuba) را توسعه دادند. از این دستگاه ها طی جنگ جهانی دوم استفاده شد. اما با توسعه فناوری های هواپیما، معرفی محصولات سریع‌تر و استفاده گسترده‌تر از رادار، توباهای جنگی ژاپنی نیز منسوخ شدند.

همانند دستگاه های موقعیت‌یاب آکوستیک، بریتانیایی ها توجه ویژه ای به توسعه فناوری رادار داشتند. رادار ابتدا در اواسط دهه 1930 در انگلیس توسعه یافت. توسعه فناوری رادار طی این دهه در چند کشور دیگر نیز آغاز شد.

سامانه موقعیت‌یاب آکوستیک در جنوب انگلیس. دهه 1930

در زمان آغاز جنگ جهانی دوم، هم انگلیس و هم آلمان دارای سامانه های راداری ساده و اولیه بودند. با افزایش شدت جنگ و بمباران مداوم بریتانیا توسط آلمانی ها، نیروی هوایی پادشاهی بریتانیا استفاده از سامانه رادار به عنوان بخش مرکزی راهبرد دفاعی خود را با جدیت بیشتری دنبال کرد.

این در شرایطی بود که آلمانی ها توجه چندانی به توسعه فناوری رادار خود نداشتند، زیرا آدولف هیتلر بیشتر بر حملات تهاجمی تا اقدامات دفاعی متمرکز بود.

با توجه به افزایش سرعت هواپیماها در آن زمان، موقعیت‌یابی آکوستیک می توانست برای ارائه هشدار فقط چند دقیقه پیش از حمله هواپیماها کارایی داشته باشد. ایستگاه های موقعیت‌یاب آکوستیک بریتانیایی ها اگرچه طی جنگ جهانی دوم عملیاتی باقی ماندند، اما بیشتر به عنوان پشتیبان برای فناوری رادار عمل می کردند.

پس از پایان جنگ جهانی دوم و توسعه هرچه بیشتر فناوری رادار، استفاده از دستگاه های موقعیت‌یاب آکوستیک نیز کنار گذاشته شد.

یک جفت آمپلی‌فایر غول پیکر که توسط سرویس نیروی دریایی آمریکا برای موقعیت‌یابی و ارتباط با هواپیماها استفاده می شد. سال 1925

موقعیت‌یاب آکوستیک ساخته شده در چکسلواکی. دهه 1920

موقعیت‌یاب آکوستیک شخصی که توسط سرباز هلندی پوشیده شده است. دهه 1930

آزمایش موقعیت‌یاب آکوستیک شخصی در هلند که به واسطه گوشی های بزرگ‌تر عملکرد بهتری ارائه می کرد. دهه 1930

موقعیت‌یاب آکوستیک پرین ساخت فرانسه. دهه 1930

موقعیت‌یاب آکوستیک آلمانی در حال استفاده

بازدید امپراتور هیروهیتو از موقعیت‌یاب آکوستیک که به نام توبای جنگی شناخته می شد.

سامانه موقعیت‌یاب آکوستیک در انگلیس. دهه 1930

سامانه موقعیت‌یاب آکوستیک در آلمان. سال 1939

سربازان سوئدی هنگام استفاده از سامانه موقعیت‌یاب آکوستیک. سال 1940

 

 منبع: مجله تصویری سلاح