با مهم‌ترین و کاربردی‌ترین دستورهای CMD آشنا شوید

موبنا – Command Prompt به‌اختصار CMD برنامه مفسر خط فرمان است. از CMD برای اجرای دستورها با استفاده از عبارات و حروف استفاده می‌شود. اکثر این دستورها ازطریق اسکریپت‌ها و فایل‌های بچ، وظایف را خودکار می‌کنند و عملکردهای مدیریتی پیشرفته را انجام می‌دهند و انواع خاصی از مشکلات ویندوز را عیب‌یابی یا حل می‌کنند.

کامند پرامپت یا خط فرمان در ویندوز دسترسی به بیش از ۲۸۰ نوع دستور را فراهم می‌کند. این دستورها برای انجام برخی وظایف سیستم‌عامل از مفسر خط فرمان به‌جای رابط گرافیکی ویندوز استفاده می‌کنند. برای مثال، به شما امکان می‌دهند تا داده‌ها را در پوشه‌ای دیگر کپی کنید، کل دیسک را قالب‌بندی کنید، از فایل‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید، پیام‌هایی را به کامپیوترهای دیگر ارسال یا کامپیوتر خود را مجدداً راه‌اندازی کنید.

این‌ها از‌جمله ساده‌ترین کارهایی است که می‌توان با CMD انجام داد. بسیاری از وظایف و دستورها را تنها می‌توان در این محیط به‌اجرا درآورد. در‌ادامه، فهرست جامعی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین دستورهای CMD آورده شده است که در ویندوزهای ۷ تا ۱۱ ویستا و XP دردسترس هستند.

نحوه دسترسی به CMD

راه‌های مختلفی برای باز‌کردن CMD وجود دارد:

• روش متداول برای اجرای آن ازطریق شورت‌کات Command Prompt است که در منو Start قرار دارد. همچنین، می‌توانید با تایپ CMD در نوار استارت آن را بیابید.
• راه دیگر برای دسترسی به کامند پرامپت ازطریق (Windows + R) Run و تایپ دستور CMD است. همچنین، می‌توانید cmd.exe را از محل اصلی آن در C:\Windows\system32\cmd.exe باز کنید.
• روش دیگری برای باز‌کردن Command Prompt در برخی از نسخه‌های ویندوز ازطریق منو Power User (WIN+X) است. بااین‌حال، بسته به نحوه تنظیم کامپیوتر شما، ممکن است به‌جای کامند پرامپت، PowerShell را در آن‌‌‌جا ببینید.

فراموش نکنید اجرای بسیاری از دستورها در کامند پرامپت، تنها در‌صورتی ممکن است که آن را به‌عنوان ادمین (Run as Administrator) اجرا کرده باشید.

فهرست مهم‌ترین و کاربردی‌ترین دستورهای CMD

درادامه‌ مطلب، فهرستی از دستورهای پایه و کاربردی آمده است که برخی از آن‌ها فوراً و برخی از آن‌ها فقط در موقعیت‌های خاص و بیشتر آن‌ها فقط در‌صورتی کار می‌کنند که بعد از آن متن یا دستورهای بیشتری اضافه کنید.

اگر دستور خاصی فوراً اجرا نمی‌شود، خطایی که کامند پرامپت به شما می‌دهد، با دقت بخوانید یا برای کاربرد خاصتان بررسی بیشتری انجام دهید. برای مشاهده مثال‌هایی از نحوه استفاده از هر دستور، پس از تایپ آن اسپیس بزنید و «?/» را قرار دهید. برای مثال، ?/ del یا درباره آن دستور و سینتکس‌های آن در اینترنت جست‌وجو کنید.

دستور	کارکرد
Help	نمایش دستورهای پایه CMD و راهنمایی درباره کارکرد هر دستور
assoc	نمایش و ویرایش پسوند فایل‌ها (می‌توان مشخص کرد از چه برنامه‌ای برای باز‌کردن چه فایل‌هایی استفاده شود)
bitsadmin	ایجاد یا دانلود یا آپلود وظایف و نظارت بر پیشرفت آن‌ها
call	فراخوانی برنامه بچ از دیگری بدون توقف برنامه بچ درجریان. این فرمان لیبل‌ها را به‌عنوان هدف فراخوانی می‌پذیرد
cmd	نمونه‌ای جدید از خط فرمان را شروع می‌کند. درصورت استفاده بدون پارامتر، اطلاعات نسخه و کپی‌رایت سیستم‌عامل را نمایش می‌دهد
comp	مقایسه محتوای دو یا چند مجموعه از فایل‌ها
compact	نمایش یا تغییر فشرده‌سازی فایل‌ها در درایوهای NTFS
CHDIR یا CD	نمایش نام یا تغییر دایرکتوری فعلی
Cipher	نمایش یا تغییر رمزگذاری دایرکتوری‌ها و فایل‌ها در درایوهای NTFS. درصورت استفاده بدون پارامتر، cipher وضعیت رمزگذاری دایرکتوری فعلی و هر فایل موجود در آن را نمایش می‌دهد
clip	هدایت خروجی فرمان از خط فرمان به کلیپ بورد ویندوز. می‌توانید از این دستور برای کپی‌کردن داده‌ها به‌طورمستقیم در هر برنامه‌ای استفاده کنید که می‌تواند متن را از کلیپ‌بورد دریافت کند. همچنین، می‌توانید این خروجی متن را در برنامه‌های دیگر قرار دهید
Chkdsk	بررسی دیسک و نمایش گزارش از وضعیت آن
chkntfs	نمایش یا تغییر بررسی خودکار دیسک هنگام راه‌اندازی کامپیوتر. درصورت استفاده بدون گزینه، chkntfs سیستم فایل با حجم مشخص‌شده را نمایش می‌دهد
CLS	پاک‌کردن صفحه
cmdkey	نام‌های کاربری و رمزعبور یا اعتبارنامه‌های ذخیره‌شده را ایجاد و فهرست و حذف می‌کند
COLOR	تغییر رنگ و متن محیط CMD
Copy	یک یا چند فایل را در مکان دیگری کپی می‌کند
ftp debug	تغییر وضعیت حالت Debugging. این حالت به‎‌طورپیش‌فرض خاموش است. اگر روشن باشد، می‌بینید قبل از هر فرمانی که به کامپیوتر ریموت ارسال می‌شود، علامت < وجود دارد
diskcomp	مقایسه محتوای دو دیسک
diskcopy	کپی‌کردن محتوای یک دیسک در دیگری
Diskpart	به شما کمک می‌کند تا درایوهای کامپیوتر (دیسک‌ها، پارتیشن‌ها، ولوم‌ها یا درایوهای مجازی) را مدیریت کنید
Doskey	برای فراخوانی دستورهای سابقاً استفاده‌شده و ویرایش‌ آن‌ها و ایجاد ماکروها کاربر دارد
Date	نمایش و تنظیم تاریخ
dir	نمایش فهرستی از فایل‌ها و ساب‌دایرکتوری‌ها در یک دایرکتوری
echo	نمایش پیام‌ها یا روشن یا خاموش‌کردن ویژگی command echoing. درصورت استفاده بدون پارامتر تنظیمات اکو فعلی را نمایش می‌دهد
eventcreate	ایجاد رویداد سفارشی در گزارش رویدادی مشخص برای ادمین
del یا Erase	حذف یک یا چند فایل
Exit	خروج از خط فرمان
exec	اجرای فایل اسکریپت روی کامپیوتر محلی. این دستور داده‌ها را به‌عنوان بخشی از پشتیبان یا دنباله بازیابی یا کپی یا بازیابی می‌کند. اگر اسکریپت ناموفق باشد، یک خطا برگردانده می‌شود و DiskShadow خاتمه می‌یابد
Expand	گسترش یک یا چند فایل فشرده. از این دستور برای بازیابی فایل‌های فشرده می‌توانید استفاده کنید
FC	مقایسه یک یا چند فایل جداگانه و نمایش تفاوت‌ها
Find	جست‌وجوی یک رشته متن در یک یا چند فایل
Format	فرمت‌کردن دیسک برای استفاده با ویندوز
gpfixup	پس از عملیات تغییر نام دامنه، وابستگی‌های نام دامنه را در Group Policy Objects و لینک‌های آن رفع می‌کند. برای استفاده از این دستور، باید Group Policy Management را به‌عنوان ویژگی ازطریق Server Manager نصب کنید
gpupdate	به‌روزرسانی تنظیمات Group Policy
hostname	نمایش نام میزبان
label	ایجاد یا تغییر یا حذف لیبل (نام) یک درایو. اگر بدون پارامتر استفاده شود، درایو فعلی را تغییر می‌دهد یا لیبل موجود را حذف می‌کند
Logoff	خروج از حساب ویندوز
MD یا MKDIR	ایجاد دایرکتوری
MOVE	جابه‌جایی یک یا چند فایل از یک دایرکتوری به دایرکتوری دیگر
mode	وضعیت سیستم را نمایش و تنظیمات سیستم را تغییر می‌دهد یا پورت‌ها یا دستگاه‌ها را دوباره پیکربندی می‌کند. اگر بدون پارامتر استفاده شود، حالت تمام ویژگی‌های قابل‌کنترل کنسول و دستگاه‌های COM موجود را نشان می‌دهد
msiexec	ابزاری را برای نصب و تغییر و انجام عملیات در Windows Installer از خط فرمان فراهم می‌کند
msinfo32	باز‌کردن ابزار اطلاعات سیستم (System Information) برای نمایش نمایی جامع از سخت‌افزار و اجزای سیستم و محیط نرم‌افزار در کامپیوتر محلی
openfiles	به ادمین کمک می‌کند تا فایل‌ها و دایرکتوری‌های بازشده در سیستم را نمایش دهد یا استعلام یا قطع ارتباط کند. این دستور فلگ سراسری سیستم Maintain Objects List را نیز فعال یا غیرفعال می‌کند
PRINT	پرینت فایل متنی
pause	پردازش برنامه بچ را به حالت تعلیق درمی‌آورد و اعلان «…Press any key to continue» را نمایش می‌دهد
pushd	ذخیره دایرکتوری فعلی و سپس تغییر آن
popd	دایرکتوری فعلی را به دایرکتوری تغییر می‌دهد که اخیراً با دستور pushd ذخیره شده است
RD	حذف دایرکتوری
rdpsign	امضای دیجیتال با فایل پروتکل دسکتاپ از راه دور (rdp.)
recover	بازیابی اطلاعات قابل‌خواندن از دیسک خراب یا معیوب
ReFSUtil	ابزاری است که در ویندوز و ویندوز سرور گنجانده شده است و تلاش می‌کند ولوم‌های ReFS به‌شدت آسیب‌دیده را تشخیص دهد و فایل‌های باقی‌مانده را شناسایی و آن فایل‌ها را در ولوم دیگر کپی کند
REN یا RENAME	تغییر نام یک یا چند فایل. نام دایرکتوری و درایو را نمی‌توان با این دستور تغییر داد
REPLACE	جایگزین‌کردن فایل‌ها
RMDIR	حذف دایرکتوری
ROBOCOPY	ویژگی‌های پیشرفته برای کپی‌کردن فایل‌ها و درخت دایرکتوری
schtasks	دستورها و برنامه‌ها را برای اجرای دوره‌ای یا در زمانی خاص برنامه‌ریزی و وظایف را از برنامه اضافه و حذف می‌کند. همچنین، وظایف را درصورت تقاضا شروع و متوقف می‌کند و وظایف برنامه‌ریزی‌شده را نمایش و تغییر می‌دهد
secedit	با مقایسه پیکربندی امنیتی فعلی شما با الگوهای امنیتی مشخص‌شده، امنیت سیستم را پیکربندی و تجزیه و تحلیل می‌کند
SFC	تمام فایل‌های سیستم محافظت‌شده را اسکن و تأیید و نسخه‌های نادرست را با نسخه‌های صحیح جایگزین می‌کند
serverweroptin	به شما امکان می‌دهد گزارش خطا را روشن کنید
shift	موقعیت پارامترهای بچ را در فایل بچ تغییر می‌دهد
SHUTDOWN	خاموش‌کردن کامپیوتر
Systeminfo	اطلاعات پیکربندی دقیق یک کامپیوتر و سیستم‌عامل آن، ازجمله پیکربندی سیستم‌عامل، اطلاعات امنیتی، شناسه محصول و ویژگی‌های سخت‌افزاری (مانند RAM و فضای دیسک و کارت‌های شبکه) را نمایش می‌دهد
takeown	به ادمین کمک می‌کند تا دسترسی به فایل قبلاً رد‌شده را بازیابی کند و مدیر را مالک فایل قرار دهد. این دستور معمولاً در فایل‌های بچ استفاده می‌شود
TASKKILL	خاتمه‌دادن به تمام فرایندهای در حال اجرا و سرویس‌ها
TASKLIST	نمایش فهرستی از تمام فرایندهای در حال اجرا به‌انضمام سرویس‌ها
time	زمان سیستم را نمایش می‌دهد یا تنظیم می‌کند. اگر بدون پارامتر استفاده شود، زمان فعلی سیستم را نشان می‌دهد و از شما می‌خواهد زمان جدیدی را وارد کنید
title	عنوانی برای پنجره کامند پرامپت ایجاد می‌کند
tree	ساختار دایرکتوری یک مسیر یا دیسک در یک درایو را به‌صورت گرافیکی نمایش می‌دهد. ساختار نمایش‌داده‌شده با این دستور به پارامترهایی بستگی دارد که در خط فرمان مشخص می‌کنید. اگر درایو یا مسیری را مشخص نکنید، این دستور ساختار درختی را نمایش می‌دهد که با دایرکتوری فعلی درایو فعلی شروع می‌شود
typeperf	داده‌های عملکرد را در پنجره فرمان یا در فایل گزارش می‌نویسد. برای توقف باید CTRL+C را فشار دهید
tzutil	ابزار Windows Time Zone را نمایش می‌دهد
VER	شماره نسخه سیستم‌عامل را نمایش می‌دهد
verify	به ابزار کامند پرامپت می‌گوید که آیا فایل‌های شما به‌درستی روی درایو نوشته شده‌اند یا خیر
vol	لیبل ولوم درایو و شماره‌سریال را درصورت وجود نشان می‌دهد. درصورت استفاده بدون پارامتر، اطلاعات درایو فعلی را نمایش می‌دهد
wbadmin	تهیه نسخه پشتیبان و بازیابی از سیستم‌عامل، ولوم‌ها، فایل‌ها، پوشه‌ها و برنامه‌ها ازطریق خط فرمان
Wdsutil	ابزار خط فرمانی است که برای مدیریت سرور Windows Deployment Services استفاده می‌شود
wevtutil	به شما امکان می‌دهد اطلاعات مربوط به گزارش رویدادها و ناشران را بازیابی کنید. همچنین، می‌توانید از این دستور برای نصب و حذف مانیفست‌های رویداد، اجرای کوئری و صادرکردن، بایگانی و پاک‌کردن گزارش‌ها استفاده کنید
where	مکان فایل‌هایی را نشان می‌دهد که با الگوی جست‌وجوی داده‌شده مطابقت دارند
whoami	اطلاعات کاربر و گروه و امتیازات کاربری را نمایش می‌إهد که در‌حال‌حاضر وارد سیستم محلی شده است. درصورت استفاده بدون پارامتر، دامنه فعلی و نام کاربری را نمایش می‌دهد
winrs	Windows Remote Management به شما امکان می‌دهد برنامه ها را از راه دور مدیریت و اجرا کنید
winsat mfmedi	عملکرد رمزگشایی ویدیو (پخش) را با استفاده از چهارچوب Media Foundation اندازه‌گیری می‌کند
wscript	Windows Script Host محیطی را فراهم می‌کند که در آن کاربران می‌توانند اسکریپت‌ها را به زبان‌های مختلفی اجرا کنند که از مدل‌های شیء مختلف برای انجام وظایف استفاده می‌کنند
Xcopy	فایل‌ها و دایرکتوری‌ها ازجمله زیرشاخه‌ها را کپی می‌کند

دستورهای مهم CMD در بحث شبکه

 منبع: زومیت