اينترنت ماهواره‌اي؛ يک گام تا واقعيت

موبنا – با این حال مجلس به ظاهر انقلابی در طرح موسوم به صیانت از کاربران در فضای مجازی با استدلال به ولنگاری این فضا و اینکه خود آمریکا 200 قانون برای کنترل فضای مجازی دارد و فضاسازی برای رانت و فساد مدعیان ساخت پیام‌رسان‌های داخلی با قدرت مشابه خارجی؛ تصمیم بر این گرفته که شبکه پیام‌رسان‌های خارجی را با محدودیت از طریق کاهش پهنای باند مجازات کند ولی در واقع مجلس با این طرح کاربران را برای عدم استقبال از پیام‌رسان‌های داخلی مجازات کرد!

سروصدای زیادی شد و اعتراض به این طرح در سطوح مختلف جز آنهایی که سودشان در مخالفت با نظر مردم است،‌ بلند شد ولی مجلس به کار خودش ادامه داد تا اینکه خبر آمد اینترنت ماهواره‌ای ایلان ماسک که سال‌ها درباره آن صحبت می‌شد قادر به پوشش ایران هم هست و در حال حاضر این پوشش در شهرهای مختلف وجود دارد. اینترنت ماهواره‌ای استارلینک یکی از دستاوردهای بزرگ ایلان ماسک است که سال‌ها در صدر اخبار جهان قرار داشت و امروز از پوشش این ماهواره در ایران صحبت به میان آمده است. فارغ از اینکه این اینترنت امروز برای مردم ایران قابل استفاده باشد یا نه باعث خوشحالی مردم و کاربران اینترنت شد و حتی آگهی‌های فروش مودم‌های مخصوص این اینترنت در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خدمات آگهی منتشر شد! با این اوصاف بیایید نگاهی دقیق‌تر به این اینترنت داشته باشیم و ببینیم در حال حاضر دقیقا چه اتفاقی رخ داده است. براساس آنچه کارشناسان ارتباطات اعلام کرد‌ه‌اند این اینترنت هنوز در ایران قابل دریافت نیست، هرچند که این روزها حتی از لینک‌های ثبت نام برای دریافت این اینترنت در فضای مجازی دست به دست می‌شود. در واقع باید گفت این تصاویر موضوع تازه‌ای نیستند و افراد می‌توانند با پیش ثبت نام در مناطقی که هنوز سرویسی توسط این شرکت ارائه نمی‌شود، خودشان را آماده کنند تا به محض ارائه سرویس در آن منطقه، از این سرویس استفاده کنند. به‌نظر می‌رسد مناطقی مانند تهران هم قرار نیست تا پایان سال ۲۰۲۱ هم تحت پوشش قرار بگیرند، اما شنیده‌ها حکایت از این دارد که در برخی نوارهای مرزی ایران با کشورهای همسایه، امکان پیش ثبت نام به‌وجود آمده است.

 گذر از فیلترینگ در تمام جهان

یکی از ویژگی‌های اینترنت ماهواره‌ای استارلینک این است که براساس گفته ایلان ماسک مالک اسپیس ایکس این اینترنت قابل فیلترکردن نیست و هیچ کشوری نمی‌تواند با استفاده از این ابزار برای این اینترنت محدودیتی را ایجاد کند،‌ ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که این ماهواره و ماهواره‌های مربوط به پروژه اسپیس ایکس برای استقرار در فضای بالای کشورها باید براساس قوانین هوانوردی اجازه رسمی بگیرند. برخی از کارشناسان ارتباطات و فعالان این عرصه هم معتقدند که «درصورتی که اینترنت ماهواره‌ای بخواهد در هر کشوری فعال شود، باید کلیه استانداردهایش را با رگولاتور فضایی آن کشور مطابقت بدهد تا اجازه بهره‌برداری پیدا کند. همانطور که مثلا تلفن ماهواره‌ای ثریا، به محض گرفتن نمایندگی در ایران از وزارت ارتباطات مجوز دریافت کرد. تصور این است که سازمان تنظیم مقررات رادیویی و سازمان فضایی، اگر اینترنت استارلینک راه بیافتد و ایران را تحت پوشش خود قرار بدهد آن را تحت پوشش و رگولاتوری و مجوز خود قرار می‌دهند.» رئیس و مدیر ارشد عملیاتی اسپیس ایکس پیش از این گفته بود این شرکت قصد ندارد قوانین کشورها را نقض کند برای همین این شرکت برای ارائه خدماتش، با همه کشورها و دولت‌ها مذاکره می‌کند. بر این اساس ممکن است با توجه به اصرار داخلی برای مسدودسازی اینترنت، این شرکت به ایران اینترنت ندهد.

 سرعت بالا و عطش کاربران

یکی از ویژگی‌های شبکه‌های اینترنتی در جهان سرعت بالا است تا کاربران بتوانند در کمترین زمان ممکن بیشترین حجم را در اختیار داشته باشند؛ در ایران سرعت اینترنت بسته به شرایط متغیر است و اگر شرایط سیاسی و اجتماعی و اقتصادی مناسب باشد کمبود زیرساخت یا اختلال در ارائه خدمات افت سرعت امری عادی است! اما براساس آنچه اعلام شده قرار است اینترنت ماهواره‌ای استارلینک سرعیت برابر 300 مگابایت در ثانیه را ارائه دهد هرچند «استارلینک» همین حالا هم به کاربران سرعت دانلود تا حداکثر ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه و سرعت بارگذاری تا حداکثر ۲۰ مگابیت در ثانیه را ارائه می‌دهد. به این ترتیب، با تاخیری برابر با ۲۰ میلی‌ثانیه، اینترنت ماهواره‌ای «استارلینک» قرار است به آن چیزی نزدیک باشد که نسل پنجم شبکه تلفن همراه ارائه می‌کند.

 تحولی در جهان ارتباطات

امید رهبر، کارشناس حوزه فناوری درباره اینترنت ماهواره‌ای گفت: «اینترنت ماهواره‌ای تحول بزرگی در عرصــه ارتباطات جهان به‌ویژه ایران ایجاد می‌کند و مباحثی مانند فیلترینگ به کلی از بین خواهد رفت و سرویس‌های بزرگی چون یوتیوب با سرعت و کیفیت بالا در دسترس ایرانیان قرار خواهد گرفت، ایران در لیست درخواست استارلینک قرار گرفته است و ارائه آزمایشی اینترنت ماهواره‌ای شرکت اسپیس ایکس برای همسایگان و غرب ایران فراهم شده است. گــزارش برخی کاربران در فضای مجازی نشان‌دهنده در دستــرس بودن اینترنت ماهواره‌ای در برخی مناطق ایران است.» او افزود: «اگر چه سرویس‌دهی رسمی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران دور از انتظار است، اما دفاتر رسمی این شرکت در ترکیه، امارات، کویت، قطر و سایر کشورهای همسایه، دسترسی غیرمستقیم به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را فراهم خواهند کرد، به‌نظر می‌رسد ارائه سرویس اینترنت ماهواره‌ای برای کاربران ایرانی مانند سرویس‌های دیگر شرکت‌های آمریکایی غیررسمی، همراه با دردسرهای فراوان و هزینه بالاتر از سایر کشورها خواهد بود.» او با اشاره به احتمال دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای و از طرف دیگر بحث طرح صیانت از حقوق کاربران در مجلس شورای اسلامی گفت: «این رویکرد اشتباه و تصویب طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، کاربران ایرانی را بیش از همیشه به سمت اینترنت ماهواره‌ای سوق خواهد داد. با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و اینترنت ماهواره‌ای امید است که راهکارهای بهتری چون کاهش هزینه‌های اینترنت به‌ویژه اینترنت همراه، افزایش پهنای باند، برداشتن محدودیت‌ها و فیلترینگ در دستور کار مدیران و مسئولان قرار گیرد. محدودسازی اینترنت تاثیرات منفی اجتماعی و اقتصادی بر جامعه خواهد داشت و یک اشتباه بسیار بزرگ و جبران‌ناپذیر خواهد بود.» اصلاحا اینترنت امروز از نان شب هم برای مردم واجب‌تر شده و هیچکس نمی‌پذیرد که به زور و با صلاحدید عده‌ای که به دنبال منافع گروه خاصی هستند دسترسی خود به اینترنت را از دست بدهند. ضمن اینکه توسعه تکنولوژی و پیشرفت فناوری‌های نوین خط بطلانی بر محدودیت‌هایی است که دولت‌ها بر آزادی اینترنت گذاشته‌اند.

 منبع: آرمان ملی