کلاژن یا ژلاتین؛ همه چیز درباره یک انتخاب

مجله آنلاین موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – کلاژن فراوان‌ترین پروتئین در بدن انسان است، در شرایطی که ژلاتین شکل پخته از کلاژن است. به همین ترتیب، آنها دارای چندین ویژگی و فواید مشترک هستند.

به گزارش “هلث لاین“، اما موارد استفاده و کاربردهای کلاژن و ژلاتین به طور قابل توجهی متفاوت است. از این رو، آنها ممکن است به جای یکدیگر استفاده نشوند و با توجه به نیازهای خود شاید مجبور به انتخاب یکی از آنها باشید.

پروفایل تغذیه ای مشابه

به عنوان فراوان‌ترین پروتئین در بدن انسان، کلاژن مسئول تقریبا 30 درصد از توده پروتئینی بدن شما است. این ماده بیشتر در بافت های همبند مانند پوست، مفاصل، استخوان ها و دندان ها وجود دارد و به شکل گیری ساختار، قدرت و ثبات بدن کمک می کند.

از سوی دیگر، ژلاتین یک محصول پروتئینی است که با تخریب نسبی کلاژن با استفاده از گرما – به عنوان مثال، با جوشاندن یا پختن پوست یا استخوان حیوانات – شکل می گیرد.

این پروتئین های مشابه دارای پروفایل تغذیه ای تقریبا یکسان هستند. در جدول زیر محتوای دو قاشق غذاخوری (14 گرم) کلاژن و ژلاتین خشک و شیرین نشده مقایسه شده است:

	کلاژن	ژلاتین
کالری	50	47
پروتئین	12 گرم	12 گرم
کربوهیدرات	0 گرم	0 گرم
چربی	0 گرم	0 گرم

 

همانگونه که مشاهده می کنید، کلاژن و ژلاتین تقریبا 100 درصد از پروتئین تشکیل شده و در هر وعده مقدار مشابه از این ماده مغذی را ارائه می کنند.

همچنین، آنها دارای ترکیبات مشابه اسیدهای آمینه هستند که به عنوان واحدهای سازنده پروتئین شناخته می شوند و گلیسین فراوان‌ترین نوع است.

از سوی دیگر، آنها ممکن است با توجه به منبع حیوانی و روش مورد استفاده برای استخراج ژلاتین کمی متفاوت باشند. افزون بر این، برخی محصولات ژلاتین تجاری حاوی شکر افزوده، رنگ های مصنوعی، و طعم دهنده ها هستند که می تواند به طور قابل توجهی بر پروفایل تغذیه ای آن تاثیر بگذارد.

فواید سلامت مشترک

کلاژن و ژلاتین بیشتر به دلیل آثار مفید بر سلامت پوست و مفاصل به طور گسترده در صنایع آرایشی و دارویی استفاده می شوند.

ممکن است به کاهش نشانه های پیری پوست کمک کنند

کلاژن و ژلاتین ممکن است نشانه های پیری پوست مانند خشکی، پوسته پوسته شدن و از دست دادن کشسانی که از کاهش محتوای کلاژن پوست سرچشمه می گیرند را کاهش دهند.

مطالعات نشان داده اند که مصرف کلاژن و پپتیدهای کلاژن – شکلی تخریب شده از کلاژن – ممکن است تولید کلاژن پوست را تقویت کرده و آثار ضد پیری ارائه کند.

به عنوان مثال، دو مطالعه با حضور سوژه های انسانی نشان داد که مصرف 10 گرم مکمل کلاژن خوراکی در روز به بهبود 28 درصدی در رطوبت پوست و 31 درصد کاهش در تخریب کلاژن به ترتیتب پس از گذشت 8 و 12 هفته منجر شده است.

به طور مشابه، در یک مطالعه 12 ماهه با حضور سوژه های حیوانی مشخص شد که مصرف ژلاتین به دست آمده از ماهی به بهبود ضخامت پوست به میزان 18 درصد و تراکم کلاژن به میزان 22 درصد منجر شده است.

افزون بر این، مطالعات نشان داده اند که کلاژن ممکن است سطوح اسید هیالورونیک را افزایش دهد که یک ترکیب ضروری دیگر برای حفظ ساختار پوست است.

مطالعه ای 6 ماهه با حضور 105 زن نشان داد که مصرف روزانه 2.5 گرم پپتیدهای کلاژن ظاهر پوست را با کاهش سلولیت به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است، اگرچه به پژوهش های بیشتر برای تایید این اثر نیاز است.

ممکن است سلامت مفاصل را بهبود ببخشند

مصرف کلاژن و ژلاتین ممکن است به درمان فرسودگی مفاصل ناشی از ورزش و استئوآرتریت (آرتروز)، یک بیماری انحطاطی مفصل که می تواند موجب درد و ناتوانی شود، کمک کند.

پژوهش ها نشان می دهند که این پروتئین ها با جمع شدن در غضروف پس از گوارش ممکن است سلامت مفاصل را بهبود ببخشند و درد و سفتی در آنها را کاهش دهند.

به عنوان مثال، مطالعه ای 70 روزه با حضور 80 شرکت کننده مبتلا به آرتروز نشان داد آنهایی که دو گرم مکمل ژلاتین در روز مصرف می کردند در مقایسه با گروه کنترل به طور قابل توجهی بهبود در درد و فعالیت بدنی خود را تجربه کردند.

به طور مشابه، در یک مطالعه 24 هفته ای با حضور 94 ورزشکار، آنهایی که روزانه 10 گرم مکمل کلاژن مصرف می کردند در مقایسه با گروه کنترل بهبود چشمگیر در درد، تحرک و التهاب در مفصل را تجربه کردند.

فواید بالقوه دیگر

کلاژن و ژلاتین دارای چند فایده سلامت مشترک هستند، از جمله:

فعالیت آنتی اکسیدانی. کلاژن و ژلاتین دارای ظرفیت های آنتی اکسیدانی و مبارزه با آثار منفی رادیکال های آزاد بر پیری و سلامت کلی انسان هستند.

بهبود سلامت روده. کلاژن و ژلاتین ممکن است شرایط دیواره داخلی روده را بهبود ببخشند. آسیب به دیواره داخلی روده می تواند به سندرم روده نشت کننده و دیگر بیماری های خودایمنی منجر شود.

بهبود سلامت استخوان. مصرف مکمل های کلاژن تخریب شده مانند ژلاتین ممکن است تراکم مواد معدنی استخوان و تشکیل استخوان را افزایش دهد، در شرایطی که تخریب استخوان را کاهش می دهد.

تفاوت های اصلی

بیشتر تفاوت های کلاژن و ژلاتین با ساختارهای شیمیایی آنها ارتباط دارند.

در شکل طبیعی خود، کلاژن از یک مارپیچ سه گانه متشکل از سه زنجیره با بیش از هزار اسید آمینه در هر کدام تشکیل شده است.

در مقابل، به عنوان یک شکل تخریب شده از کلاژن، ژلاتین دارای زنجیره های اسید آمینه کوتاه‌تر است.

این ژلاتین را به ماده ای با گوارش راحت‌تر نسبت به کلاژن تبدیل می کند. با این وجود، مکمل های کلاژن بیشتر از شکل کاملا هیدرولیز شده کلاژن به نام پپتیدهای کلاژن ساخته شده اند و اینها نسبت به ژلاتین نیز راحت‌تر گوارش می شوند.

همچنین، پپتیدهای کلاژن هم در آب سرد و هم آب داغ حل می شوند. در مقابل، ژلاتین تنها در آب داغ حل می شود.

از سوی دیگر، ژلاتین می تواند ژلی را ایجاد کند که پس از سرد شدن غلیظ و سفت شود، که پپتیدهای کلاژن فاقد این ویژگی هستند. بر همین اساس است که از آنها نمی توان به جای یکدیگر استفاده کرد.

مکمل های ژلاتین و کلاژن را ممکن است به شکل پودر و گرانوله شده پیدا کنید. افزون بر این، ژلاتین به شکل ورق نیز فروخته می شود.

کدام یک را باید انتخاب کنید؟

کلاژن و ژلاتین خوراکی هر دو دارای فراهمی‌زیستی بالایی هستند، به این معنی که به طور موثر توسط دستگاه گوارش جذب می شوند.

از این رو، تصمیم گیری درباره انتخاب کلاژن یا ژلاتین به هدف شخصی شما بستگی دارد.

کلاژن بیشتر به عنوان یک مکمل غذایی آسان برای گوارش استفاده می شود. شما می توانید آن را به قهوه یا چای اضافه کنید، در یک اسموتی ترکیب کنید، یا آن را در سوپ ها و سس ها ترکیب کنید بدون این که تغییری خاص در قوام آنها حاصل شود.

در مقابل، ژلاتین به دلیل خصوصیات ژله ای شدن خود مورد توجه است که موارد استفاده و کاربردهای بسیاری در آشپزی دارد. به عنوان مثال، شما می تواند از آن در آماده کردن ژله های خانگی یا سس ها و چاشنی های غلیظ استفاده کنید.

با این وجود، شما ممکن است بیشترین فواید را از مصرف مکمل های کلاژن کسب کنید.

این بیشتر به دلیل آن است که برچسب روی محصول به خوبی میزان مصرف را نشان می دهد و به راحتی می توانید این میزان را افزایش دهید. در شرایطی که ممکن است هنگام استفاده از ژلاتین به تنهایی در یک دستورالعمل به طور بالقوه مقادیر بسیار کمتر از آنچه نیاز است را دریافت کنید.

 منبع: عصرایران