تهدیدی که حس نمیشود
بد نیست یکبار محاسبه کنیم از جمع تمام دستگاههای بودجهگیر از شمال تا جنوب کشور، چه تعداد افراد شاغل در بخش موسوم به روابط عمومیها مشغول بکار هستند؟
مجله آنلاین موبنا؛ علی شمیرانی – لازم نیست از تهران خارج شویم. جمع کارکنان این بخشها (به خصوص با حال و روز فعلی روزنامهها)، احتمالا از تعداد کل روزنامهنگاران کشور فراتر خواهد رفت.
اما سوابق آنچه در فضای سایبری منتشر میشود، از حوادثی اعم از سوختن یک ساختمان در تهران گرفته تا سیل و زلزله در نقاط دور افتاده تا فساد یک مسوول و مرگ یک فرد و غیره را دنبال کنید، پدیده اخبار ناقص، نادرست و جعلی دست برتر را داشتهاند و اثر خود را بر بخش زیادی از افکار عمومی گذاشتهاند.
پدیده اخبار جعلی حرفی تکراری است و نیازی به باز شدن ندارد. دربارهاش به اندازه کافی حرف و کتاب و مقاله منتشر شده است، اما آثار این اخبار با افزایش ضریب نفوذ شبکههای اجتماعی در هر کشور متفاوت است. برای مثال اخبار جعلی در شبکههای اجتماعی هند بارها باعث تهییج مردم شده، به نحوی که هندیها تا 40 نفر را به واسطه اخبار جعلی ظرف تنها یکسال به قتل رساندهاند.
بد نیست بدانید نتیجه یک تحقیق در سال جاری میلادی نشان میدهد کشورهای صنعتی و پیشرفته، بیشترین نگرانی در خصوص آثار اخبار جعلی را داشتهاند و طبعا بیشترین اقدام در این خصوص را در دستور کار گذاشتهاند. آن هم در کشورهایی که مدعی آزادی بیان هستند، بخش قابل توجهی از رسانههایشان مرجعیت و اعتماد عمومی خود را دارند، و اکثر این رسانهها نیز دارای مخاطب جهانی و بالا هستند.
لذا این امر با توجه به جایگاه و شرایط کشورهای مذکور گویای خطرات این پدیده است و آنها با تمام وجود دریافتهاند که زور هیولای اخبار جعلی گاه میتواند به توان تمام رسانههای آنها نیز غلبه کند و اگر امروز فردی همچون دونالد ترامپ را به قدرت رساند شاید فردا موجب قدرتگرفتن یک هیتلر دیگر نیز بشود.
در ایران ما نیز موضوع این اخبار و صدمات ناشی از رها گذاشتن و بیبرنامگی در برابر آن میتواند موضوع یک تحقیق قرار گیرد تا مشخص شود چه خساراتی را به بار آوردهاند. موضوع اخبار جعلی در فضای سایبری را اما اگر به برخی سیاسیکاریها و تزریق روزانه انبوهی از اخبار فسادها و کندی دستگاههای مسوول در حوزه اجرایی و اطلاعرسانی هم که اضافه کنید، شرایط را برای جوشش افکار عمومی و سرریز شدن کاسه صبر برخیها (فارغ از سن، جنسیت، تحصیلات، محل سکونت و غیره) فراهم میکند. آثار این تغییر و تحولات را تقریبا مدتی است که به وضوح میتوان حس کرد. سوال اینجاست که آیا برخی هنوز خطر را حس نمیکنند و معتقدند دامن آنها را نمیگیرد؟