ده فاجعه طبیعی که به زیباتر شدن زمین انجامید! (+عکس)
تمام پدیدهها، از کوهها تا رودخانهها و بیابانها، بر اثر هزارها و حتی میلیونها سال فرآیندهای شکلگیری و دگرگونی متعدد در سطح زمین پدید آمدهاند. حاصل این فرآیندها هرچند نمود و جلوههای متفاوت در گوشه گوشه جهان داشته است اما همگی آنها یک نقطه مشترک دارند.
مجله آنلاین موبنا؛ مریم عباسی – منشا پیدایش همگی آنها پدیدههای طبیعی یا به باور انسانها فجایع طبیعی بوده است.
در ادامه با ده فاجعه طبیعی و ثمره زیبای آنها آشنا میشویم.
حوضچههای طبیعی یوکاتان
حوضچههای طبیعی از مناطق بکر و زیبای یوکاتان مکزیک هستند. علاوه بر زیبایی حوضچه و سرسبزی دیوارههای آهکی که گرداگرد آن را احاطه کرده، واقعیت شگفتانگیزی در عمق آبهای آن جاری است. 30 متر پایین تر از آب سطحی شفاف حوضچه، آب شور و نمکآلود جاری است که هیچگاه باهم ادغام نمیشوند. آب این حوضچه تمام طول سال شفاف و تمیز است.
این حوضچههای طبیعی در فصول خشک سال منبع آب طبیعی برای قوم مایا بودهاند و نقش مهمی در اجرای مراسم مذهبی آنها داشتهاند.
حوضچههای طبیعی یوکاتان همان حفرههای حاصل از برخورد سیارک چیکشلوب در دوره زمینشناسی کرتاسه هستند.
آبشار نیاگارا
عمده شهرت آبشار نیاگارا به دلیل حجم وسیع آبی است که از آن سرریز میشود. در هر دقیقه بیش از 170.000 مترمکعب آب از لبه این آبشار سرریز میشود.
شکلگیری آبشار نیاگارا بیش از برخورد یک سیارک زمان برده است. عهد چهارم زمینشناسی یا همان Pleistocene یک پدیده طبیعی طولانی مدت بوده که طی آن این مکان و بسیاری مکانهای دیگر زمین شکل گرفتهاند. این عهد که بیشتر به عنوان عصر یخبندان شناخته میشود، در زمین موجب ایجاد تغییرات فراوان از پیدایش آبشار نیاگارا تا انقراض موجوداتی مثل ماموتها و ماستودونها شد.
دریاچه آتشفشانی کراتر
دریاچه آتشفشانی کراتر در جنگلهای جنوب غربی ایالت اُرِگان آمریکا قرار دارد. دریاچه پدید آمده در دهانه کوه آتشفشانی این منطقه ترکیبی از زیبایی و اعجاز را برای بیننده به نمایش میگذارد. علت پیدایش این دریاچه خیلی پیچیده نیست. مواد مذاب در نوک قله و در دهانه کوه آتشفشان نشست کرده و به تدریج، ذخیره آب حاصل از بارش باران و برف در آنجا موجب پیدایش این دریاچه زیبا شده است.
پارک ملی یِلواِستون (Yellowstone)
پارک ملی یِلواِستون زیستگاه گیاهان و جانوران متنوع و دارای آبفشانهایی است که آب گرم را به آسمان پرت میکنند. پارک ملی یِلواِستون چندین آبفشان دارد که گاهی ارتفاع جهش آب از دهانه آنها به 56 متر میرسد.
حدود 2.1 میلیون سال قبل، سه فوران بزرگ آتشفشانی در این منطقه به وقوع پیوست که حاصل آن ایجاد منطقه کنونی پارک ملی یِلواِستون بوده است.
دهانه آتشفشانی انگورونگورو (Ngorongoro)
دهانه آتشفشانی انگورونگورو زیستگاه گونههای متعدد و متنوع از گیاهان، جانوران و پرندگان است. سه میلیون سال قبل این ناحیه درواقع محل قرارگیری یک کوه عظیم با ارتفاعی حدود 4500 تا 5800 متر و هم ارتفاع با کوه کلیمانجارو بوده است.
این دهانه آتشفشانی 610 متر عمق و 260 کیلومترمربع مساحت دارد. سه میلیون سال قبل، یک انفجار آتشفشانی در قالب یک فاجعه طبیعی به تمام معنا در آنجا به وقوع پیوسته و گدازههای آن هر چیزی را بر سر راه خود نابود کرده است. اما امروزه چیزی از آن انفجار جز زیبایی و شکوه باقی نمانده است.
دلتای اوکاوانگو
نام صحرای کالاهاری شاید چیزی جز خورشید سوزان و شنهای روان را در ذهنها تداعی نکند، اما در اطراف رودخانه اوکاوانگو یک دلتای زیبا نیز وجود دارد که زیستگاه اکوسیستمهای متنوع گیاهی و زندگی جانوری است. با سیل سالانه که از آنگولا به این زمینها سرریز میشود، زندگی بیشتری به رگهای این ناحیه جاری میشود.
زلزله باستانی بزرگی که منجر به ایجاد شکافها و درههای شرق قاره آفریقا شد، در پیدایش این ناحیه دخیل بوده است. بر اثر این زلزله، سیلاب عظیمی از رودخانه اوکاوانگو و دریاچههای بزرگ در مسیر آن به سمت اقیانوس به راه افتاد. سپس، کم کم زمینهای کشور اتیوپی (حبشه) و سومالی پدیدار شدند.
زلزله و درهها مانع جریان آب این رودخانه و در نتیجه، سرریز شدن آن به بیابان و تشکیل دشتهای مرطوب شدند.
تونل گدازهای آندارا
تونل گدازهای آندارا در استرالیا با طول 32 کیلومتر یکی از طولانیترین تونلهای گدازهای در دنیاست. فروریختگی سقف در برخی از نقاط این تونل باعث تابیدن نور خورشید به درون آن و رشد و زندگی گیاهان و جانوران در آنجا شده است.
علت پیدایش این تونل گدازهای نیز یک فاجعه طبیعی بوده است. یک انفجار آتشفشانی بزرگ منجر به ایجاد جریان گدازهای عظیم شده است. این گدازهها با سرعت تقریبی 1000 مترمربع در ثانیه به حرکت در آمده و مسافتی بیش از 160 کیلومتر را درنوردیدهاند و هر آنچه را در مسیر بوده نابود کردهاند. این گدازهها به بستر یک رودخانه خشک سرریز شده و به تدریج سطح رویی شروع به انجماد کرده است اما گدازههای میانی تا کیلومترها به حرکت خود ادامه دادهاند. در نهایت، تونلی باقی مانده که امروزه با نام تونل گدازهای آندارا شناخته میشود.
پارک ملی Ujung Kulon
پارک ملی Ujung Kulon زیستگاه 57 گونه از گیاهان کمیاب و چند اسب آبی است که در این پارک در کشور اندونزی زندگی میکنند.
مشخصه اصلی این پارک ملی، کوه آتشفشانی کراکاتوآ است که عمده شهرت آن به انفجار عظیم سال 1883 برمیگردد. حدود 36000 نفر طی آن انفجار کشته شدند و صدای حاصل از آن تا 4800 کیلومتر دورتر نیز شنیده شد. این بلندترین صدایی بود که تا آن زمان بر روی زمین شنیده شده بود. دود حاصل از انفجار نیز تا روزها آسمان را تیره و تاریک کرده بود.
این اتفاق یک فاجعه طبیعی وحشتناک بود که خسارات فراوانی به بار آورد. البته پیدایش جنگلهای بارانی و اکوسیستم طبیعی آغازین نیز یکی دیگر از ثمرات و نتایج این فاجعه بزرگ بود. پارک ملی گسترده شده در دامنه این کوه آتشفشانی، یکی از نشانههای واضح قدرت زمین در بازیابی و بازسازی خویش است.
جزایر مدیترانه
مدیترانه با آبهای فیروزهای، زمستانهای گرم و خورشید درخشان تابستانهایش در کنار شهرهایی که برفراز پرتگاههای اقیانوسی ساخته شدهاند، همواره از مقاصد گردشگری محبوب در دنیا بوده است. طی تاریخ پر فراز و نشیب این ناحیه، خط ساحلی دریای مدیترانه با طول 3900 کیلومتر نقش اساسی در شکستها و پیروزیهای مردمش داشته است.
اگر آن سیل بزرگ 5.6 میلیون سال پیش به وقوع نمیپیوست، امروز این مدیترانه زیبا همان بیابانی خشک و بیحاصل بود.
پس از بسته شدن تنگه جبلالطارق در میلیونها سال پیش، مدیترانه منبع آب خود را از دست داد و برای حدود 800.000 سال خشک شد. تا اینکه 5.33 میلیون سال پیش با بالا آمدن آب دریا و با باز شدن مجدد تنگه جبلالطارق، 90درصد از ظرفیت دریای مدیترانه طی یک دوره 2 ساله دوباره آبگیری شد.
جزیرههای کنونی دریای مدیترانه حاصل آن سیل عظیم هستند.
جزیره گالوِستون
جزیره زیبای گالوِستون در ایالت تگزاس شاهد سهمگینترین طوفان تاریخ ایالات متحده آمریکا بوده است که در سال 1900 به وقوع پیوست. این طوفان با سرعت 225 کیلومتربرساعت شروع به وزیدن کرد و تمام جزیره را درنوردید. حدود 6000 نفر کشته شدند و سهچهارم جزیره کاملا نابود شد.
امروز مردم، گیاهان و جانوران جدید در جزیره پدیدار شده و دیگر اثری از آن فاجعه بزرگ باقی نمانده است.
پس از هر فاجعه، زمین و موجوداتش دوباره بازسازی و بازیابی میشوند؛ خرابیها ناپدید و راه برای ایجاد جهانی تازهتر و زیباتر باز میشود.