اینترنت اشیا و حفاظت از صنعت ملی

موبنا – صنعت نفت و گاز نه تنها منبع عمده تامین انرژی به حساب می آید، بلکه تاثیر بسزایی در درآمد کشورهای نفت خیر، تعیین قدرت ملی و اعتبار بین المللی دارد و نمی توان آن را نادیده گرفت. برای استفاده هر چه بهتر از این صنعت باید از هر فناوری موجود مدد گرفت و مدیریت منابع آن را از بهترین راه های ممکن در جهان بهینه سازی کرد. راهی که این روزها کارشناسان پیشنهاد می دهند، استفاده از فناوری پیشرفته IOT است.
IOT یا اینترنت اشیا یا اینترنت چیزها یعنی وصل کردن وسیله‌ها به یکدیگر از طریق اینترنت و اجازه دادن به آنها تا با ما و نرم‌افزارها و با دیگر وسایل ارتباط برقرار کنند.
بلایای طبیعی، نشت لوله های نفت و گاز، محدودیت های ارتباطی و نظارتی چالش هایی هستند که همیشه بر سر راه صنعت نفت و گاز قرار دارند. چالش هایی که اگر هر کدام از آن ها به وقوع بپیوندد، خسارت های مالی و جانی زیادی را وارد می کند.
اینترنت اشیا در این صنعت به ردیابی، نظارت منابع، جمع آوری گسترده داده، کاهش هزینه ها و زمان نظارتی، ایمنی بیشتر و به طور کلی افزایش بهره وری کمک شایانی می کند. زیرساخت های فنی لازم توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فراهم شده است و تنها باید توسط دست اندرکاران صنعت نفت و گاز کشور به گرفته شود. برخی از کاربردها اینترنت اشیا به شرح زیر است.

**کاهش هزینه های استخراج
یکی از نکات مهمی که در استخراج نفت و گاز باید آن را مد نظر قرار داد، میزان دقتی است که برای تشخیص مکان و مقدار منابع طبیعی نیاز است که این دقت بدون به کارگیری فناوری یا کافی نیست و یا به شکل دقیق انجام نمی شود. به همین دلیل استفاده از سنسورهای مبتنی بر اینترنت اشیا و جمع آوری داده هایی که از طریق ارتباط بی سیم مخابره می شود، می تواند مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. این تجزیه و تحلیل به طرز شگفت انگیزی می تواند هزینه های استخراج نفت و گاز را کاهش داده و موجب شود این روند به شکل دقیق تری پیش رود.

**نظارت بر پالایشگاه ها
مورد دیگری که باید به آن دقت کرد، ایجاد بستر سریع، دقیق و قابل اطمینان برای داده های مورد نیاز پالایشگاه است. داده هایی که اگر به شکل مناسب و در زمان مشخص جمع آوری شوند، منجر به افزایش سرعت عملکرد سیستم خواهند شد. برخی اطلاعات در پالایشگاه ها باید در فاصله زمانی کوتاه مورد بررسی و نظارت قرار گیرند. این نظارت ها شامل نظارت بر سطح مخازن، ضخامت لوله ها، آهنگ جریان و فشار لوله ها می باشد که برخی از این پارامترهای کلیدی و مهم است.
اگر این اطلاعات کلیدی توسط نیروی انسانی جمع آوری، تحلیل و انتقال داده شود، روند کاری بسیار وقت گیر و پر هزینه می شود اما اینترنت اشیا این فرصت را مهیا می کند که اطلاعات دقیق تر و بیشتری به دست بیاید. اطلاعاتی که در نهایت عملکرد کار را به ظرفیت بالاتری خواهد رساند.

**نجات جان
ایمنی یکی از بزرگ ترین دغدغه ها در کل جهان است. اما زمانی که صحبت از نفت، گاز، آتش، نشتی و مسائلی از این دست به میان می آید، اهمیت ایمنی چندین برابر می شود. انتشار گازهای مضر، بالا رفتن میزان فشار و نشتی لوله ها از جمله مواردی است که خطرات زیادی را برای صنعت نفت و گاز رقم می زنند. به کارگیری تکنولوژی اینترنت اشیا در صنایع نفت و گاز، امکان نظارت بر این پارامترهای با اهمیت را مشخص می کند. به این ترتیب احتمال وقوع خطر به کمترین حد خود می رسد و می توان به محض ایجاد خطر از آن مطلع شد و از بروز حادثه پیشگیری کرد.
نظارت بر تجهیزات پرسنل نیز از دیگر مزایای استفاده از اینترنت اشیاست. امکان نظارت بر خطوط لوله، اطلاع سریع از وجود نشتی باعث می شود علاوه بر جان افراد، از آسیب های مالی و تخریب محیط زیست نیز جلوگیری به عمل بیاید. اگر نشت گاز به سرعت تشخیص داده نشود، منجر به انفجار می شود. علاوه بر آن خطر عمده نشت نفت، آلودگی محیط زیست است. با استفاده از تکنولوژی اینترنت اشیا اغلب نقاط کلیدی با هزینه کمتر، دائم مانیتور می شود و چنین مشکلاتی را اعلام می کند.

**گسترش ارتباطات
تا قبل از ظهور اینترنت اشیا، نظارت بر تولید نفت و گاز در دریاها و محیط هایی با دسترسی محدود، صرفا با شبکه های ارتباطی ممکن بود. در حالی که در چنین شرایطی استفاده از شبکه های تلفن همراه مهیا نیست و استفاده از اتصالات وای فای پر هزینه، مشکل و ناممکن است، اما از طریق پروتکل هایی مانند شبکه های دوربرد با توان پایین می توان کل مجموعه را به سادگی و با هزینه پایین تحت پوشش بستر ارتباطی اینترنت اشیا قرار داد و از هر آنچه در آن محیط می گذرد اطلاع پیدا کرد.
تمام زحمات و فعالیت هایی که در صنعت نفت و گاز کشیده می شود، در نهایت به یک کشتی می رسد که حامل طلای سیاه و ارزشمند است. اینترنت اشیا این امکان را فراهم می سازد که بخش هایی از کشتی که کارکنان به آن دسترسی ندارند، از راه دور بررسی شوند تا ایمنی در آن بخش ها به بالاترین حد برسد.

 منبع: مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات