بینی دایناسورها سیستم تهویه مطبوع داشته است! (+عکس)

موبنا – در دوره ماقبل تاریخ دمای کره زمین نسبت به اکنون بسیار گرم‌تر بود و همین مسئله باعث شد دایناسورها به مرور زمان در قسمت بیرونی بدن خود یک پوست بسیار ضخیم و شبیه به زره را در اختیار بگیرند تا بتواند در مقابل گرمای بیش از اندازه زنده بمانند. نتایج حاصل از یک مطالعه جدید در این حوزه نشان داد مغز دایناسورها نیز به گونه‌ای شکل گرفته بود که از گرمای زیاد در امان بود و این اتفاق به کمک یک سیستم تهوه مطبوع که در بینی آنها وجود داشت صورت می‌گرفت تا هوای خنک وارد بدن آنها شود.

پرندگان و پستاندارانی که در عصر حاضر زندگی می‌کنند و البته انسان‌ها هم جزء آنها هستند، در حفره‌های بینی خود استخوان‌ها و غضروف‌ها را به گونه‌ای در اختیار گرفته‌اند که پزشکان از آن به عنوان یک توربین یاد می‌کنند. این توربین طبیعی از گرمای بدن استفاده می‌کند تا هوایی که فرد استنشاق می‌کند به دمای متعادل بدن برسد و اتفاق مذکور از طریق افزایش سطح هوا در مسیر انتقال به ریه‌ها صورت می‌گیرد. با این وجود به نظر می‌رسد دایناسورها در بینی خود سیستم پیشرفته‌تری را در اختیار داشتند و به کمک آن می‌توانستند هوای خنک و مطبوع را به مغز خود برسانند.

بررسی‌های جدید به سرپرستی دکتر «جیسون بورکی» از موسسه فناوری نیویورک و با همکاری دانشگاه ایالتی پزشکی پوکی استخوان در آرکانزاس آمریکا انجام شد و طی آن گروهی از دانشمندان بررسی‌های خود را با تحلیل جمجمه فسیل شده دو دایناسور با اندازه مشابه اسب آبی و کرگدن‌های امروزی آغاز کردند. محققان برای پیشبرد هرچه بهتر بررسی خود همچنین از سیستم سی‌تی‌ اسکن هم بهره بردند و سپس سیستم‌های پیشرفته رایانه‌ای برای شبیه‌سازی این دو دایناسور را به کار گرفتند تا در نهایت مکانیسم بینی آنها مشخص شود.

آنچه که در پایان بررسی‌های مذکور نمایان شد این بود که اگرچه دایناسورها فاقد توربین‌های مشابه پستانداران امروزی در بینی‌های خود بودند، ولی حفره‌های طویل در بینی خود را شامل می‌شدند که طول آنها با طول پوزه حیوان برابری می‌کرد. بررسی‌ها نشان داد هنگامی که این حیوانات هوا را در محیط باز استنشاق می‌کردند، هوا از این حفره‌ها عبور می‌کرد و بخش اعظم گرمای هوا از طریق رگ‌های خونی که در اطراف حفره‌ها وجود داشت جذب می‌شد.

زمانی که هوای استنشاق شده از طریق همین حفره‌ها به سمت بیرون هدایت می‌شد، گرمای قبل را از دست داده بود و بنابراین دمای بالا را به خون انتقال نمی‌داد و دمای آن با دمای سیستم داخلی بدن دایناسور هماهنگ شده بود. این اتفاق موجب می‌شود گرمای بیش از اندازه هوا خنثی شود و خون با دمای پایین به مغز دایناسور برسد. علاوه بر این، حفره‌های طولانی در جریان عبور و مرور هوا رطوبت آن را هم دریافت می‌کردند و همین فرآیند به خنک‌تر شدن دمای هوا در بینی آنها کمک می‌کرد.

دانشنمدان در ادامه بررسی‌های خود یک نظریه دیگر هم مطرح کردند و طی یک مدل رایانه‌ای شبیه سازی شده توضیح دادند که برخی از انواع دایناسورها بینی‌های کوچک و مجهز به سیستم پیچیده‌تر داشتند که به کمک آن می‌توانستند دمای هوا را خنک کنند تا در نهایت هوا با دمای پایین به مغز آنها رسد. این مسئله نشان داد که هر دو گونه دایناسورها می‌توانستند در بینی خود دمای هوا را تا 50 درصد کاهش دهند.

دکتر بورکی در این خصوص توضیح داد: «میانگین دما بین گردن خوش با دمای پایین و هوای وارد شده به بینی دایناسورها به گونه‌ای بوده است که بینی آنها با سیستم مشابه دستگاه‌های تهویه مطبوع می‌توانستند است دمای هوا را به میزان قابل ملاحظه کاهش دهد و جلوی افزایش دما در اعضای داخلی بدن به خصوص مغز را بگیرد. این پدیده هم اکنون در برخی حیوانات امروزی از جمله گوزن‌ها و زرافه‌ها به همین شکل دنبال می شود که از سیستم مشابه برای کنترل دمای مغز خود بهره می‌برند».