چگونه با یک اقدام ساده عمر خود را 9 سال افزایش دهید؟

موبنا – از نسل جدید داروهای شیمیایی گرفته تا داروهای گیاهی از جمله آب چغندر و قارچ و … در طول تاریخ مورد استفاده قرار گرفته است تا انسان به واسطه آن بتواند با مشکلی به نام پیری و تضعیف قوای بدن مقابله کند. نتایج حاصل از بررسی‌های جدید نشان می‌دهد در حوزه‌ای که دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند آن را به خوبی جزییات آن را کشف کنند راه‌هایی وجود که انسان به کمک آنها می‌توان جوان بماند و البته تاکنون تصور می‌شده است که استفاده از این راه‌ها چندان هم آسان نیست.

هنوز در مورد افزایش سن انسان و کاهش قوای بدنی آن رازهای زیادی باقی مانده است. با این وجود یکی از مکانیسم‌هایی که دانشمندان معتقدند می‌تواند به خوبی عمل کند نقش تلومرها در بدن است. اگر هر کرومزوم در بدن انسان را به شکل هر X انگلیسی در نظر بگیرید و وظیفه آن را اتصال به دی‌ان‌اِ‌ی‌ها بدانید، تلومرها در اصل به عنوان یک کلاهک در هر یک از سرهای X عمل می‌کنند تا مطمئن شوند در جریان تقسیم سلولی هیچ کدام از دی‌ان‌اِی‌های مهم و مفید را از دست نداده‌اند.

زمانی که فعالیت تلومرها در بدن انسان برای سال‌های طولانی ادامه پیدا می‌کند، این روند باعث می‌َود که آنها کوتاه‌تر شوند و به اعتقاد دانشمندان هرچه اندازه تلومرها کوچکتر می‌شود، انسان به سمت پیری گام برمی‌دارد و به عبارت دیگر در دوران کهنسالی اندازه تلومرها به میزان چشمگیر کاهش میابد. این نکته اساسی باعث شده است محققان مطالعات گسترده‌ای را انجام دهند تا دریابند چگونه فعالیت تلومرها را تنظیم کنند و در نهایت روشی را پیدا کنند که به واسطه آن بتوانند حرکت ساعت بیولوژیکی بدن را کند کنند. با این وجود باید توجه داشته باشید که تحلیل رفتارهای تلومر در بدن انسان بسته به شرایط مختلف تغییر می‌کند و البته این تحلیل‌ها می‌تواند دانشمندان  به نتایج جدید و کاربردی برساند.

یکی از جدیدترین نمونه‌هایی که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد مطالعه سازمان فضایی ناسا در این حوزه است که تلاش می‌کند تفاوت ژنتیکی میان «اسکات کِلی» که به مدت یک سال در فضا زندگی کرده است را با برادر دو قلوی او یعنی «مارک کِلی» که تاکنون در فضا زندگی نکرده است، مشخص کند. داده‌های اولیه به دست آمده نشان داد که تلومرهای اسکات که در فضا به سر برده است رشد بیشتری داشته‌اند و سعی کرده‌اند اندازه خود را بزرگتر کنند و نکته جالب اینجاست که دانشمندان از قبل روند معکوس را در این زمینه پیش‌بینی کرده بودند.

کوچک‌ شدن تلومرها یکی از حقایق اجتناب‌ناپذیر برای ما انسان‌هایی است که روی کره زمین زندگی می‌کنند. با این وجود نتایج حاصل از مطالعه جدیدی که در دانشگاه «بریگام یانگ» انجام شد این مسئله را مشخص کرد که برخی اقدامات ساده وجود دارد که با انجام آنها می‌توانیم از تحلیل رفتن تلومرها در بدن خود جلوگیری کنیم. «لّری توکِر» مدیر این تحقیقات برای آنکه نتایج قابل قبول به دست آورد 5823 فرد بزرگسال که سن آنها بین 20 تا 84 سال بود را انتخاب کرد و سپس تمامی آنها در «بررسی سازمان ملی بهداشت و تغذیه آمریکا» شرکت کردند و طی این اقدام اندازه تلومرها در بدن هر یک از این افراد به دقت مورد مطالعه قرار گرفت.

در این بررسی همچنین 62 فعالیت بدنی مختلف که افراد مذکور برای دوره زمانی 30 روزه تحت شرایط کنترل شده انجام می‌دادند هم مورد توجه قرار گرفت. این اقدام به دکتر توکر کمک کرد تا بتواند یک تصویر جامع‌تر و واقعی‌تر از ارتباط میان فعالیت بدنی و اندازه تلومرها را به دست آورد. او در نهایت متوجه شد کوتاه‌ترین تلومرها به افرادی تعلق داشته است که طی این دوره زمانی یک گوشه نشسته بودند و فعالیت بدنی انجام نمی‌دادند.

توکر در این خصوص توضیح داد «فعالیت بدنی بالا» معادل 30 دقیقه پیاده‌روی با تناوب 5 بار در هفته برای زنان و همین فعالیت با دوره زمانی 40 دقیقه برای مردان می‌تواند اثرات قابل ملاحظه‌ای را در این زمینه برجا بگذارد. توکر در توضیحات خود به این مسئله اشاره کرد که تلومرهای طویل‌تر در بدن بزرگسالانی یافت شده است که فعالیت بدنی بیشتری انجام می‌دادند و در نتیجه این فعالیت‌های بدنی به طور میانگین عمر بیولوژیکی بدن آنها 9 سال افزایش یافته است. حتی آنهایی که در گروه «فعالیت‌های بدنی متوسط» هم طبقه‌بندی شدند توانستند عمر بیولوژیکی بدن خود را معادل 7 سال افزایش دهند و این مسئله نشان داد فعالیت‌های بدنی به هر شکل تا چه اندازه می‌تواند در به تعویق انداختن پیری و افزایش عمر انسان اثرگذار باشد.

دکتر توکر در این خصوص گفت: «اگر شما می‌خواهید یک تفاوت واقعا مشهود و بزرگ را در سن بیولوژیکی خود ببینید و سرعت آن را کند کنید، این اتفاق زمانی نمایان می‌شود که بتوانید فعالیت‌های بدنی کوچک را به صورت مرتبط انجام دهید و آنها را کنار نگذارید. شما می‌بایست به این مسئله توجه ویژه داشته باشید و باور کنید که حتی اگر فعالیت بدنی کوچکی را انجام می‌دهید، استمرار آن می‌تواند در افزایش عمر بیولوژیکی بدن شما بسیار موثر باشد».

البته در این بررسی به درستی اعلام نشد که فعالیت‌های بدنی مستمر چگونه می‌توانند از کوتاه شدن اندازه تلومرها در بدن انسان جلوگیری کنند. با این وجود دکتر توکر اظهار داشت این احتمال وجود دارد که این قبیل فعالیت‌های بدنی همچنین التهاب‌ها و استرس‌های اکسیداتیو را در بدن انسان کم کند. علاوه بر این، در بررسی‌های مختلف محققان به این نتیجه رسیده‌اند که فعالیت بدنی به هر شکل می‌تواند در زمینه‌های مختلف برای سلامت بدن انسان مفید باشد و مزایای فراوانی را در این زمینه به همراه داشته باشد.

دکتر توکر در پایان صحبت‌های خود به این مسئله اشاره کرد: «ما به خوبی می‌دانیم که فعالیت‌های بدنی منظم کمک می‌کند تا احتمال بروز مرگ در افراد به تاخیر بیافتد و طول عمر انسان افزایش یابد، و هم اکنون بررسی‌های جدید این مسئله را نمایان کرده است که این مسئله به صورت مستقیم با اندازه تلومرها در بدن انسان ارتباط دارد».

نتایج حاصل از این بررسی در آخرین شماره از نشریه بین‌المللی «پزشکی پیشگیری» منتشر شد.