امید به درمان ایدز بیشتر شد

موبنا – ویروس اچ.آی.وی برای افراد همانند حکم حبس ابد است، اما از آنجایی‌ که تاکنون یک درمان قطعی برای این بیماری توسعه داده نشده، تنها می‌توان از طریق داروهای ضد رتروویروسی(ART) این بیماری را مدیریت کرد.

ویروس نقص ایمنی انسانی یا اچ‌.آی‌.وی نوعی ویروس آهسته‌گستر و عامل بیماری ایدز است. اچ‌.آی‌.وی به یاخته‌های حیاتی دستگاه ایمنی بدن از جمله لنفوسیت تی کمک‌کننده (CD۴+ T)، درشت‌خوارها و یاخته‌های دندانه‌ای حمله می‌کند.

اچ‌.آی‌.وی ویروسی است که با مختل کردن کارکرد و ویران کردن گونه‌ای از یاخته‌های مسئول هماهنگی ایمنی منجر به نقص دستگاه ایمنی بدن انسان می‌شود که به آن ایدز می‌گویند. از زمان ورود اچ‌.آی‌.وی به بدن تا بروز ایدز ممکن است بین ۶ ماه تا ۱۰ سال یا بیشتر به درازا بکشد. در این مدت گرچه فرد به ظاهر تندرست به نظر می‌رسد، ولی ممکن است ویروس از او به دیگران سرایت کند. مشکل این است که اگر بیمار طبق روال داروهای خود را مصرف نکند، ویروس دوباره به فعالیت خود ادامه خواهد داد و منجر به ایجاد مشکلات بهداشتی و افزایش احتمال گسترش آن به دیگران خواهد شد.

اکنون آزمایشات بالینی جدید پژوهشگران “دانشگاه راکفلر”(Rockefeller University) در انسان نشان داده است که داروهای مبتنی بر دو آنتی بادی که به طور طبیعی در بدن بعضی افراد یافت می‌شوند، می‌تواند طی یک ماه، ویروس اچ.آی.وی را پنهان کند.

پادتن یا آنتی‌بادی(antibody) نوعی پروتئین است که در دستگاه ایمنی بدن، در پاسخ به حضور آنتی‌ژن خاصی، تولید می‌شود و در خون به گردش درمی‌آید یا در محل تولید باقی می‌ماند تا به آنتی‌ژن(معمولا اجسام بیگانه همچون باکتری و ویروس ولی گاه حتی بافت طبیعی بدن یا یک ماده غذایی) حمله‌ور شود و آن را بی‌ زیان سازد.

پژوهشگران ابتدا با بررسی اینکه چگونه بعضی افراد مبتلا به این ویروس به نظر خوب می‌رسند، موفق به شناسایی این آنتی بادی‌ها شدند. پژوهشگران دو نوع آنتی بادی به نام “۳BNC117 “و” ۱۰-۱۰۷۴” را در این افراد شناسایی کردند که سبب می‌شوند سیستم ایمنی بدن با هدف قرار دادن پروتئین‌های خاصی روی سطح ویروس از خود در برابر عفونت این ویروس محافظت کند.

به منظور تقلید از اثرات این آنتی‌بادی‌ها، داروهایی به نام(bNAbs) در گذشته توسعه یافته بودند اما اثربخشی آنها نسبتا کوتاه بود. با این حال پیشتر این داروها تنها برای یک آنتی بادی توسعه داده شده بودند. اکنون پژوهشگران دانشگاه “راکفلر” در حال طراحی و توسعه داروهای bNAb هستند که ترکیبی از ۳BNC117 و ۱۰-۱۰۷۴ است و داروهای مذکور عملکرد متفاوتی در بدن دارند.

پس از آزمایش‌های موفقیت آمیزی که بر روی حیوانات انجام شد اکنون پژوهشگران آزمایشات بالینی انسانی را شروع کرده‌اند. در نخستین آزمایش، پژوهشگران ۹ فرد مبتلا به ویروس اچ. آی. وی را که بدن آنها نسبت به هر دو آنتی‌بادی مستعد بود، مورد بررسی قرار دادند.

این بیماران طی آزمایشات مصرف داروهای ضد رتروویروسی خود را متوقف کردند و به جای آن سه هفته در میان داروهای bNAbs به آنها تزریق می‌شد.

این درمان جدید به مدت ۲۱ هفته به طور متوسط سبب سرکوب ویروس اچ.آی.وی شد و در موثرترین موارد درمان مذکور سبب سرکوب این ویروس به مدت بیش از شش ماه در دو بیمار شد و دوره آزمایشی بدون گسترش مجدد این ویروس به پایان رسید. به گفته پژوهشگران این ویروس مقاومتی دربرابر درمان در هیچ بیماری نشان نداد و بدترین عوارض جانبی آن خستگی خفیف بود. در آزمایش دوم، پژوهشگران آزمایش مشابه را بر روی هفت بیمار مبتلا به “ویروس خونی اچ.آی.وی”(viremic HIV) انجام دادند و دریافتند که بر خلاف گروه اول ویروس هنوز فعالانه در جریان خون گردش می‌کند.

ویرمیا یا ویروس‌خونی در پزشکی وضعیتی است که در آن ویروس‌ها وارد جریان‌های خونی شده و در نتیجه به سایر قسمت‌های بدن دسترسی خواهند داشت. این وضعیت مشابه باکترمیا است که در آن باکتری وارد جریان خونی می‌شود.

اما درمان bNAb در اینجا نیز عمل کرد و ویروس به مدت حدود سه ماه تحت کنترل نگه داشته شد و هیج مقاومتی هم در برابر داروها نشان نداد.

با اینکه آزمایشات موفقیت آمیز بود اما همچنان پژوهشگران بر این باورند که این آنتی بادی‌های خاص بر روی تمام سویه‌های ویروس اچ. آی. وی تاثیر گذار نیستند.

پژوهشگران این مطالعه همچنان در حال انجام آزمایشات بیشتری هستند.

این مطالعه در مجله “Nature and Nature Medicine” منتشر شد.

 منبع: ایسنا