چرا ام.تی.ان همیشه از دایره تحریم‌ها بیرون می‌ماند؟
روزنامه پرنفوذ وال‌استریت ژورنال آمریکا اخیراً طی گزارشی خبر داده که وزارت دادگستری ایالات‌متحده مشغول انجام تحقیقات درباره نقش احتمالی شرکت چینی هواوی در نقض تحریم‌های ایران است.
موبنا – تنها چند روز پس از صدور حکم منع فروش محصولات آمریکایی به شرکت زد.تی.ای(پنجمین شرکت بزرگ در زمینه ساخت تجهیزات مخابراتی) از سوی وزارت بازرگانی ایالات‌متحده امریکا، رسانه‌های غربی گزارش می‌دهند که هواوی، دیگر سازنده برتر موبایل چینی نیز متهم به نقض تحریم‌های ایران شده است. جزئیات این تحقیق از جمله اینکه هواوی دقیقا مظنون به انجام چه‌کاری است، هنوز مشخص نیست؛ اما این بررسی نشان می‌دهد آمریکایی‌ها شمشیرشان را از رو برای هر شرکتی که با ایران کار کند، بسته‌اند!
ازآنجایی‌که دولت آمریکا چگونگی همکاری احتمالی هواوی با دولت چین و تأثیر احتمالی آن بر امنیت ملی را مورد بررسی قرار می‌دهد، این شرکت برای انجام فعالیت در ایالات‌متحده با موانعی جدی روبه‌رو شده است. جالب است بدانید ابتدای امسال، اپراتور AT&T ظاهرا به دلیل افزایش نگرانی قانون‌گذاران آمریکایی، قرارداد بزرگ خود با هواوی را لغو کرد.
همان‌طور که می‌دانید همکاری با ایران و نقض تحریم‌های آمریکایی چندان کم‌هزینه نیست؛ به‌عنوان مثال، سال گذشته زد.تی.ای، به دلیل فروش محصولاتش به ایران و کره‌شمالی مبلغ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار آمریکا جریمه شد و اکنون به همان دلیل از خرید محصولات آمریکایی منع شده است. صرف‌نظر از اینکه تحقیقات وزارت دادگستری آمریکا در خصوص به‌اصطلاح تخلفات مذکور به کجا ختم شود و چه تبعاتی برای شرکت‌های بزرگی نظیر زد.تی.ای و هواوی داشته باشد، یک برداشت کلی از سیاست‌بازی‌های آمریکا وجود دارد. آن‌ها در همه این سال‌ها به‌دنبال هزینه‌‌سازی هستند و از هر روش ممکنی برای ایجاد هزینه در عرصه سیاسی و اقتصادی در کشورمان دریغ نخواهند کرد. شاید تصور کنید سیاست آمریکایی‌ها را در خصوص ایران و مردم کشورمان می‌دانید؛ در واقع اغلب ما چنین تصوری را داریم که آمریکا آن‌چنان خصمانه نسبت به ایران برخورد می‌کند که دیگر نکته پنهان یا نهانی در خصوص اقدامات آن باقی نمانده است! اگر تصور کنیم نکته پنهانی در این خصوص وجود ندارد، سخت در اشتباه هستیم. در همین تهدید جدیدی که آمریکا شرکت هواوی و زد.تی.ای را کرده، یک دنیا نکته وجود دارد. همه کم‌و‌بیش می‌دانیم که تقریباً هیچ کمپانی خارجی وجود ندارد که با ایران همکاری کند و نگران تحریم‌های ریزودرشت آمریکا نباشد. فرقی ندارد شرکت بزرگی مثل کمپانی نفتی شِل باشد یا کارخانه خودروسازی پژو-سیتروئن! همه و همه تحت تأثیر تحریم‌های پیچیده‌ای قرار می‌گیرند که ناشی از سیاست‌های خصمانه آمریکایی‌ها برای افزایش فشار به کشورمان است. فراموش نکرده‌ایم حتی در چند دوره زمانی ورود داروهای حیاتی بیماران هم به کشورمان ممنوع شد و افراد زیادی از این بابت دچار مشکل شدند. با مقاومت شهروندان از بحران‌های شکل‌گرفته در سال‌های اخیر گذر کردیم، اما یک سؤال اساسی در اینجا مطرح می‌شود؛ وقتی وزارت دادگستری و بازرگانی و حتی سازمان‌های امنیتی آمریکا تا این حد موشکافانه روابط تجاری کمپانی‌ها و شرکت‌های مختلف در سراسر جهان را با ایران رصد می‌کنند، چطور می‌شود، برخی کمپانی‌های چندملیتی(بخوانید فقط یک کمپانی) که در ایران فعال است، هرگز در لیست تحریم‌ها قرار نمی‌گیرند؟
حجم فعالیت‌های شرکتی نظیر هواوی در ایران مشخص است؛ اما در مقابل آن، کمپانی چندملیتی‌ام.تی.ان، در مقیاسی بسیار وسیع‌تر و در غالب اپراتور دوم موبایل در ایران فعالیت می‌کند! یکی تهدید به جریمه و تحریم می‌شود و دیگری تشویق به فعالیت! بگذارید همین اول کار این را هم بگوییم که برخی خیال ناصواب نکنند! ما ابداً تمایلی به تحریم شرکت‌های خارجی که در ایران فعالیت می‌کنند، نداریم و چه‌بسا به‌عنوان یک ایرانی، هزینه سنگین این تحریم‌ها را هم در سال‌های اخیر مانند سایر شهروندان‌مان چشیده‌ایم؛ اما سؤال ما این است که ام.تی.ان چه فایده‌ای برای آمریکایی‌ها دارد که نه‌تنها تحریم نمی‌شود، بلکه در پشت پرده از انواع حمایت‌های ریزودرشت غرب نیز برخوردار است؟! فعالیت این شرکت چه فایده‌ای برای آمریکایی‌ها دارد که ترجیح می‌دهند چشمشان را بر روی فعالیت‌های آن بگیرند و حتی با حمایت‌های پنهانی که از آن دارند، مقدمات پیشرفت تکنولوژیک آن را هم فراهم می‌کنند!
باور کنید اگر اپراتور دوم در کشورمان دستش به نقض حریم خصوصی میلیون‌ها مشترکش (شهروند ایرانی)، مباحث پیچیده جاسوسی هسته‌ای، فروش گسترده و هدفمند سیمکارت‌های بی‌نام‌ونشان به شهروندان زیر ۱۸ سال، نشت اطلاعاتی، تفرقه‌افکنی میان اقوام و هزاران تخلف آشکار و پنهان دیگر آلوده نبود، هرگز به فکرمان خطور نمی‌کرد بپرسیم برای چه ام.تی.ان به‌دلیل فعالیت‌هایش در ایران نه‌تنها تحریم نمی‌شود، بلکه حتی تهدید به جریمه، حتی بصورت ظاهری هم نمی‌شود. هواوی یا زد.تی.ای شرکت‌هایی مخابراتی هستند، همان‌طور که ام.تی.ان نیز یک کمپانی مخابراتی است؛ بنابراین وجه مشترک هر دو کمپانی، مخابراتی بودن آن‌هاست، اما وجه تمایزشان که محل تأمل است، تهدید به جریمه یک کمپانی از بابت فعالیت در ایران است! قطعاً این وسط یک‌چیزی برای آمریکایی‌ها وجود دارد که حاضر هستند خیلی زیرکانه چشمشان را بر روی فعالیت‌های این کمپانی ببندند! متأسفانه چراهای این‌چنینی زیادی در خصوص فعالیت‌های این کمپانی بیگانه در ایران وجود دارد، اما تاکنون از دید بسیاری از مسئولان مغفول مانده و یا خواسته‌اند که مغفول بماند. کافی است مثنوی هفتاد من کاغذِ تخلفات و تحرکات مرموز و مشکوک این کمپانی چندملیتی توسط مسئولان کمی بادقت ورق زده شود، تا ابعاد آن که بسیار اجمالی به آن در این سطور اشاره کردیم، آشکار شود.
