چرا به هشتمین ماه سال آبان می‌گوییم؟
یک استاد تاریخ گفت: آب برای ایرانیان باستان به اندازه آتش مقدس بود، به دلیل این‌که هم برکت زا و پاکیزه است و هم جنبه قدسیانه دارد.
موبنا -دکتر فاطمه جهان‌پور اظهار کرد: در اسطوره‌های ایرانی، آب دومین آفریده اهورا مزداست، یعنی هنگامی‌که هنوز زمین به وجود نیامده بود آب خلقت پیدا کرده و این آب ایزدی دارد که نگهبانش است که نام آن نیز آبان است.
وی گفت: این ایزد متجلی است در هیبت زنانه آناهیتا که بانویی زیبا و پاکیزه است و همه برایش قربانی می‌کنند تا به آن‌ها برکت دهد و آناهیتا در واقع به شخصیت‌های خوب برکت می‌دهد، ولی حاجات افراسیاب و ضحاک را برآورده نمی‌کند.
جهان‌پور تاکید کرد: این ایزد تقدس دارد چون نماینده آب است و آب هم فوق‌العاده برای ایرانی‌ها مهم بوده است و هم‌چنین در اغلب اندرزنامه‌ها آمده ست که مبادا آب را آلوده کنیم، مبادا جسد و خاکستر داخل آب بیندازیم و به هرحال نباید آب آلوده شود.
جهان‌پور خاطرنشان کرد: به همین دلیل آب برای ایرانی‌ها با ارزش بوده است و باید به نوعی آن را حفظ می‌کردند.
این استاد تاریخ اظهار کرد: به همین دلیل هشتمین ماه سال را آبان می‌گویند زیرا که اهمیت زیادی دارد و دهمین روز هرماه نیز به نام ایزد آبان یا آب است.
وی گفت: از گذشته اقدامات برای حفظ آب از جمله قنات‌ها را ایرانیان ابداع کرده‌اند. به خاطر کمی آب و تقدس آن.
این استاد تاریخ عنوان کرد: پیرامون این پدیده نیز اسطوره‌های زیادی ساخته شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: دهم آبان ماه که در گذشته‌های دور جشن برگزار می‌کردند جشن آبانگاه را داشتیم و اتفاقات خاصی در دنیای حماسی نیز رخ داده است.
جهان‌پور با اشاره به روایت‌هایی که در این خصوص آمده است، عنوان کرد: آورده‌اند که در آن روز پسر طهماسب موفق شد که افراسیاب را ز بین ببرد. افراسیاب هم به دلیل این‌که موجودی پلید بوده، نتیجه هربار آمدنش به ایران خشکسالی بود و او همه رودها و رودخانه‌ها را کند و مانع از جریان آب شد.
این استاد تاریخ گفت: اما بالاخره مردم توانستند کاری کنند که جریان آب را به راه اندازند و برای این اتفاق نیز خوشحال شدند. و به این ترتیب جشنی را برگزار کردند.
وی عنوان کرد: مردم دهمین روز از ماه را نیز آبانگاه نامگذاری کردند. البته در تقویم زرتشتیان چهارمین روز آبان و در تقویم خورشیدی نیز دهمین روز آبان را آبانگان می‌نامند.
جهان‌پور تصریح کرد: قبل از حمله اعراب، مردم این جشن را برگزار می‌کردند و در کنار جوی‌ها و آب‌ها می‌رفتند و نیایش می‌کردند اما در حال حاضر این جریان کم‌رنگ است و فقط زرتشتیان به آتشکده‌ها می‌روند و بخشی از اوستا را موبد برای آن‌ها می‌خواند و آن‌ها نیز آب را نیایش می‌کنند و قسم می‌خورند که هرگز آب را آلوده نکنند و هدر ندهند.
منبع: ایسنا
