انصافاً بابک زنجانی مفسد فی‌ الارض نیست!

متن گفت‌وگوی رسول کوهپایه‌زاده را در زیر می‌خوانید:

آقای کوهپایه‌زاده! وزیردادگستری اعلام کرده است اگر بابک زنجانی پول‌ها را برگرداند، امکان شکستن حکم وی وجود دارد. نظرشما به عنوان وکیل پرونده آقای زنجانی در این خصوص چیست؟

قانونگذار مواردی را پیش‌بینی کرده است و اگر آن موارد وجود داشته باشد، در رأی صادره تخفیفاتی در نظر گرفته خواهد شد. از جمله این موارد این است که ضرر و زیان وارد آورده توسط متهم جبران شود یا اینکه رضایت شاکی که در این پرونده شرکت نفت است، جلب شده و رضایت وی فراهم شود. بنابراین موردی که آقای پورمحمدی اعلام کرده‌اند مربوط به نکاتی است که در قانون ذکر شده است. ضمن اینکه اگر بابک زنجانی موفق شود پول بلوکه‌شده را به ایران بازگرداند، این اقدام وی نشان می‌دهد که اساساً از ابتدا سوء‌نیتی در عمل ایشان نبوده است و ادعای وی از ابتدا صحت داشته است.

آقای زنجانی مکرراً اعلام کرده‌اند که به دلیل وجود تحریم‌ها نمی‌توانند بدهی‌های خود را بپردازند و اگر امکان انتقال وجوه فراهم شود، این کار را انجام می‌دهند. اگر این کار انجام شود، جدا از بحث تخفیف، در ماهیت جرم نیز تغییر به وجود می‌آید و اساساً اتهامات منتسب به وی برداشته می‌شود، زیرا با پرداخت پول از طرف بابک زنجانی عنصر روانی جرم مفقود شده است و این امکان وجود دارد که برای مرجع قضائی محرز شود که از ابتدا سوء‌نیتی در کار نبوده است و به عبارت بهتر عنصر روانی جرم مفقود خواهد شد. همه این موارد می‌تواند در اعتراضی که به حکم بدوی خواهد شد از سوی دادگاه لحاظ شود.

واکنش بابک زنجانی به حکم اعلام شده چه بود؟

آقای زنجانی زمانی که از ماهیت جرم مطلع شدند به جدیت اعلام کردند که بنده پیگیر پرونده ایشان باشم و به هرطریق ممکن پول‌ها بازگردد و به شرکت نفت منتقل شود. بنابراین من احساس می‌کنم موکل من فارغ از رای صادره و آثار حکم خود که ممکن است مورد تخفیف قرار گیرد یا خیر، علاقه‌مند است که به افکارعمومی ثابت کند که به هر طریق تلاش دارد تا پول به ایران بازگردد و این اراده جدی وجود دارد تا پول‌ها به شرکت نفت بازگردد.

ادعای شما این است که بابک زنجانی علاقه‌مند است که پول را بازگرداند. اما پرسش اساسی این است که گره عدم بازگشت پول در کجاست؟

مسأله این است که حدود پنج روز پیش وکلای آقای زنجانی در خارج از کشور ایمیلی دریافت کرده‌اند که در این ایمیل کارگزار مورد اشاره شرکت نفت رسماً اعلام کرده بودند که از دریافت پول فعلاً معذور هستیم. در مبادلات بین‌المللی زمانی که می‌خواهیم از بانک مبداء به بانک مقصد پولی را منتقل کنیم، حتماً نیاز است کارگزارانی وجود داشته باشند که این کارگزاران انتقال وجوه را برحسب نوع ارز تسهیل کنند. ارز موجود در این پرونده، یورو است. شرکت نفت، بانکی را معرفی کرد و ما از آن بانک استعلام کردیم که حاضر به پذیرش پول هستید یا خیر، که بانک موافقت کرد و در مکاتبه بعدی قرار بر این شد که کارگزار معرفی شود تا انتقال وجوه صورت گیرد.

دو کارگزار توسط آن بانک معرفی شدند. با آن دو کارگزار هم مکاتبه شد که آمادگی دریافت چنین وجه را دارند یا خیر. آنها رسماً اعلام کردند که از دریافت این وجهی معذور هستیم و علت را هم اعلام نکردند. وظیفه کارگزاران تبدیل واحد پول است و این رویه سیستم بانکداری بین‌المللی است. روز شنبه این ایمیل توسط بنده دریافت شد. روز یکشنبه متن ایمیل طی لایحه‌ای توسط بنده به دادگاه ارائه شد که بنده نتوانستم با قاضی پرونده ملاقات داشته باشم و یکشنبه ظهر رای دادگاه آقای زنجانی صادر شد. آقای زنجانی به دنبال بهانه نیست و به هر قیمت به دنبال این است که حتی بعد از صدور حکم پول را برگرداند.

بنابراین دلیلی وجود ندارد که آقای زنجانی پول را بازنگرداند، زیرا بازگشت این پول در رای تاثیر خواهد گذاشت. ضمن اینکه اگر ایشان بتواند آزاد شود، مبالغ بیشتری از بدهی خود را می‌تواند از طریق فعالیت‌های تجاری به‌دست آورد. نکته قابل ذکر این است که درست است برجام در حال اجرایی شدن است، ولی چرخ‌های انتقال پول در مراکز اقتصادی به کندی می‌چرخد و همین امر مانع از انتقال پول شده است.

برخی افراد اعلام کرده‌اند که فشار اصلی برای باز گرداندن وجوه است. تا چه اندازه با این تحلیل موافق هستید؟

باور من این است که دستگاه قضائی به صورت مستقل عمل می‌کند. در هر صورت بنده با رای و اتهام صادره موافق نیستم. نه به عنوان وکیل پرونده، بلکه به عنوان کسی که با پرونده آشنایی دارد و آن را مورد مطالعه قرار داده است و به حداقل‌های اصول و مبانی حقوقی آگاه است، معتقدم هر اتهامی به بابک زنجانی وارد باشد، انصافاً اتهام افساد فی‌الارض به وی وارد نیست. ایشان را به این دلیل مفسد شناخته‌اند که اقدامات ایشان برای ضربه زدن به نظام اقتصادی صورت گرفته و ایشان علم به این موضوع داشته‌اند، که به نظر من دقیق نیست.

آقای زنجانی در حالی به اتهام فوق محکوم شده است که به شهادت مدیران ارشد چندین بانک، توانست حدود دو میلیارد دلار ارز به بانک‌های کشور منتقل کند که آن پول‌ها در طرح‌های نیمه‌تمام کشور نیز به کار رفت. واقعاً من به عنوان یک فرد بی‌طرف هر مقدار محتویات پرونده را بررسی می‌کنم، واقعاً نمی‌توانم قصد ضربه‌زدن به نظام را در پرونده ایشان ببینم. باید با اطمینان برخورد کنیم؛ به‌ویژه که اعدام، مجازات حدی است و در مجازات حدی قاعده فقهی‌ای وجود دارد که اگر کوچک‌ترین شک و شبهه‌ای در وجوه حکم به وجود آید، مجازات ساقط می‌شود.

به نظر شما آیا افکار عمومی از حکم اعدام آقای زنجانی استقبال کردند؟

شاید اگر دادگاه غیرعلنی بود، این حکم در جامعه زود مورد تحلیل قرار می‌گرفت. یکی از خاصیت‌های دادگاه علنی این است که وجدان عمومی جامعه به قضاوت گذاشته می‌شود. خصوصا اینکه رسانه‌های گروهی در چارچوب قانونی توانستند این اخبار را به بیرون منتقل کنند. بنابراین به سهم خودم به عنوان کوچک‌ترین عضو جامعه حقوقی از رسانه‌ها تشکر می‌کنم.

این نتیجه انتقال واقعیت‌ها له یا علیه متهم است که رسانه‌ها در این مدت به جامعه منتقل کردند. شاید این قضیه هم در رسیدگی در مرحله بعد بی‌تاثیر نباشد. البته دستگاه قضا از احساسات زودگذر افکار عمومی تاثیر نخواهد گرفت. اما من احساس می‌کنم اینکه مردم محرم شناخته شدند، اتفاق خوبی بود. خوشبختانه اصل علنی بودن دادگاه نیز رعایت شده است و این رای نیز توسط وکیل پرونده قابل اعتراض است.

فارغ از اینکه شما وکیل آقای زنجانی هستید و وظیفه ذاتی یک وکیل اقتضا می‌کند از موکل خود دفاع کند، مایلم بدانم آیا شما قلباً این احساس را دارید که بابک زنجانی بی‌گناه است؟

سؤال بسیار خوبی پرسیدید. من حس بی‌گناهی آقای زنجانی را بعد از مطالعه چهار ماهه پرونده ایشان دریافتم. بنده قبلاً آقای زنجانی را نمی‌شناختم و بعد از اینکه در دادسرا وکیل ایشان شدم هم اجازه ملاقات با ایشان را نداشتم. ولی بعد از اینکه پرونده را مطالعه کردم، برداشتم این بود که آقای زنجانی خدمات شایانی انجام داده است. هرچند انجام خدمات مانع رسیدگی به اتهامات افراد نیست. اما آنچه قلباً مورد یقین من است این است که آقای زنجانی اخلالگر در نظام اقتصادی و مفسد فی‌الارض نیست.