اقتصادی‌ترین هدیه‌های نوروزی

شیوا سعیدی: اسفندماه در ایران فقط آخرین ماه و موسم شکوفه کردن درختان نیست. در این ماه مردم نه‌تنها به نوکردن پوشاک و سرووضع خود و خانه‌شان می‌پردازند، بلکه برای خرید عیدی نیز برنامه‌ریزی می‌کنند. هرچند سنت عیدی دادن درایران برای کودکان و نوجوانان هنوز هم به صورت نقدی است، اما بسیاری از خانواده‌ها هنگام دید و بازدید عید برای یکدیگر هدیه ‌سال نو تهیه می‌کنند. این رسم درکلانشهری مانند تهران کمرنگ‌تر شده اما در شهرستان‌ها همچنان به قوت خود باقی است. چنین روندی هرچند زیبا، به معنای هزینه‌ای بیشتر برای خانوار آن هم در زمان به اوج رسیدن مخارج است. البته نمی‌توان سوی دیگر این قضیه را نادیده گرفت که با وجود آه و ناله‌های فراوان خرده‌فروشان از کسادی بازار و کم‌شدن فروش، هنوز هم رسم عیدی خریدن در بازارهای مختلف سود سرشاری دربردارد. درهمین زمینه می‌توان با رعایت چند نکته از ایجاد هزینه‌های خانواده کم کرد و علاوه بر آن هدیه‌ای تهیه کرد که فرد آن را بپسندد و قابل استفاده نیز باشد.
پس‌انداز برای عیدی
برای بودجه‌بندی خرید عیدی منتظر ماه آخر ‌سال نمانید. تا حد ممکن پول پس‌انداز کنید. درهر زمان که توانستید حتی ‌هزارتومان کنار بگذارید. اگر می‌توانید هرماه ٥تا ١٠‌هزارتومان برای این کار پس‌انداز کنید یا در یک حساب بانکی جداگانه ذخیره کنید. به این شیوه هرچند کم اما سودی هم به پول شما تعلق می‌گیرد. سعی کنید انتقال پول به حسابتان را به صورت الکترونیک انجام دهید. اگر این انتقال الکترونیکی انجام شود یعنی گونه‌ای باشد که شما وجه فیزیکی را نبینید و آن را پس‌انداز کنید، راحت‌تر می‌توانید این کار را انجام دهید و علاوه برآن وسوسه خرج‌کردن آن نیز از بین می‌رود.
بودجه مشخص برای افراد مشخص
بودجه خود را مشخص کنید. برای این منظور باید دقیقا تعیین شود به چه افرادی هدیه می‌دهید و چه مبلغی دراختیار دارید. سعی کنید از بودجه‌تان بیشتر خرج نکنید. این بودجه را برای کارهای دیگر صرف نکنید. همچنین سعی کنید بودجه را به‌طور دقیق تخمین بزنید و آن را کم و زیاد نکنید. از برنامه‌های کامپیوتری برای بودجه‌بندی استفاده کنید. درعصر اینترنت بودجه‌بندی به فرآیندی راحت‌تر و سریع‌تر تبدیل شده است. براین اساس از این برنامه‌ها برای دستیابی به هدف خود استفاده کنید. در این راستا سعی نکنید روی پاداش و درآمدهای غیرپایدار حساب کنید.
عیدی و کاردستی
گزینه ساخت هدیه را فراموش نکنید. برای ساخت هدیه هیچ‌گاه روی مبلغی که می‌پردازید، فکر نکنید. هدیه درحقیقت به فکر دیگران بودن است. برای خواهرتان یک گردنبند بسازید یا برای دخترعمویتان یک عروسک پنبه‌ای بدوزید. دراین زمینه ایده‌های کم‌هزینه زیادی وجود دارد مانند پختن بیسکویت و شیرینی یا کیک‌های خانگی با بودجه‌های بسیار اندک، تهیه یک دفتر خاطرات با جلد چرمی که در وب‌سایت‌های مختلف آن را آموزش می‌دهند، با تکه پارچه‌ها یک رومیزی کوچک تهیه کنید، یک لیوان ساده یا شیشه مربا را با کمی تزیین به گلدانی زیبا تبدیل کنید و ساده‌تر از تمام این موارد برای نزدیکانتان گلی در گلدان بکارید و به آنها هدیه دهید.
جست‌وجو میان وسایل ناخواسته
اگر به اندازه کافی زمان دراختیار دارید، وسایلتان را جست‌وجو کنید و کالاهایی که دارید اما به آنها نیازی ندارید را جدا کنید. همیشه یادتان باشد چیزی که به درد شما نمی‌خورد، برای فرد دیگری گنجینه به حساب می‌آید اما فقط درصورتی که آن وسیله کاملا سالم، مفید و زیبا باشد. هیچ‌کس یک آباژور شکسته را که مدت‌هاست در انباری خاک خورده، به دیگری هدیه نمی‌دهد. هنگامی که بودجه‌تان تمام شد، دیگر خرج نکنید. از دلیل و بهانه آوردن برای خرج‌های اضافه خودداری کنید. باید در این‌جا اوضاع را سیاه و سفید ببینید؛ به عبارت دیگر پول دارید یا ندارید. وقتی به این نقطه رسیدید، سعی کنید راه‌های خلاق دیگری برای
کادو دادن بیابید.
هدیه‌های شخصی بخرید
هنگام خرید هدیه ویژگی‌های شخصیتی فرد را هم درنظر بگیرید. این امر بیش از تصورات شما به صرفه‌جویی کمک می‌کند. خرید یک هدیه خوب و مفید به علایق طرف مقابل بستگی دارد. بیشتر ما به دیگران هدیه‌ای می‌دهیم که به نظر خودمان جذاب و جالب است. با کنارگذاشتن این ذهنیت می‌توان هدیه‌ای خرید که علاوه بر جذابیت و زیبایی هزینه کمتری برای ما داشته باشد. مثلا اگر پسرعمویی دارید که آهنگساز است، خرید آلبوم جدید خوانندگان محبوبش هدیه‌ای بسیار جالب‌تر از یک پیراهن خواهد بود یا اگر برادرتان به جست‌وجو و اکتشاف علاقه زیادی دارد، خرید راهنمای سفر یا کتاب عکاسی درباره شهرهای مختلف به مراتب جذاب‌تر از خرید یک ظرف میوه‌خوری کریستال خواهد بود. البته باید میان علایق فرد و بودجه‌تان نوعی تناسب برقرار کنید. می‌توانید برای اطرافیان و دوستانتان هدیه‌هایی زیبا و کارآمد بخرید و البته حساب بانکی‌تان را خالی نکنید.
خرید هدیه براساس اولویت
وقتی بودجه مشخصی برای خرید هدیه دراختیار دارید، اولویت‌بندی کنید. سعی کنید نخست برای افرادی هدیه بخرید که در زندگی شما بیشترین اهمیت را دارند. خانواده از بقیه افراد اهمیت بیشتری دارد. پس از آن برای دوستان نزدیکتان و سپس آشنایان هدیه بخرید. برای خرید هدیه مغازه‌های حراجی و ارزان‌فروشی‌ها را فراموش نکنید. در این فروشگاه‌ها می‌توان با قیمتی ارزان کالاهای جالبی خرید. گاهی اوقات خرید آنلاین هم به‌صرفه است (البته درصورتی که هزینه آن رایگان باشد)، درصورت امکان زودتر از شروع فصل خرید، فرآیند هدیه خریدن را آغاز کنید. به این ترتیب می‌توانید برخی کالاها را ارزان‌تر بخرید. اگر هدیه‌ها شخصی باشند، مانند سی‌دی خواننده محبوب یک فرد، هزینه اهمیت کمتری می‌یابد. به عبارت دیگر اگر هدیه شما، برای فرد ایده‌آل است، سعی نکنید بیش از اندازه خرج کنید.

هدیه بی‌ربط به ضرر اقتصاد است
بهترین عیدی وجه نقد!

شهروند| بیشتر ما در برهه‌ای از زندگی عیدی یا هدیه‌ای گرفته‌ایم که از آن خوشمان نمی‌آید یا به آن نیازی نداشتیم. این درحالی است که هدیه بی‌ربط دادن به فردی نه‌تنها ناخوشایند است، بلکه به اقتصاد نیز ضربه می‌زند. برخی اقتصاددانان معتقدند هدیه‌های عیدی درحقیقت هدر دادن پول و سرمایه است یا به بیانی دیگر دورریز سرمایه و ثروت ملی است. جوئل والدفوگل استاد اقتصاد کاربردی دردانشگاه مینه سوتای آمریکا معتقد است هدایا برای اقتصاد بد هستند. زیرا سبب می‌شود مردم در دوران تعطیلات و عید بیش از اندازه خرج‌کننده و مقروض شوند در نتیجه تراز حساب‌های بانکی‌شان به هم می‌خورد. ازسوی دیگر چنین ریخت‌وپاشی بی‌دلیل است. براساس تحقیقی که این استاد دانشگاه انجام داده، افراد به‌طور متوسط ارزش هدایا را ٢٠‌درصد کمتر از آنچه طرف مقابل برای هدیه پرداخت کرده، تخمین می‌زنند.
بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت اگر فرد برای هدیه‌ای ١٠٠‌هزارتومان هزینه کنند، دریافت‌کننده ارزش آن را ٨٠‌هزارتومان تخمین می‌زند. اگر دریافت‌کننده این هدیه را دوباره به شخص دیگری هدیه دهد، ارزش آن ٦٠‌هزارتومان تخمین زده می‌شود!
براساس تحقیق والدفوگل در آمریکا سالانه ٧٠‌میلیارد دلار برای سنت هدیه‌دادن هزینه می‌شود که حدود ١٤‌میلیارد دلار هدررفت سرمایه است. در سراسر دنیا رقمی که با هدیه دادن دور ریخته می‌شود، به ٢٨‌میلیارد دلار می‌رسد. این استاد دانشگاه چنین هزینه‌ای را «رضایت دورریز» می‌نامد. یکی از دلایل این امر آن است که مردم هنگام خرید برای خود نهایت دقت را به کار می‌برند حال آن‌که هنگام خرید هدیه بیشتر اوقات وسایلی را می‌خرند که دریافت‌کننده آن را نمی‌پسندد. خرده‌فروشان با ترویج فرهنگ دادن هدیه‌های بی‌استفاده نوعی صنعت خلق کرده‌اند و در پس آن به سود کلانی دست می‌یابند.
دلیل این امر آن است که افراد برای ارزش‌گذاری کالاها شیوه‌های مختلفی دارند. راه‌حل این مشکل پرداخت پول نقد به دریافت‌کنندگان هدیه هستند تا آنها بتوانند با سلیقه خود وسیله مورد علاقه‌شان را بخرند. به عقیده این استاد دانشگاه از آن‌جا که در برخی فرهنگ‌ها ارایه وجه نقد به‌عنوان هدیه چندان خوشایند نیست، می‌توان کارت هدیه یا کارت‌های تخفیف به دیگری هدیه داد. البته این راه‌حل هم کاملا ایده‌آل نیست چون بسیاری از افراد نمی‌توانند کل مبلغ کارت هدیه را هزینه کنند و اصولا ١٠‌درصد مبلغ در کارت باقی می‌ماند.

179/