كافه نادري در تدارك شام آخر
فهيمه محمدخاني کافه ای با قدمت 88 سال ، که کلیشهایترین نوستالژی پاتوقنشینهای شهر تهران است. کاغذ دیواریهای قدیميو چراغهای دیواری که قدیم با بند روشن خاموش ميشده و صندلیهای چوبی لهستانی و يك سن قدیميكه روزگاري خوانندههای مطرح شبها برنامه اجرا میکردن. كافه نادري يه جورايي مثل ماشين زمانه است وقتي واردش مي شوي …
فهيمه محمدخاني
کافه ای با قدمت 88 سال ، که کلیشهایترین نوستالژی پاتوقنشینهای شهر تهران است.
کاغذ دیواریهای قدیميو چراغهای دیواری که قدیم با بند روشن خاموش ميشده و صندلیهای چوبی لهستانی و يك سن قدیميكه روزگاري خوانندههای مطرح شبها برنامه اجرا میکردن. كافه نادري يه جورايي مثل ماشين زمانه است وقتي واردش مي شوي حس مي كني زمان به عقب برگشته و ما را به روزهاي پر خاطره گذشته پدرامون مي بره .
کافه نادری، در دهه 30 و 40، پاتوق روشنفکرانی مثل صادق هدایت، جلال آلاحمد، احمد فردید و سیمین دانشور و نیما یوشیج بوده و بخش زیادی از شهرت کنونی اش را از اعتبار این اشخاص وام گرفتهاست.
کافه نادری مثل رستورانهای لوکس سکوت و موسیقی ملایم نداره و فقط صدای همهمه و قاشق چنگال توش شنیده میشه! گارسونها هم پیرمردهایی هستند که همگی 5۰،4۰ ساله اینجا کار میکنند و گاهی وقتها تند و بد اخلاق و گاهی وقتها مهربون و آروم هستند.
در سال ۱۳۰۶ مهاجر ارمنی با نام خاچیک مادیکیانس این کافه را دایر کرد. در معرفینامهای از این کافه که امروزه در کنار در ورودی آن قرار داده شده، آمده است که غذاهای فرنگی مانند بیف استروگانف و بیفتک و همچنین کافه گلاسه، شاتو بریان، بستنیهای فرنگی، قهوه ترک و فرانسه برای اولین بار در این کافه به ایرانیان عرضه ميشد.
گارسونهای ارمنی این کافه رستوران، غذاهایی چون بیفتک و بیف استروگانف و نوشیدنیهابی مانند کافه گلاسه، قهوه ترک و فرانسه را نخستین بار در این رستوران عرضه کردند. شبها هم اغلب، مراسم رقص در حیاط پشتی کافه برپا بود و دود سیگارهای فرنگی فضای آن جا را پر میکرد، حیاطی که حدود سه دههاست در آن بسته شدهاست.ظرفیت آن ۱۴۰ نفر در دو سالن است. در سالن اول، فقط قهوه و چای و دسر سرو میشود و سالن بعدی ویژه غذاست.اينجا نه بهخاطر اینکه یک روزی پاتوق نويسندگان و شعرای ما بوده بلکه بودن در فضایی که ما را به روزهای پرخاطره گذشتگانمان میبرد برای تهرانیها ارزشمند است .
قصد مالک جدید ساخت مجتمع تجاری است
اواخر اسفند سال گذشته خبرهایی از فشار برای تخریب مغازه خودکارفروشی برلیان منتشر شد. مالک جدید یکی از مجموعه مغازههای قدیميخیابان جمهوری که به نام پاساژ نادری هم شناخته میشود، چند مغازه را برای ساخت مجتمع تجاری تخلیه و پس از مواجهه با مقاومت صاحب سرقفلی خودکارفروشی برلیان، سقف این مغازه را تخریب میکند. اهالی محل میگویند قصد مالک جدید، ساخت مجتمع تجاری و پاساژ است. اهمیت مغازه برلیان در تصاویر به جا مانده از کودتای 28 مرداد سال 32 است. تصویر سردر برلیان در فیلمهای مستند بهجامانده از کودتا ثبت شده و ویترین مغازه همچنان شبیه روزهای 40 سال پیش است.
بسیاری برای خرید خودکارهای لوکس از قدیم به برلیان مراجعه میکردند، اما حالا پس از تخریب سقف و شکستن تابلو بدون اطلاع صاحب مغازه، برلیان همچنان به سختی ایستادگی میکند. صاحبش خانم میانسالی است که وارث مغازه همسر است. حالا که ابعاد این تخریب گستردهتر میشود، او باز هم به پرسشها پاسخ نمیدهد و امید دارد بتواند برلیان، این مغازه خاطرهانگیز خیابان جمهوری را حفظ کند.
مالک کافه در صدد دریافت پروانه ساخت
سجاد عسگری، کارشناس میراث فرهنگی و ابنیه تاریخی در گفتوگو با «قانون» ميگوید: مالک اصلی زمین کافه از دوران انقلاب فراری بود، به همین دلیل این فضا به بنیاد شهید و زیرمجموعه آن شرکت اقتصاد کوثر واگذار شد و فردی این املاک را از طریق ضابطه و رابطه از بنیاد کوثر خریداری کرده و خانه ماوثاله که پشت هتل واقع شده را تخریب کرده و در حال خریداری املاک اطراف کافه است . روبهروی کافه نیز بنایی قدیميو ارزشمند وجود داشت که آن هم تخریب شده و درصدد تخریب کافه نیز هستند و از شهرداری هم درخواست پروانه شده است .شهرداری تهران نیز اعلام کرده بر اساس ضوابط میدان مشق مجوز ميدهیم این در حالی است که حریم میدان مشق تا
کافه نادری است .
نميتوان انتظار حفاظت از بناهای تاریخی را از مسئولان داشت
وی ميافزاید : شهرداری با توجه به منفعتش در ارائه مجوز ساخت و ساز با تخریب موافقت کرده و کافه در حال دریافت پروانه است . شهرداری تهران به نفعش است که مجوز ساخت و ساز بدهد تا مجوز نوسازی و بازسازی و هنوز تفکرش به این حد نرسیده که عوارض تغییر کاربری را افزایش دهد و از گردشگری سود بگیرد و به جای آن از ساخت و ساز دست بکشد. تا زمانی که مسئولان ما تفکراتشان تخریب و ساختوساز و اتوبان سازی باشد نميتوان انتظار حفاظت از بناهای تاریخی را داشت .
دبیر کمیته پیگیری ثبت خانههای قدیميتهران ميگوید : خانه عامریها ، ساختمان پرچم ، خانه باغ وزیر در حمام چال و خیلی از بناهای تاریخی توسط مافیای اقتصادی در حال تخریب هستند و حال نوبت کافه و هتل قدیمينادری است .یک عده دلال ، برج ساز و آقا زاده به عمد بافت تاریخی شهر را تخریب ميکنند همانطور که خانه ماوثاله در نزدیکی کافه تخریب شد به شیوه اسراییلی و گام به گام به جان بافت تاریخی و قدیميشهر افتادند.
میراث فرهنگی به اداره تکذیبیه چی تبدیل شده است
وی با انتقاد به عملکرد اداره میراث فرهنگی و گردشگری تهران ميافزاید : مسئولان میراث هیچ واکنشی در برابر این تخریب نشان ندادند و در مصاحبهها هم تنها تکذیب ميکنند و به اداره تکذیبیه چی تبدیل شدهاند . چنانکه قسمتهای برنجی درب سپهسالار نیز دزدیده شده و تکذیب كردند وحال قسمتهایی از درب مجلس شورای اسلاميرا دزدیدهاند قبول دارند اما تکذیب ميکنند .
سخن آخر: رئيس ميراث فرهنگي استان تهران چندي پيش در حالي خبر تخريب كافه را تكذيب كرد كه مالك جديد در تلاش براي گرفتن پروانه ساخت و ساز است و ديگر هيچ كدام از مسئولان ميراث فرهنگي و حتي مسئول هتل و كافه نيز پاسخگو نيستند و اين بناي قديمي نيز در انتظار سرنوشتي همچون خانه ماوثاله است .
179/