انتقاد از سکوت در خانواده های ایرانی
نخستين سمینار خانواده با موضوع «سكوت در خانواده» با حضور تعداد زيادي از خانوادهها، جامعهشناسان و روانشناسان در تالار ايوان شمس برگزار شد. سميئتاتر كه تركيبي از سمينار و تئاتر است، بعد جديدي در آموزش است كه با تلفيق علم و هنر، براي درك بهتر مخاطب و تاثيرگذاري بيشتر بر او به كار گرفته ميشود. …
نخستين سمینار خانواده با موضوع «سكوت در خانواده» با حضور تعداد زيادي از خانوادهها، جامعهشناسان و روانشناسان در تالار ايوان شمس برگزار شد.
سميئتاتر كه تركيبي از سمينار و تئاتر است، بعد جديدي در آموزش است كه با تلفيق علم و هنر، براي درك بهتر مخاطب و تاثيرگذاري بيشتر بر او به كار گرفته ميشود. اين سميتئاتر از سوي شركت پديدهتبار و با حمايت و همراهي معاونت امور زنان و خانواده و همكاري چند نهاد و شركت ديگر برگزار شد تا مقدمهاي باشد براي انجام كارهاي آموزشي بيشتر در حوزه خانواده.
در اين برنامه، ضمن اجراي تئاتر به صورت كاربردي و تحليلي، كارشناسان و اساتيد مختلف پيرامون اين موضوع بحث كردند كه چرا در خانوادهها سكوت برقرار شده است؟ اين سكوت ناشي از دگرديسي بين نسلها و طلاق عاطفي زوجين است؟ چرا اعضاي خانواده سكوتشان را در فضاي مجازي ميشكنند و در شبكههاي مجازي بيشتر از كانون خانواده مشاركت و فعاليت دارند؟ ميتوان اين سكوت را شكست و براي برقراي گفتمان در خانواده بايد چه كار كرد؟
چالش های بیرونی و درونی خانواده
شهيندخت مولاوردي، معاون رييسجمهور در امور زنان و خانواده در اين سميتئاتر با اشاره به اهميت نهاد خانواده گفت: درباره اهميت و ارزش نهاد كوچك اما تاثيرگذار خانواده تاكنون حرفهاي زيادي گفته شده و از ديرباز به نقش بيبديل اين نهاد در انتقال ارزشها به نسل جوان، انسجام اجتماعي و قوام و سلامت يا افول جوامع تاكيد شده است. درباره بررسي راهكارهاي استحكام بنيان خانواده و توانمندسازي در برابر آُسيبها بايد اقدامي انجام داد چرا كه خداوند نيز در قرآن در سوره شورا، بر نهاد خانواده و قرار دادن زوج براي انسان تاكيد فرموده است.
وي با بيان اين كه امروزه خانوادهها، در معرض تلاطم و چالشهايي از درون و بيرون هستند، گفت: محدود شدن بعد خانوار، افزايش طلاق، تحولات ساختارهاي كلان مانند ركود اقتصادي، بازتوليد فقر در نسلها و … از موارد قابل اشارهاي است كه درباره خانواده بايد به آن اشاره كرد. كشور ما هم از اين موضوع مستثني نيست و دگرگونيهاي سريع، فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي و گسترش و تنوع شبكههاي اجتماعي با برخورداري از قابليتهاي زياد، چالشي جدي در جامعه ايران محسوب ميشود.
معاون رييسجمهور در امور زنان و خانواده بيان داشت: با اين وصف، پيشبيني ميشود خانواده ايراني كه مهارت تنظيم و تعامل با اين ابزارها را نياموخته، با كمرنگ شدن ارتباطات كلامي، ديداري، شنيداري و فيزيكي تبديل به واحدي محروم از رشد عاطفي شود. رسانههاي ديجيتال با سهولت دسترسي و امكانات فراوان، به ابزاري توانمند براي اطلاعرساني و تبادل تجربه تبديل شده و آثار و تبعات استفاده خارج از قاعده اين ابزار نگرانيهايي را ايجاد كرده است.
سکوت در خانواده، تهدید است
مولاوردي به حاكم شدن فضاي سكوت در خانوادهها اشاره كرد و افزود: سكوت گاهي معناي مثبت دارد مانند سكوت در برابر عصبانيت و پرخاش در خانواده كه نوعي تابآوري است يا سكوتي كه نشاندهنده آرامش در خانواده باشد اما گاهي سكوت به معناي بيتوجهي، نبودن رابطه گرم و احساس عاطفي است و ميبينيم كه بيشتر از اين كه اعضاي خانواده در كنار هم باشند و بحثهاي جمعي و تبادل نظر صورت بگيرد، دلمشغوليهاي فردي و گريز از جمع و درخودماندگي در حال رخ دادن است.
او همچنين ادامه داد: امروزه سكوتي در خانوادهها مستولي شده كه ناشي از پر كردن جاي رابطه با تكنولوژي سرد و بيروح است و ارتباطهاي مجازي جايگزين ارتباطهاي واقعي شده كه تهديدي براي جامعه و خانواده محسوب ميشود. ميبينيم كه افراد در چند شبكه عضويت دارند، بيش از آن كه اعضاي خانواده با همديگر صحبت كنند در دنياي مجازي فرو رفتهاند و گاهي استفاده از اين تكنولوژي در حد افراط و اعتياد است.
مولاوردي گفت: در خانواده سنتي، كنترل رسمي اطلاعات درون خانواده بود و بزرگان در جهت آگاهيدهي فعاليت ميكردند اما امروزه رسانهها قدرت كنترل جريان اطلاعات را در دست گرفتهاند و با خلق ارزشها، ايدهها و علايق مشترك، خبري از دورهمنشينيهاي خانوادگي نيست و دردآورترين نتيجه ورود اين شبكهها اين است كه هويت مجازي سبب گسست و شكاف نسلي شده و حتي روابط عادي و روزمره نيز در معرض كمرنگ شدن است.
چطور باید خانواده را نجات داد؟
معاون رييسجمهور در امور زنان و خانواده تاكيد كرد: در اين بين اين سوال پيش ميآيد كه چطور بايد نهاد خانواده را نجات داد و حفظ كرد؟ عدهاي با هراس از تكنولوژي ميگويند اصلا نبايد به اين سمت رفت و آن را منع ميكنند در حالي كه منع و محدوديت نه ممكن و نه منطقي است. بايد با شناخت درست، فهم واقعبينانه و مديريت نرم و فرهنگي و خلاقانه و با زباني متفاوت و غيركليشهاي آگاهي دهي انجام شود و جامعه آثار مخرب استفاده بيرويه از اين تكنولوژيها را بشناسد.
وي با تشكر از برگزاري سميتئاتر سكوت در خانواده و انجام كارهاي علمي، پژوهشي و هنري كاربردي در اين زمينه گفت: انتخاب موضوع مهم سكوت در خانواده، حسن انتخاب برگزاركنندگان اين برنامه را نشان ميدهد و اميدوارم چنين برنامههايي سكوت حاكم بر خانوادههاي ايراني را كه سرشار از ناگفتههاست بشكند.