حریم خصوصی در عصر هوش مصنوعی: تهدید یا فرصت؟

بسیاری از افراد از عواقب جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها آگاه نیستند و ممکن است اطلاعات حساسی را بدون احتیاط به اشتراک بگذارند؛ همچنین، الگوریتم‌های هوش مصنوعی ممکن است به‌صورت نادرست یا مغرضانه عمل کنند و نتایج نادرستی ارائه دهند؛ بنابراین، مهم است که در استفاده از این فناوری‌ها دقت کنیم و آگاهانه عمل کنیم.

در همین رابطه علی‌اصغر زارعی- مدرس دانشگاه – در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: همان طور که در این روزها ملاحظه می‌کنید هوش مصنوعی AI به‌سرعت در حال تغییر شیوه تعامل ما با تکنولوژی است و ابزارهایی مانند ChatGPT و Copilot به کاربران امکان می‌دهند تا به‌راحتی به سؤالات پاسخ دهند، کد تولید کنند و در انجام وظایف روزمره کمک کنند. با این‌ حال، استفاده از این سرویس‌ها بدون توجه به امنیت و حریم خصوصی می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد.

وی افزود: اطلاعات حساسی که به این ابزارها داده می‌شود، ممکن است در معرض دسترسی غیرمجاز قرار گیرد؛ بنابراین، حفظ امنیت و حریم خصوصی باید در اولویت قرار گیرد. کاربران باید بااحتیاط عمل کنند و از اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس خودداری کنند. استفاده از بات های هوش مصنوعی مثل Copilot و ChatGPT می‌تواند بسیار مفید باشد اما نباید از حفظ امنیت و حریم خصوصی غافل باشید.

قبل از استفاده از هر بات هوش مصنوعی، حتماً سیاست‌های حریم خصوصی آن را بررسی کنید تا بدانید چگونه از اطلاعات شما استفاده می‌شود.

این کارشناس ارشد مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی – مهندسی فناوری و اطلاعات- با بیان اینکه پنج مورد از بایدهای امنیتی سرویس‌های هوش مصنوعی که حتماً باید آن‌ها را انجام بدهید، تشریح کرد: در قدم اول باید از اطلاعات شخصی‌تان محافظت کنید چراکه محافظت از اطلاعات شخصی در مکالمات با بات‌های هوش مصنوعی اهمیت بالایی دارد. با اشتراک‌گذاری جزئیات حساس، مانند اطلاعات پروژه‌ها یا داده‌های محرمانه، ممکن است به سوءاستفاده از اطلاعات شما منجر شود. این اطلاعات می‌تواند به‌راحتی در دسترس افراد غیرمجاز قرار گیرد و حریم خصوصی شمارا به خطر بیندازد.

وی افزود: همچنین، سوءاستفاده از این اطلاعات می‌تواند به هک شدن حساب‌های شما یا کلاه‌برداری مالی منجر شود؛ بنابراین، بهتر است از ارائه هرگونه جزئیات شخصی و حساس خودداری کرده و تنها اطلاعات عمومی و غیر حساس را به اشتراک بگذارید. با این کار، می‌توانید از مزایای هوش مصنوعی بهره‌مند شوید بدون اینکه ریسک‌های جدی برای خود ایجاد کنید. حساس در مورد پروژه‌ها و یا اطلاعات محرمانه‌تان خودداری کنید.

لزوم استفاده از سرویس‌ها و پلتفرم‌های معتبر

زارعی در ادامه صحبت‌هایش گفت: همچنین باید از سرویس‌ها و پلتفرم‌های معتبر استفاده کرد چون استفاده از سرویس‌ها و پلتفرم‌های معتبر و شناخته‌شده برای تعامل با بات‌های هوش مصنوعی اهمیت زیادی دارد. این پلتفرم‌ها معمولاً دارای استانداردهای امنیتی بالایی هستند که به حفاظت از داده‌های کاربران کمک می‌کند. قبل از استفاده از هر بات هوش مصنوعی، حتماً سیاست‌های حریم خصوصی آن را بررسی کنید تا بدانید چگونه از اطلاعات شما استفاده می‌شود.

به گفته او این سیاست‌ها شامل نحوه جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری داده‌ها هستند. همچنین، ازآنجاکه برخی پلتفرم‌ها ممکن است اطلاعات شمارا به اشخاص ثالث منتقل کنند، آگاهی از این موضوع می‌تواند به شما در اتخاذ تصمیمات آگاهانه کمک کند. با انتخاب سرویس‌های معتبر، می‌توانید از امنیت داده‌های خود اطمینان حاصل کنید و خطرات احتمالی را به حداقل برسانید. درنهایت، همیشه به‌روز باشید و از آخرین اخبار و تغییرات در سیاست‌های حریم خصوصی مطلع شوید.

این کارشناس با تأکید بر اینکه باید کاربران حواسشان به تنظیمات امنیتی سرویس های هوش مصنوعی که استفاده می کنند باشد، ادامه داد: استفاده از سرویس‌های هوش مصنوعی نیازمند توجه به تنظیمات امنیتی آن‌هاست؛ اولاً، هر پلتفرم معمولاً گزینه‌هایی برای تنظیم حریم خصوصی و امنیت دارد که باید آن‌ها را بررسی کنید. این تنظیمات می‌توانند شامل کنترل دسترسی به داده‌ها و نحوه اشتراک‌گذاری اطلاعات باشند. ثانیاً، با فعال‌سازی گزینه‌های امنیتی، می‌توانید از حفاظت بیشتری برای داده‌های خود اطمینان حاصل کنید. همچنین، به‌روزرسانی‌های امنیتی که توسط پلتفرم ارائه می‌شود را دنبال کنید تا از آخرین تغییرات آگاه باشید.

وی تصریح کرد: علاوه بر این، استفاده از رمزهای عبور قوی و احراز هویت دومرحله‌ای نیز می‌تواند به افزایش امنیت کمک کند. درنهایت، همواره به سیاست‌های حریم خصوصی سرویس‌ها توجه کنید تا بدانید چگونه از اطلاعات شما استفاده می‌شود.

تأکید بر مدیریت دسترسی‌ها به برنامه‌های هوش مصنوعی

به گفته زارعی مدیریت دسترسی‌ها به برنامه‌های هوش مصنوعی یکی از جنبه‌های کلیدی امنیت اطلاعات است و ابتدا، باید شناسایی کنید که کدام اطلاعات حساس وجود دارد و چه برنامه‌هایی به آن دسترسی دارند سپس، محدود کردن دسترسی بات‌ها به این اطلاعات بسیار مهم است؛ به‌طوری‌که تنها اطلاعات ضروری برای عملکرد آن‌ها در دسترس باشد.

او در ادامه صحبت هایش تأکید کرد این کار می‌تواند شامل استفاده از سیاست‌های دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) باشد که به هر کاربر یا برنامه تنها اجازه دسترسی به اطلاعات مورد نیاز را می‌دهد. همچنین، باید به‌طور منظم دسترسی‌ها را بررسی و به‌روزرسانی کنید تا از انطباق با نیازهای امنیتی اطمینان حاصل شود. درنهایت، آموزش کاربران در مورد اهمیت مدیریت دسترسی و خطرات احتمالی ناشی از دسترسی غیرمجاز نیز ضروری است. با این اقدامات، می‌توانید ریسک‌های امنیتی را کاهش دهید و از اطلاعات حساس خود محافظت کنید. علاوه بر موارد گفته شده برای اطمینان از امنیت و کارایی بات‌های هوش مصنوعی، دانلود اپلیکیشن‌ها و سرویس‌ها از مار کت‌های معتبر بسیار مهم است.

وی ادامه داد: این مارکت‌ها معمولاً فرآیندهای بررسی و تأیید امنیتی را برای نرم‌افزارها انجام می‌دهند که به کاهش خطر وجود بدافزارها و آسیب‌پذیری‌ها کمک می‌کند. همچنین، به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزارها به این معنی است که شما از آخرین ویژگی‌ها و اصلاحات امنیتی بهره‌مند می‌شوید. به‌روزرسانی‌ها معمولاً شامل رفع اشکالات و بهبودهای عملکرد هستند که می‌توانند تجربه کاربری را بهبود ببخشند. علاوه بر این، با به‌روزرسانی، آسیب‌پذیری‌های شناخته‌شده که ممکن است مورد سوءاستفاده قرار گیرند، برطرف می‌شوند؛ بنابراین، استفاده از نسخه‌های قدیمی نرم‌افزار می‌تواند ریسک‌های امنیتی را افزایش دهد. درنهایت، این اقدامات به حفظ یک محیط امن و پایدار برای بات‌های هوش مصنوعی کمک می‌کند.

کاربران نباید اطلاعات محرمانه سازمانی خود را با هوش مصنوعی به اشتراک بگذارند چون در صورت افشا می‌توانند به رقبا یا افراد غیرمجاز دسترسی پیدا کنند.

چهار نباید در استفاده از سرویس‌های هوش مصنوعی

به اعتقاد کارشناسان، کاربران نباید اطلاعات شخصی را با سرویس‌های هوش مصنوعی برای دریافت پاسخ به پرسش‌هایشان به اشتراک بگذارند چون انجام این کار می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. این اطلاعات شامل شماره کارت اعتباری، رمز عبور، شماره تلفن و آدرس منزل هستند که در صورت افشا می‌توانند منجر به سرقت هویت یا کلاه‌برداری مالی شوند. بات‌های هوش مصنوعی ممکن است به‌طور موقت ذخیره‌سازی اطلاعات را انجام دهند و در صورت عدم امنیت مناسب، این داده‌ها در معرض دسترسی غیرمجاز قرار می‌گیرند.

همچنین، بسیاری از این سرویس‌ها ممکن است از داده‌های شما برای اهداف تجاری استفاده کنند که می‌تواند حریم خصوصی شمارا تهدید کند. به همین دلیل، همیشه باید احتیاط کنید و از به اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس خودداری کنید. استفاده از نام مستعار یا اطلاعات عمومی به‌جای اطلاعات واقعی می‌تواند راهی برای حفظ امنیت شما باشد. درنهایت، به یاد داشته باشید که امنیت آنلاین به خود شما بستگی دارد و باید با دقت عمل کنید.

در قدم بعدی کاربران نباید اطلاعات محرمانه سازمانی خود را با هوش مصنوعی به اشتراک بگذارند. درباره چرایی آن باید گفت که می تواند عواقب جدی داشته باشد؛ این اطلاعات شامل جزئیات پروژه‌ها، برنامه‌های آتی و استراتژی‌های تجاری هستند که در صورت افشا، می‌توانند به رقبا یا افراد غیرمجاز دسترسی پیدا کنند. بات‌های هوش مصنوعی ممکن است اطلاعات را ذخیره کرده و از آن‌ها برای تحلیل‌های آینده استفاده کنند که این امر می‌تواند به آسیب به موقعیت رقابتی سازمان منجر شود.

خطرات امنیتی مانند سرقت هویت یا کلاه‌برداری نیز وجود دارد. توصیه می‌شود که تنها اطلاعات عمومی و غیر حساس را با این سیستم‌ها به اشتراک بگذارید. برای حفظ امنیت داده‌ها، باید سیاست‌های داخلی را رعایت کرده و آموزش‌های لازم را برای کارکنان فراهم کنید. درنهایت، همیشه باید نسبت به عواقب احتمالی اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس آگاه باشید.

نباید به کودکان اجازه داد که بدون نظارت از سرویس های هوش مصنوعی استفاده کنند چون این سرویس‌ها ممکن است به اطلاعات حساس و پیچیده‌ای دسترسی پیدا کنند که برای سنین پایین مناسب نیست.

علاوه بر موارد گفته شده کارشناسان توصیه می کنند که نباید به‌صورت کامل به پاسخ‌های سرویس‌های هوش مصنوعی اعتماد کرد.  اعتماد به اطلاعات خروجی سرویس‌های هوش مصنوعی باید بااحتیاط و دقت انجام شود. این سیستم‌ها، هرچند قدرتمند و پیشرفته هستند، اما ممکن است خطاهایی داشته باشند یا نتایج نادرستی ارائه دهند. به همین دلیل، همیشه باید خروجی‌ها را موردبررسی و تائید نهایی قرار دهید.

اطلاعات ممکن است ناقص، قدیمی یا غیر مرتبط باشند و به همین دلیل، تحلیل دقیق و انتقادی ضروری است. همچنین، زمینه و هدف استفاده از این اطلاعات را در نظر بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که نتیجه‌گیری‌ها منطقی و معتبر هستند. درنهایت، ترکیب دانش انسانی باقدرت هوش مصنوعی می‌تواند بهترین نتایج را به همراه داشته باشد. لذا همواره باید به بازبینی و ارزیابی مجدد اطلاعات توجه کنید.

آنها همچنین تأکید می کنند که نباید به کودکان اجازه داد که بدون نظارت از سرویس های هوش مصنوعی استفاده کنند. این سرویس‌ها ممکن است به اطلاعات حساس و پیچیده‌ای دسترسی پیدا کنند که برای سنین پایین مناسب نیست. کودکان ممکن است نتوانند محتوای نامناسب یا خطرناک را تشخیص دهند و درنتیجه، در معرض خطرات آنلاین قرار بگیرند. همچنین، اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده می‌تواند تأثیر منفی بر روی درک و نگرش آن‌ها بگذارد. نظارت والدین به آن‌ها کمک می‌کند تا از منابع معتبر استفاده کنند و در مورد اطلاعاتی که دریافت می‌کنند، بحث و گفتگو کنند.

این امر به کودکان آموزش می‌دهد که چگونه به‌صورت ایمن و مسئولانه از فناوری استفاده کنند. درنهایت، نظارت والدین می‌تواند به تقویت روابط خانوادگی و اعتماد بین والدین و فرزندان کمک کند.

برای استفاده امن و مسئولانه از سرویس‌های هوش مصنوعی، به نکاتی مانند  بررسی منابع، آگاهی از محتوای نامناسب، تفکر انتقادی، گفت‌وگو با دیگران، استفاده متعادل، گزارش مشکلات و آموزش مداوم توجه شود.