اف-۱۱۷ نایت هاوک (به معنای شاهین شب)، هواپیمای ضربتی (حمله زمینی) پنهان‌کار تک‌سرنشین و دو موتوره است که توسط شرکت لاکهید برای نیروی هوایی ایالات متحده ساخته شد و اولین هواپیمای ساخته شده بر اساس فناوری شناساگریزی است.
پروژه این هواپیما پس از دوره‌ای از آزمایش‌های پرواز به موفقیت رسید و اولین نمونه قابل پرواز در سال ۱۹۸۲ تحویل داده شد. وجود این هواپیما در سال ۱۹۸۸ به‌طور رسمی تأیید شد و تولید آن در سال ۱۹۹۰ متوقف شد.
اف ۱۱۷ شاهین شب؛ طراحی
در سال ۱۹۷۴ ایده این هواپیما توسط آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته وزارت دفاع آمریکا به بخش پروژه‌های سری لاکهید معروف به اسکانک وورکز داده شد. به این صورت که هواپیمایی طراحی شود که با انعکاس کمترین میزان نور، امواج رادار و امواج فروسرخ در برابر سیستم‌های هشدار الکترونیکی دشمن پنهان بماند.
نمای این هواپیما مثلثی شکل بوده و دمهای به عقب برگشته با زاویه‌ای بازدارد. سطح این هواپیما با صفحات صافی پوشیده شده که امواج راداری را از فرستنده دور کرده و همچنین از موادی پوشیده شده که امواج راداری را جذب کند. اف-۱۱۷ توسط دو موتور توربوفن جنرال الکتریک نیرو می‌گیرد که جهت کاهش امواج مادون قرمز فاقد پس‌سوز بوده و لذا پرواز با سرعت ماورای صوت را برای هواپیما میسر نمی‌سازد.
مهمات هواپیما شامل بمبهای لیزری و موشکهای ضدرادار و مادون‌قرمز داخل هواپیما حمل می‌شوند. با استفاده از تجهیزات دیجیتال و ماهواره این هواپیما برای ناوبری احتیاجی به رادار خود ندارد.
اف ۱۱۷ شاهین شب؛ سوابق عملیاتی
بیشترین نقش این هواپیما در جنگ اول خلیج فارس بود که در طی آن عملیات‌های مهم زیادی را با موفقیت انجام داد. در این جنگ، شاهین شب بسیار موفق، دقیق و هوشمندانه عمل کرد به‌طوری که اهدافی در عمق بغداد را علی‌رغم وجود بیش از ۲۰۰۰ پدافند هوایی فشرده نیروهای عراقی، شناسایی و منهدم نمود یا اطلاعات و موقعیت آن‌ها را برای سایر جنگنده‌ها جمع‌آوری و ارسال نمود.
اف ۱۱۷ شاهین شب؛ سوانح
تاکنون دو سانحه مهم باعث سقوط دست کم دو فروند اف-۱۱۷ گشته‌است:
- سقوط یک فروند اف-۱۱۷ در طی نمایشگاه هوایی بالتیمور در ۱۴ سپتامبر ۱۹۹۷
- دو فروند اف-۱۱۷ در طول جنگ کوزوو توسط موشک ضدهوایی سام-۳ نیروهای صربستان در ۲۷ مارس ۱۹۹۹ سرنگون شد و یک فروند نیز با آسیب به پایگاه برگشته است. به گفته زلتان دانی فرمانده واحد پدافندی که این هواپیما را سرنگون کرد نیروهای او زمانی که این اف-۱۱۷ محفظه بمب خود را باز کرد و تابش راداری آن افزایش یافت آن را روی رادارهای خود مشاهده کردند. خلبان هواپیما اجکت کرده و توسط یک واحد جستجو و نجات آمریکایی نجات داده شد.
اف ۱۱۷ شاهین شب؛ مشخصات فنی
نمودار شماتیک لاکهید اف-۱۱۷آ
منبع اطلاعات موزهٔ ملی نیروی هوایی آمریکا و نیروی هوایی آمریکا
مشخصات عمومی
- خدمه: ۱
- طول: ۶۵ فوت و ۱۱ اینچ (۲۰٫۰۹ متر)
- پهنای بال: ۴۳ فوت و ۴ اینچ (۱۳٫۲۱ متر)
- ارتفاع: ۱۲ فوت و ۵ اینچ (۳٫۹۰ متر)
- بال: مساحت ۷۸۰ فوت مربع (۷۲٫۵ متر مربع)
- وزن خالی: ۲۹٬۵۰۰ پوند (۱۳٬۳۸۰ کیلوگرم)
- وزن بارگیری: ۵۲٬۵۰۰ پوند (۲۳٬۸۰۰ کیلوگرم)
- پیشرانه: ۲× توربوفن جی‌ای اوییشن جنرال الکتریک اف۴۰۴ , ۱۰٬۶۰۰ پوند-نیرو (۴۸.۰ kN) هرکدام
عملکرد
- سرعت بیشینه: ماخ ۰٫۹۲ (۶۱۷ مایل بر ساعت، ۹۹۳ کیلومتر بر ساعت)
- سرعت پیمایش: ماخ ۰٫۹۲
- برد: ۹۳۰ مایل دریایی (۱۷۲۰ کیلومتر)
- سقف پروازی: ۴۵٬۰۰۰ فوت (۱۳٬۷۱۶ متر)
- بارگیری بال: ۶۷٫۳ پوند بر فوت مربع (۳۲۹ کیلوگرم بر متر مربع)
- نسبت نیرو به وزن: ۰٫۴۰
جنگ‌افزار
- ۲ × internal weapons bays with one hardpoint each (total of two weapons) equipped to carry:
- بمب‌ها:
- جی‌بی‌یو-۱۰ بمب هدایت لیزری with 2,000 lb Mk84 blast/fragmentation or BLU-109 or BLU-116 Penetrator warhead
- جی‌بی‌یو-۱۲ بمب هدایت لیزری with 500 lb Mk82 blast/fragmentation warhead
- جی‌بی‌یو-۲۷ پیووی ۳ بمب هدایت لیزری with 2,000 lb Mk84 blast-fragmentation or BLU-109 or BLU-116 Penetrator warhead
- GBU-31 JDAM INS/GPS guided munition with 2,000 lb Mk84 blast-frag or BLU-109 Penetrator warhead
- بمب هسته ای
- بمب‌ها:
منبع متن: ویکیپدیا