هوش مصنوعی سامسونگ چطور محدودیت‌های زبانی را از میان برداشت؟

سامسونگ در جدیدترین گوشی‌های سری Galaxy S24 خود، قابلیت‌های ترجمه پیشرفته هوش مصنوعی گلکسی را ارتقا داده و گامی دیگر در جهت حذف محدودیت‌های زبانی برداشته است. این قابلیت‌ها که پیش از این از 13 زبان پشتیبانی می‌کردند، اکنون با اضافه شدن زبان‌های عربی، اندونزیایی و روسی، به 16 زبان ارتقا یافته و راحتی بیشتری را فراهم کرده‌اند.

اما، هوش مصنوعی گلکسی سامسونگ چگونه توسعه یافته است؟ در ادامه و با خواندن صحبت‌های دو تن از مدیران و کارشناسان ارشد بخش هوش مصنوعی مرکز تحقیق و توسعه سامسونگ (Samsung Research) از نزدیک با این روند آشنا می‌شویم.

ارتباطی روان و امنیتی قوی

هوش مصنوعی گلکسی، از قابلیت‌های منحصربه‌فرد مترجم (Interpreter) و ترجمه زنده (Live Translate) بهره می‌برد که اوایل سال جاری میلادی با معرفی سری Galaxy S24 سامسونگ در اختیار کاربران قرار گرفت. برتری کلیدی این دو ویژگی نسبت به سایر نمونه‌های مشابه، هوش مصنوعی روی دستگاه (On-Device AI) است. گوشی‌های هوشمندی که به هوش مصنوعی روی دستگاه مجهزند، می‌توانند با تکیه بر قدرت پردازشی پیشرفته خود، بدون نیاز به سرورها یا فضای ابری، ترجمه‌های زبانی دقیق را به صورت لحظه‌ای ارائه دهند. همچنین از آنجایی که اطلاعات شخصی افراد با منابع خارجی به اشتراک گذاشته نمی‌شود، حریم خصوصی و امنیت داده‌های کاربران به خوبی حفظ می‌شود.

در همین راستا، بخش هوش مصنوعی سامسونگ، فناوری اختصاصی خود را در مدل مترجم هوش مصنوعی ادغام کرده تا قابلیت ترجمه لحظه‌ای را برای استفاده گسترده مردم تجاری‌سازی کند. پژوهشگران این مرکز، با دفتر تحقیق و توسعه بخش تجربه موبایل (MX) همکاری کرده‌اند تا هوش مصنوعی روی دستگاه را ارتقا دهند. بدین ترتیب، امکان ترجمه همزمان مکالمات در حین تماس‌ها و همچنین در برنامه‌های مختلف گوشی‌های هوشمند سامسونگ فراهم شده است.

محققان با در نظر گرفتن طیف وسیعی از کاربردها، اقدام به جمع‌آوری حجم عظیمی از داده‌ها کرده‌اند، رهبر این پروژه، یون‌جونگ چوی در این باره می‌گوید: «برای دستیابی به دقیق‌ترین نتایج ممکن، ما دو نوع داده مجزا را جمع‌آوری کردیم. برای قابلیت ترجمه زنده که امکان ترجمه همزمان در حین تماس‌ها را فراهم می‌کند، روی گردآوری داده‌های مربوط به زبان محاوره تمرکز داشتیم. در کنار آن، برای مترجم هوش مصنوعی که مربوط به حوزه سفر است، داده‌های مرتبط با این زمینه را جمع‌آوری کردیم. فراتر از آن نیز به مطالعه زبان غیررسمی رایج در چت‌روم‌ها و تگ‌های HTML به کار رفته در صفحات وب نیز پرداختیم».

آموزش هوش مصنوعی گلکسی

توسعه مدل ترجمه هوش مصنوعی گلکسی در سامسونگ، مبتنی بر فناوری یادگیری عمیق (Deep Learning) است که از داده‌های خود برای اصلاح اشتباهات و ارتقای بیشتر کمک می‌گیرد.

یونگ‌هیون ریو، مسئول تحقیق و توسعه هوش مصنوعی سامسونگ، با تشبیه این فرآیند به تربیت کودک و نقش مهم متخصصان در آموزش آن، می‌گوید: «همانطور که یک کودک برای رشد خود نیازمند منابع آموزشی و معلمان عالی است، برای توسعه یک مدل ترجمه هوش مصنوعی کارآمد، علاوه بر داده‌های زبانی خوب، به محققان با استعداد احتیاج داریم. در طول فرآیند تحقیق و توسعه، احتمال بروز ترجمه‌های نادرست نیز وجود دارد که شناسایی و بهبود آن برای افرادی که مهارت و تجربه کافی ندارند، چالش‌برانگیز و زمان‌بر است. محققان ما با استفاده از تخصص و دانش خود، می‌توانند به سرعت مشکل را تجزیه و تحلیل کرده و راهکاری مناسب برای اصلاح و ارتقای آن ارائه دهند».

گفتنی است که بخش تحقیق و توسعه شرکت سامسونگ، از سال 2013 تحقیقات مرتبط با هوش مصنوعی مترجم و جمع‌آوری داده‌های با کیفیت بالا را انجام داده است. در این مرکز برای اطمینان از اینکه ترجمه‌های هوش مصنوعی گلکسی دقیق و روان هستند، از معیارهای کمی دقیق و ارزیابی‌‎های کیفی توسط مترجمان انسانی استفاده می‌شود.

علاوه بر این، هر زبانی دارای ویژگی‌های منحصر به فرهنگ خود از قبیل: القاب، لحن و علائم نگارشی خاص است. به منظور درک کامل ظرافت‌های نگارشی زبان‌ها، سامسونگ با مراکز تحقیق و توسعه منطقه‌ای در سراسر جهان همکاری داشته و مدل ترجمه هوش مصنوعی آن برای دستیابی به دقت حداکثری، تمامی این ظرافت‌های زبانی را در نظر می‌گیرد.

فناوری‌های کارآمد؛ رکن اصلی برتری هوش مصنوعی روی دستگاه

مرکز تحقیقات سامسونگ در سال 2019 شروع به توسعه مدل ترجمه هوش مصنوعی روی دستگاه کرد که برخلاف مدل‌های مبتنی بر سرور، تنها با استفاده از منابع خود دستگاه اجرا می‌شوند. در این مدل‌ها، کمترین میزان استفاده از منابع داخلی، امری کلیدی است و محققان برای دستیابی به آن فناوری‌های پیش‌رونده و کارآمدی را توسعه دادند. این دسته از فناوری‌ها، به راهکارهایی اشاره دارند که با تمرکز بر سادگی، کارایی و صرفه‌جویی در منابع، به دنبال ارائه بهترین عملکرد با حداقل نیاز به منابع هستند.

روش سامسونگ برای کارآمدتر کردن مدل خود، بهره‌مندی از دو فناوری تقطیر دانش (Knowledge Distillation) و کوانتیزاسیون (Quantization) است. تقطیر دانش در یادگیری ماشین، دانش را از یک مدل بزرگ و با عملکرد بالا (مدل معلم) استخراج کرده و آن را به یک مدل کوچک‌تر و ساده‌تر (مدل دانش‌آموز) منتقل می‌کند. مانند زمانی که معلمان یک مبحث درسی را خلاصه می‌کنند تا دانش‌آموزان بهتر و راحت‌تر مطالب درسی را فرا بگیرند. کوانتیزاسیون نیز الگوریتم‌های هوش مصنوعی را برای کاهش اندازه مدل ساده می‌کند و با بهینه‌سازی فرآیند، سرعت پاسخگویی را افزایش می‌دهد. متخصصان سامسونگ با کشف یک تکنیک کوانتیزاسیون کارآمد و ایجاد الگوریتمی تسریع‌شده بر اساس آن، فناوری اختصاصی مترجم خود را توسعه داده‌اند. بدین ترتیب، هوش مصنوعی روی دستگاه سامسونگ، به تمامی کسانی که یک گوشی هوشمند دارند، اجازه می‌دهد بدون نگرانی از لو رفتن اطلاعات شخصی، با جهان خارج آزادانه ارتباط برقرار کنند.

یون‌جونگ چوی از کارشناسان تیم تحقیق و توسعه هوش مصنوعی سامسونگ در مورد هدف و چالش‌ اصلی خود می‌گوید: «هدف نهایی من کمک به کاربران در سراسر جهان برای برقراری یک ارتباط راحت و سریع با افرادی است که به زبان‌های دیگر صحبت می‌کنند، ما می‌خواهیم مترجمی بسازیم که به طور کامل، فرهنگ‌ها و معانی‌ اصلی و نهفته زبان‌ها را درک کند و به دانش گسترده‌ای مجهز باشد. من می‌خواهم خودم را به چالش بکشم تا مترجمی را ایجاد کنم که دنیا تاکنون ندیده است.»

کارشناسان بخش هوش مصنوعی مرکز تحقیق و توسعه سامسونگ برای رسیدن به این هدف نهایت تلاش خود را می‌کنند تا سطوح جدیدی از راحتی را برای کاربران به ارمغان بیاورند.