«چرا همیشه خسته هستم؟»؛ علائم سندورم خستگی مزمن چیست و چگونه می‌توان با آن مقابله کرد؟

موبنا – میلیون‌‌ها نفر در جهان از مشکل (سندروم) خستگی مزمن رنج می‌برند، به نحوی که زندگی روزانه آنها تحت تاثیر قرار گرفته و مختل شده است.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در ایالات متحده (CDC) به تازگی تخمین زده است که ۳.۳ میلیون بزرگسال آمریکایی مبتلا به این سندرم هستند. عددی که در مقایسه با مطالعات قبلی افزایش یافته است.

الیزابت اونگر، از مقامات این آژانس بهداشتی، می‌گوید آمارهای جدید نشان می‌دهد که سندروم خستگی مزمن به وضوح «دیگر یک بیماری نادر نیست».

در گزارش منتشره آمده است که هرچند این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است و در افراد ۵۰ تا ۶۹ ساله بیشتر به چشم می‌خورد، با این حال افراد در هر سن، جنس و گروه‌ نژادی و قومی می‌توانند تحت تأثیر آن قرار گیرند.

سندرم خستگی مزمن، که همچنین با عنوان «آنسفالومیلیت میالژیک» (ME/CFS) شناخته می‌شود، یک بیماری پیچیده ست که با خستگی محدود‌کننده فعالیت مشخص می‌شود.

علائم سندرم خستگی مزمن در واقع این سندروم چیزی بیش از یک خستگی ساده است.

دکتر اریک اشر، پزشک خانواده در بیمارستان نورثول لنوکس‌هیل در نیویورک، در این باره می‌گوید: «علائم شامل خستگی شدید پس از ورزش و فعالیت ذهنی، خواب بدون شادابی، مشکل در حافظه، تغییرات وزن، استرس عاطفی شدید، سردرد و درد عضلانی است.»

سه علامت اولیه یا «مرکزی» برای تشخیص سندروم خستگی مزمن

با این حال از آنجایی که این علائم با شمار بسیاری از سندرم‌های دیگر مشترک است، ممکن است تشخیص این بیماری دشوار باشد. بنا بر اعلام سازمان پیشگیری و کنترل بیماری‌های ایالات متحده، سه علامت اولیه یا «مرکزی» برای تشخیص این سندروم مورد نیاز است:

۱- خستگی همراه با کاهش شدید توانایی در انجام فعالیت‌هایی که قبلاً معمول بود برای مدت شش ماه یا بیشتر.

۲- بدتر شدن علائم پس از فعالیت ذهنی یا جسمی. بیماران اغلب این حالت را به عنوان یک «سقوط» یا «فروپاشی» توصیف می‌کنند که می‌تواند باعث شود بعد از یک فعالیت ساده مانند رفتن به فروشگاه یا دوش گرفتن، برای روزها در بستر بمانند.

۳- مشکلات خواب از جمله عدم احساس شادابی حتی پس از یک شب کامل خواب.

علاوه بر این علائم اصلی بیماران باید مشکلاتی در ذهن و حافظه را نیز تجربه کنند. این شامل وقتی می‌شود که علائم به هنگام ایستادن یا نشستن بدتر می‌شوند و حالت سرگیجه یا غش به افراد دست می‌دهد.

علت سندرم خستگی مزمن چیست؟

محققان هنوز دلیل دقیقی برای این بیماری پیدا نکرده‌اند، با این حال می‌گویند سندرم خستگی مزمن می‌تواند پس از «عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، به دلیل ژنتیک، بیماری مزمن (یا) بیماری خودایمنی و آسیب‌های جسمی یا عاطفی» رخ دهد.

تلاش‌ها جهت یافتن راه‌حلی برای مبتلایان به سندروم خستگی مزمن نتیجه‌بخش نبوده است

هکتور بونیلا، دانشیار بالینی بیماری‌های عفونی در دانشگاه استنفورد، می‌گوید: «ما شاهد موارد مشابه پس از ابتلا به عفونت‌های ویروس کرونا نظیر سارس، مرس و کووید-۱۹ بوده‌ایم.»

این در شرایطی است که تشخیص این بیماری برای پزشکان نیز امری دشوار است، زیرا هیچ آزمایش خون یا اسکن خاصی برای تشخیص آن وجود ندارد. به همین دلیل کارشناسان معتقدند تنها کسری از افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن واقعاً تشخیص داده می‌شوند.

دانیل کلاو، مدیر مرکز تحقیقات درد مزمن و خستگی در دانشگاه میشیگان، می‌گوید هیچ دارویی برای این بیماری تایید نشده و هیچ دستور‌العمل درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال گزینه‌هایی برای مدیریت یا درمان برخی علائم این بیماری موجود است. به عنوان مثال، پزشکان ممکن است دارو یا سایر روش‌های درمانی را برای کمک به درد و مشکلات خواب تجویز کنند.

همچنین برای کسالت پس از تمرین، یک برنامه مدیریت فعالیت‌ها می‌تواند مثمر ثمر باشد. تعادل مناسب بین فعالیت و استراحت نیز در کمک به فرد موثر است

دکتر آسچر در این باره می‌گوید: «درمان معمولاً برای مدیریت علائم است و چند رشته‌ای است؛ از جمله با انجام ورزش (یوگا و کشش)، ماساژهای ملایم، هیدراتاسیون، رژیم غذایی سالم و ضدالتهابی (به معنای غذاهای فرآوری‌شده و بسته‌بندی‌شده کمتر) و تراپی (هم رفتاری و هم فیزیکی)».

وی با بیان اینکه هدف از این فعالیت‌ها کاهش استرس و اضطراب و ارتقای وضعیت «ذهن‌آگاهی» است، گفت: «گاهی اوقات اگر این گزینه‌های درمانی دیگر جوابگو نباشند از داروها نیز استفاده می‌کنیم. بسیاری از بیماران ممکن است از پیشنهاد مصرف یک داروی ضد افسردگی خوششان نیاید، اما تجربه نشان داده که این داروها علائم را بهبود می‌بخشند و از رنج بیماران کم می‌کنند تا زندگی رضایت‌بخش‌تری داشته باشند.»