ویروس نیل غربی چیست؟ / چگونه مبتلا می شویم، چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟

موبنا – عفونت نیل غربی به واسطه یک ویروس منتقل شونده توسط پشه ایجاد می شود. اکثر افرادی که به این ویروس آلوده می شوند، هیچ علامت مشخصی ندارند و یا صرفا نشانه های یک بیماری خفیف را تجربه می کنند. با این حال، در بخش کوچکی از موارد، ویروس نیل غربی می تواند باعث مننژیت شدید و تهدید کننده زندگی (التهاب نخاع) یا انسفالیت (التهاب مغز) شود.

عوارض عصبی مذکور ویروس نیل غربی را به یک عامل نگران کننده در سراسر جهان تبدیل کرده است.

این ویروس اولین بار در سال 1937 از منطقه نیل غربی اوگاندا جدا شد و امروزه در آفریقا، اروپا، خاورمیانه، آمریکای شمالی و غرب آسیا نیز شیوع دارد.

علائم بیمار آلوده به ویروس نیل غربی

تخمین زده می شود که 60 تا 80 درصد افرادی که به ویروس نیل غربی آلوده می شوند، هیچ علامت یا نشانه ای از بیماری نداشته باشند. در این میان تقریبا 20 درصد از مبتلایان دچار وضعیتی می شوند که تب نیل غربی نام دارد.

به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC)، علائم تب نیل غربی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

– تب

– دردهای عضلانی

– سردرد

– گلو درد

– تهوع و استفراغ

– خستگی

– بثورات پوستی

این علائم ویروسی عادی معمولا پس از چند روز بهبود می یابند و تنها یک “سرماخوردگی تابستانی” در نظر گرفته می شوند. به طوری که اکثر بیماران و پزشکان آنها هرگز متوجه ابتلا به عفونت ویروس نیل غربی نمی شوند.

مننژیت /انسفالیت

در تعداد کمی از افراد آلوده که تصور می شود کمتر از 1 درصد باشند، احتمال رخداد یک عفونت عصبی جدی وجود دارد.

افرادی که به مننژیت نیل غربی یا انسفالیت مبتلا می شوند ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

– تب بسیار بالا

– گرفتگی گردن

– احساس گیجی یا سردرگمی

– فلج

– تشنج

– کما

مننژیت یا انسفالیت نیل غربی حتی با مراقبت های پزشکی گسترده نیز می تواند کشنده باشد. بسیاری از بیمارانی که در نهایت بهبود می یابند، با علائم عصبی طولانی مدت برای یک سال یا گاها بیشتر رو به رو می شوند. برخی هم ممکن است با نقایص عصبی دائمی مواجه شوند.

عوارض عصبی ناشی از ویروس نیل غربی در افراد مسن، مبتلایان به سرطان و افرادی که پیوند عضو داشته و اهداکننده ‌آنها به این ویروس آلوده بوده است، بیشتر است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد فشار خون بالا، سوء مصرف الکل و دیابت نیز فرد را مستعد ابتلا به بیماری جدی با ویروس نیل غربی می کنند.

علل

نیل غربی یک RNA ویروس است که در سراسر جهان از جمله اروپا، آفریقا، آسیا، استرالیا و آمریکای شمالی و جنوبی یافت می شود. در حالی که خود ویروس جدید نیست، اما تا چند دهه پیش بیشترین میزان شیوع آن مربوط به آفریقا و خاورمیانه بود. گفتنی است که دانشمندان اولین بار در دهه 1990 آن را با امراض شدید عصبی مرتبط دانستند.

میزبان اصلی ویروس نیل غربی پرندگان هستند. پشه ها ویروس را از پرنده ای به پرنده دیگر منتقل می کنند و به ویروس اجازه تکثیر و انتشار می دهند. هنگامی که پشه حامل ویروس فردی را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون شده و باعث عفونت می شود.

این ویروس همچنین می تواند از افراد آلوده اهدا کننده خون نیز به گیرنده سالم سرایت کند.

در آمریکا، ویروس نیل غربی برای اولین بار در سال 1999 با شیوع گسترده بیماری در شهر نیویورک شناسایی شد و امروزه به هر یک از 48 ایالت مجاور نیز رسیده است. در سال های اخیر سالانه بیش از 3000 مورد عفونت عصبی ناشی از ویروس نیل غربی در آمریکا مشاهده شده است.

در نیمکره شمالی، عفونت با ویروس نیل غربی از اواخر ماه مه یا اوایل ژوئن تا سپتامبر، زمانی که پشه ها فعال هستند، مشاهده می شود. احتمالا ابتلا به عفونت در اواخر تابستان به اوج خود می رسد.

درمان

قابل توجه است که تاکنون هیچ درمان خاصی برای ویروس نیل غربی کشف نشده است. بنابراین روند درمان در درجه اول بر کاهش علائم متمرکز است. بیمارانی که تب معمولی نیل غربی دارند، (اکثر آنها هرگز متوجه نمی شوند که به ویروس نیل غربی آلوده شده اند) معمولا خود را با اقدامات کمکی متداول درمان می کنند، مانند استراحت، مصرف مایعات و مسکن ها و بیماری آنها نیز در عرض چند روز برطرف می شود.

افرادی که به دنبال ابتلا به بیماری جدی ناشی از ویروس نیل غربی در بیمارستان بستری می شوند، با هدف مدیریت تب و ثابت نگه داشتن علائم حیاتی تحت درمان قرار می گیرند. در حالی که اغلب از داروهای ضد ویروسی و ایمونوگلوبولین داخل وریدی برای درمان عفونت نیل غربی در بیماران بستری در بیمارستان استفاده می شود، شواهد قطعی مبنی بر اینکه این درمان ها به بهبودی کمک می کنند وجود ندارد.

نرخ مرگ و میر با عفونت جدی عصبی نیل غربی، حتی با وجود مراقبت های پزشکی مطلوب، 2-7 درصد در آمریکا گزارش شده است.

پیشگیری

از آنجایی که هیچ درمان کامل و مشخصی برای این عفونت وجود ندارد، پیشگیری امری بسیار مهم و ضروری است.

اجتناب از حضور در مناطق آلوده به پشه، پاکسازی فضاهای زندگی از هر گونه آب راکد که در آن لارو پشه امکان رشد بیشتری دارد و همچنین استفاده از ترکیبات دافع حشرات، اقدامات پیشگیرانه مهمی به شمار می روند. غربالگری خون اهدایی از نظر ویروس نیل غربی به میزان قابل توجهی خطر انتقال از طریق خون را کاهش داده است.

علاوه بر این واکسن‌ هایی نیز علیه ویروس نیل غربی در حال ساخت هستند. در حالی که واکسن های مخصوص اسب برای استفاده در آمریکا مجوز گرفته اند، هنوز هیچ واکسنی برای استفاده انسانی وارد فاز آزمایشات بالینی نشده است.