از دست رفتن رتبه اول ایران در رتبه‌بندی دانشگاههای شانگهای در بین کشورهای منطقه
بر اساس آخرین نتایج نظام رتبه‌بندی دانشگاههای شانگهای، عربستان در تعداد دانشگاههای حاضر در این نظام رتبه‌بندی از ایران پیشی گرفته است.
موبنا- بر اساس آخرین نتایج نظام رتبه‌بندی دانشگاههای شانگهای ۱۰ دانشگاه از ایران در این رتبه‌بندی حضور دارند. در سال‌های اخیر حضور دانشگاههای ایرانی در این نظام رتبه‌بندی روند نزولی داشته است.
از سال ۱۳۹۶ دانشگاههای ایرانی روند خوبی را در رتبه‌بندی شانگهای در پیش گرفته بودند و در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ (۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ میلادی) ایران با ۱۳ دانشگاه، بالاترین تعداد دانشگاه‌ها در این نظام رتبه‌بندی را داشت، ولی متاسفانه پس از سال ۱۳۹۸ این تعداد دچار روند نزولی شده است. امسال ایران در بین کشورهای منطقه و کشورهای جهان اسلام رتبه دوم را از نظر تعداد دانشگاههای حاضر در رتبه‌بندی شانگهای کسب کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که عربستان در رتبه‌بندی شانگهای پیشرفت چشم‌گیری داشته و در پنج سال اخیر، توانسته از ۴ دانشگاه به ۱۲ دانشگاه در این نظام رتبه‌بندی برسد. همچنین عربستان امسال برای اولین‌بار توانسته در بین کشورهای منطقه و کشورهای جهان اسلام رتبه اول را از نظر تعداد دانشگاههای حاضر در این نظام رتبه‌بندی کسب کند.
دکتر سید احمد فاضل‌زاده؛ رئیس مؤسسه ISC در مورد رتبه‌بندی شانگهای گفت: این رتبه‌بندی یکی از معتبرترین رتبه‌بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. این رتبه‌بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به‌روز می‌شود.
فاضل‌زاده اظهار کرد: در رتبه‌بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۳ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه‌بندی شده‌اند که دانشگاههای هاروارد و استنفورد و مؤسسه MIT از ایالات متحده به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را از آن خود کرده‌اند.
وی گفت: تعداد دانشگاههای کشور در رتبه‌بندی شانگهای از ۱۱ دانشگاه در سال گذشته به ۱۰ دانشگاه رسیده است.
در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۳ دانشگاه تهران توانست با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاههای ایران را از آن خود کند.
رئیس ISC در ادامه گفت: دانشگاه علوم پزشکی تهران در بازه رتبه‌ای ۶۰۰-۵۰۱ و دانشگاه صنعتی امیرکبیر در بازه رتبه‌ای ۷۰۰-۶۰۱ به ترتیب رتبه دوم و سوم ایران را کسب کرده‌اند. رتبه سایر دانشگاه‌ها در جدول زیر قابل مشاهده است.
رئیس ISC گفت: در رتبه‌بندی جهانی شانگهای سال ۲۰۲۳، تعداد ۱۱ کشور اسلامی حضور دارند. عربستان، جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، مصر و پاکستان به ترتیب با ۱۲، ۱۰، ۸، ۷ و ۶ دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را داشته‌اند. تعداد دانشگاههای دیگر کشورهای اسلامی در نمودار زیر قابل مشاهده است.
وی ادامه داد: به لحاظ بهترین رتبه، کشور عربستان سعودی با رتبه ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول، مصر با رتبه ۳۰۱-۴۰۰ در رتبه دوم و جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و مالزی با رتبه ۵۰۰-۴۰۱ به صورت مشترک در رتبه سوم قرار گرفتند.
روش‌شناسی رتبه‌بندی شانگهای
رئیس مؤسسه ISC گفت: در رتبه‌بندی شانگهای، دانشگاه‌هایی مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌گیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، برندگان مدال فیلدز ، محققان پراستناد و یا مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس باشند. علاوه بر این، دانشگاه‌هایی که تعداد قابل قبولی از مقالات نمایه شده در نمایه استنادی توسعه یافته علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند را نیز شامل می‌شوند. در مجموع بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه در واقع رتبه‌بندی شده‌اند و ۱۰۰۰ دانشگاه برتر منتشر شده است.
وی ادامه داد: شانگهای یکی از نظام‌های معتبر رتبه‌بندی در سطح بین‌المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه‌بندی شانگهای است که توسط ۶ شاخص ارزیابی می‌شوند. این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ‌التحصیلان برنده جایزه نوبل یا مدال فیلدز، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد محققان پراستناد، تعداد مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس، تعداد مقالات نمایه‌شده در نمایه‌نامه‌های توسعه‌یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
فاضل‌زاده گفت: منابع گردآوری داده در این رتبه‌بندی شامل وب‌سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه‌ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می‌شود.
ایسنا
