نقش ژن نئاندرتال در ابتلای افراد به کووید-۱۹ و اچ‌آی‌وی

موبنا – به گزارش اس تی دی، گروهی از محققان در یک مطالعه جدید، ارتباط بین یک نوع ژنتیکی که خطر ابتلا به کووید-۱۹ شدید را افزایش می‌دهد و از طرفی در برابر ویروس اچ‌آی‌وی از فرد تاحدی محافظت می‌کند را شناسایی کرده‌اند.

برخی از افراد با آلوده شدن به کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ به شدت بیمار می‌شوند در حالی که برخی دیگر فقط علائم خفیف دارند یا اصلا علائمی ندارند. باید بدانید علاوه بر عوامل خطر مانند سن بالا و ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، ژنتیک ما نیز در خطر ابتلا ما به کووید-۱۹ شدید نقش دارد.

محققان گفتند، در افرادی که حامل آلل خطر کووید-۱۹ در کروموزوم سه بودند، ما شاهد کاهش ۲۷ درصدی خطر ابتلای آنها به اچ آی وی بودیم.

در پاییز ۲۰۲۰، “هوگو زبرگ”(Hugo Zeberg) از موسسه کارولینسکا و “ساوانته پابو”(Svante Pääbo) از موسسه انسان شناسی تکاملی ماکس پلانک اظهار دادند که ما عامل اصلی خطر ژنتیکی برای ابتلا به کووید-۱۹ شدید را از نئاندرتال‌ها به ارث برده‌ایم.

در بهار سال ۲۰۲۱، همین دو محقق این عامل خطر را در دی.ان.ای انسان باستانی مطالعه کردند و مشاهده کردند که فراوانی آن از آخرین عصر یخبندان به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در واقع دارا بودن یک نوع ژنتیکی که از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده است، به طور غیرمنتظره‌ای رایج شده بود.

هوگو زبرگ نویسنده این مطالعه گفت: این عامل خطر ژنتیکی برای کووید-۱۹ آنقدر رایج بود که من را به فکر فرو برد که آیا واقعا ممکن است این عامل ژنتیکی بتواند از انسان در برابر یک بیماری عفونی دیگر محافظتی ارائه دهد یا خیر.

این عامل خطر ژنتیکی(genetic risk factor) در ناحیه‌ای از کروموزوم ۳(chromosome ۳ ) که از ژن‌های زیادی تشکیل شده، قرار دارد. چندین ژن در مجاورت آن وجود دارد که گیرنده‌های سیستم ایمنی را رمزگذاری می‌کنند. یکی از این گیرنده‌ها “CCR۵” است که توسط ویروس اچ آی وی برای آلوده کردن گلبول‌های سفید استفاده می‌شود. زبرگ دریافت افرادی که عامل خطر ابتلا به کووید-۱۹ را دارند، گیرنده‌های CCR۵ کمتری دارند.

این باعث شد تا او آزمایش کند و دریابد آیا این موضوع خطر ابتلای افراد به اچ آی وی را نیز کاهش می‌دهد یا خیر. او با تجزیه و تحلیل داده‌های بیماران از سه بانک اطلاعات پزشکی دریافت که حاملان عامل خطر ابتلا به کووید-۱۹، ۲۷ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به اچ آی وی قرار دارند.

زبرگ افزد: این امر نشان می‌دهد که چگونه یک گونه ژنتیکی می‌تواند هم برای فرد خوب و هم بد باشد. اگر فردی به کووید-۱۹ مبتلا شود، خبر بد است اما خبر خوب این است که این امر محافظتی در برابر ابتلا فرد به اچ آی وی ارائه می‌کند.

با این حال، از آنجایی که ویروس اچ‌آی‌وی در قرن بیستم پدیدار شده است، محافظت از افراد در برابر این بیماری عفونی باز هم نمی‌تواند توضیح دهد که چرا گونه ژنتیکی کووید-۱۹ در ۱۰ هزار سال پیش در بین انسان‌ها رایج بوده است.

زبرگ در انتها اظهار کرد: گرچه اکنون می‌دانیم که این گونه ژنتیکی عامل کووید-۱۹، محافظتی در برابر عدم ابتلای افراد به اچ آی وی فراهم می‌کند، اما احتمالا در آن زمان و پس از آخرین عصر یخبندان، محافظت در برابر بیماری دیگری بوده که فراوانی آن را افزایش داده است. در این مرحله من تنها می‌توانستم حدس بزنم که چه بیماری باعث افزایش فراوانی آن در ۱۰ هزار سال پیش شده است. آبله یکی از حدسیات من است.

یافته‌های این مطالعه در مجله “PNAS” منتشر شده است.

 منبع: ایسنا