کتاب «کرونا و ارتباطات سیاسی» منتشر شد

این کتاب جزو جدیدترین آثاری است که بحران کرونا را با نگاهی متفاوت از نگاه صرف پزشکی و بهداشتی در کشورهای مختلف بررسی کرده و از این نظر یک منبع تطبیقی منحصر به فرد به شمار می رود که حاوی تجربیات ارزنده ای به ویژه برای مواجهه با شرایط مشابه در آینده می باشد.

«کرونا و ارتباطات سیاسی» توسط جمعی از اساتید و پژوهشگران حوزه ارتباطات، روزنامه نگاری، جامعه شناسی و مدیریت بحران از کشورهای مختلف به رشته تحریر درآمده و یکی از نخستین کارهای پژوهشی است که پس از شیوع کرونا در جهان منتشر شده است.

این کتاب مجموعه ای از پژوهش های 44 استاد دانشگاه و محقق برجسته از دانشگاه های معتبر جهان است که بحران کرونا را از بُعد راهبردهای ارتباطی، مدیریت بحران، روانشناسی سیاسی و مدیریت ریسک بررسی کرده اند. نویسندگانِ مجموعه مقالات این کتاب با استفاده از نظریه های ارتباطات سیاسی وضعیت مدیریت بحران کرونا و واکنش مقامات سیاسی و سایر بازیگران دولتی و غیردولتی در 27 کشور از پنج قاره جهان (از جمله جمهوری اسلامی ایران) و دو نهاد مهم فراملی شامل سازمان جهانی بهداشت و اتحادیه اروپا را بررسی کرده اند.

تحقیقات این پژوهشگران نشان می دهد که جهان برای مقابله با چنین بحرانی به خوبی مهیا نشده بود؛ برخی رهبران بحران کرونا را خوب مدیریت کردند، برخی خوش شانس بودند و برخی دیگر نیز اجازه دادند مسائل سیاسی در این قضیه هم غلبه پیدا کند. به این ترتیب تحلیل نتایج بررسی های انجام شده در کشورهای مختلف در زمینه مقابله با کرونا درس های زیادی برای ارتباطات سیاسی هم به عنوان یک رشته مطالعاتی و هم به عنوان یک کار عملیاتی دارد.

«کرونا و ارتباطات سیاسی» زیر نظر دکتر «دارن لیلِکر» استاد ارتباطات سیاسی در دانشگاه بورنموث بریتانیا، دکتر «ایونا کومَن» استاد روزنامه نگاری و روابط عمومی در دانشگاه تگزاس آمریکا، دکتر «میلوش گریگور» استاد ارتباطات سیاسی و تبلیغات در دانشگاه «ماساریک» جمهوری چک و دکتر «ادواردو نوولی» استاد ارتباطات سیاسی و جامعه شناسی رسانه در دانشگاه رم ایتالیا، گردآوری و ویراستاری شده است.

دکتر دارن لیلکر و همکارانش در بخشی از مقدمه کتاب نوشته اند: ویروس کووید-19 یک بحران جهانی را دامن زد. انتشار سریع این ویروس و نحوه فلج کردن نظام بهداشت و درمان بسیاری از کشورهای پیشرفته صنعتی با تحمیل بار اضافی بر آنها در واقع خطر مهمی را که برای جان انسان ها داشت به نمایش گذاشت.

«این وضعیت رهبران سیاسی را در سطوح ملی و جهانی وادار کرد که به فکر ایجاد تعادل و توازن میان خطرات و صدماتی که ویروس برای سلامت انسان ها و جامعه از یک سو و اقتصاد کشورها و جهان از سوی دیگر به ارمغان آورده بود، باشند. تدابیر و اقداماتی که برای مقابله با ویروس ارائه شد، آزادی های شهروندان را محدود کرد و در بسیاری از موارد حتی تعطیلی کامل جامعه و اقتصاد را به دنبال داشت» (ص 19).

در بخش های مختلف کتاب علاوه بر نقش رسانه های سنتی و مطبوعات در ارتباطاتِ بحران، نقش آفرینی فناوری های جدید و رسانه های اجتماعی نیز از جنبه های مختلف از جمله کمک به مدیریت بحران کرونا و همچنین فراهم کردن زمینه انتشار اخبارجعلی و اطلاعات غلط و فریبکارانه بررسی شده است.

«بحران کووید-19 نخستین بحران از این نوع در عصر جهانی شدن ارتباطات است. عصری که در آن همه مناطق جهان به جز چند استثنای معدود، کاملاً به هم متصل شده اند. شبکه های اجتماعی به عنوان یک منبع فوق العاده و استثنایی توسط اکثر رهبران ملی برای ارتباطاتِ ریسک در دوران همه گیری کرونا مورد استفاده قرار گرفتند. رسانه های اجتماعی در عین حال اجازه  دادند حجم عظیمی از اطلاعات و اخبار رد و بدل شود، اخباری که فعالان سازمانی و جریان اصلی رسانه ای حداقلِ دخالت را در تنظیم و مدیریت آنها داشتند و همین ویژگی باعث می شد که اطلاعات غلط، جعلی و فریبکارانه زیادی نیز درباره اوضاع جهانی و تهدیداتی که متوجه کشورهای مختلف بود، پخش شود» (ص 344).

در فصل هجدهم کتاب که به ایران اختصاص دارد، آمده است: در ایران کووید-19 بیشتر از این که موضوعی صرفاً مربوط به سلامت و بهداشت عمومی باشد، مجموعه ای از کمپین های مختلف برای اجرای مقررات انضباطی را نیز به نمایش گذاشت، چرا که در ایران سیاست، اقتصاد و مذهب در حیات عمومی و خصوصی مردم کاملاً تنیده شده است. مقامات ایران مجبور بودند با توجه به فشارهای ناشی از تحریم های بین المللی، این بحران را با تدبیر و ظرافت خاصی مدیریت کنند. (ص 221- 220).

در بخش پایانی و نتیجه گیری کتاب نیز تصریح شده است: «بحران همه گیری کرونا در همین مدت کوتاه یک ناکامی بزرگ را در معرض دید همگان قرار داد و این ناکامی چیزی نبود جز فقدان یک رهبری جهانی یا حتی منطقه ای برای مقابله هماهنگ با بحران جاری. سازمان جهانی بهداشت نتوانست خطر و تهدید ویروس جدید را به موقع شناسایی کند و اقدامات سریع و بهنگام را برای کاهش سرعت انتشار آن به عمل آورد. اتحادیه اروپا نیز در اتخاذ یک رویکرد هماهنگ و یکپارچه و متحد کردن اعضای خود برای مقابله با بحران ناکام ماند.»

ترجمه فارسی کتاب «کرونا و ارتباطات سیاسی» در 400 صفحه و به قیمت 950 هزار ریال در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.