خودرو در روسیه؛ از تزار تا لادا در بازارهای جهانی! (+تصاویر)

مجله آنلاین موبنا؛ مازیار دانیالی – اگر بخواهیم در رابطه با صنعت خودروی روسیه صحبت کنیم قطعا اولین چیزی که در ذهن مرور می شود محصولاتی زمخت و غیر جذاب است که عده ای این سبک طراحی را الگویی در راستای غلبه بر شرایط اقلیمی روسیه می دانند و گروه دیگر آنرا نشانه عقب افتادگی صنعتی روس ها در این زمینه ارزیابی می کنند اما به هر ترتیب خودرو در روسیه یکی از پویاترین بخش های صنعتی را به خود اختصاص داده که براساس آمار سال 2016 برابر با 1 درصد کل نیروی کار روسیه در آن مشغول بوده اند.

البته روسیه در سال 2016 رتبه شانزدهمین تولیدکننده خودرو در جهان را با تولید 1303989 دستگاه به خود اختصاص داده است و بازهم جالب تر آنکه 1.4 درصد کل تولیدات خودروی جهان به روس ها اختصاص دارد.

تولید خودرو در روسیه از نگاه آمار

آمار سال 2018 نیز وضعیت مطلوبی را برای صنعت خودروی روسیه نشان می دهد. شاخص تولید در بازه زمانی ژانویه-اکتبر سال گذشته میلادی رشد 13.5 را ثبت کرده است و میزان تولید در تمام طول سال 2018 نیز برابر با 1443449 دستگاه بوده است.

 خط تولید لادا در روسیه

در سال گذشته میلادی تولید سواری رشد 15.2 در مقیاس سالانه را با 1.283 میلیون دستگاه به ثبت رسانده است. تولید برندهای خودرویی خارجی نیز در روسیه رشد 15.4 درصدی را در مقیاس سالانه ثبت و به 954.4 هزار دستگاه رسیده است.

تولید ال سی ویی یا خودروهای تجاری سبک نیز در این مدت رشد 6.2 درصدی داشته و برابر با 101.9 هزار دستگاه بوده است.

تولید کامیون شامل انواع سبک و سنگین در بخش تولیدات بومی روسیه کاهش 0.2 درصدی را نشان می دهد اما در بخش برندهای خارجی بازهم شاخص تولید رشد 14.2 درصدی در مقیاس سالانه داشته و برابر با 23.9 هزار دستگاه بوده است.

در بخش تولید اتوبوس و مینی بوس افزایش 5 درصدی برابر با 35.4 هزار دستگاه گزارش شده است. میزان تولید این گروه خودرویی توسط برندهای خارجی در روسیه طی سال 2018 نیز رشد 20.3 درصدی داشته و به 15.1 هزار دستگاه رسیده است.

مهمترین برندهای روسی تولیدکننده خودرو

آوتوواز مجموعه ای است که بیشتر آنرا به واسطه شهرت برند لادا می شناسیم. این کمپانی در اواسط دهه شصت میلادی(1966)  با همکاری فیات تاسیس شد و هم اکنون نیز بخش قابل توجهی از سهام آن در مالکیت رنو(فرانسه) قرار دارد. آوتوواز سالانه بیش از 1 میلیون دستگاه خودرو تولید می کند و مالک یکی از بزرگترین خطوط تولید خودرو در جهان است.

گاز(گورکوفسکی) که سابقه تاسیس آن به 1929 میلادی باز می گردد. گاز حاصل پیمان همکاری با کمپانی فورد است.

کاماز دیگر خودروساز مطرح روس است که فعالیت خود را از سال 1976 میلادی آغاز کرد و به تولید انواع کامیون می پردازد. کاماز بزرگترین تولیدکننده کامیون در روسیه محسوب می شود و در زمینه تولید محصولات نظامی نیز فعالیت دارد.

در مجموع لادا را باید مشهورترین محصول خودرویی روسیه در تمام دوران بدانیم که طی یک دهه گذشته همواره در صدر لیست پرفروش ترین خودروهای بازار این کشور نیز قرار داشته است.

 

پرفروش ترین خودروهای بازار روسیه طی یک دهه گذشته

 

با توجه به سهم بالای فروش کراس اوورها در بازار جهانی، لادا بدنبال ارائه گسترده خانواده اکس رِی به عنوان یک کراس اقتصادی در بازار داخل و خارج است. این محصول مجهز به موتور 1.8 لیتری با خروجی 122 اسب بخار است.

اکس ری که در تریم های مختلفی ارائه می شود دارای امکاناتی مانند 2 ایربگ، سیستم ناوبری ماهواره ای، ترمزهای دیسکی برای چرخ عقب، سیستم پایدار الکترونیکی و دستیار حرکت در سربالایی، پاور ویندوز برای درب های جلو و عقب، رینگ های 17 اینچی آلومنیومی، سیستم تهویه هوشمند، سیستم صوتی، پورت یو اس بی، بلوتوث، سوکت برق 12 ولت برای ردیف عقب، سنسور پارک عقب(4 سنسور)، گرم کن صندلی ردیف جلو، برف پاک کن هوشمند، نورپردازی هوشمند داخل کابین، نمایشگر 7 اینچی لمسی ویژه تنظیمات سیستم سرگرمی و … است.

گفتنی است که این امکانات بصورت آپشن در تریم های مختلف ارائه می شوند. قیمت پایه برای این خودرو 11400 دلار و در بالاترین آپشن به 14 هزار دلار نزدیک می شود.

سفری در زمان؛ تزارها و صنعت خودرو

امپراطوری روسیه سابقه ای طولانی در توسعه ماشین آلات دارد. در اوایل قرن هجدهم میلادی اولین موتور 2 سیلندر بخار توسط یک مخترع روس ساخته شد و البته خلاقیت های روسی در تولید انواع ماشین منتج به ارائه یکی از اولین نمونه های خودرویی با چرخ ممتد توسط روس ها در سال 1877 شد.

در سال 1896 اولین اتومبیل بنزینی ساخت روسیه ارائه شد.

شاید برایتان جالب باشد که مهندسان و مخترعان روس علاقه زیادی نیز به توسعه وسایل نقلیه الکتریکی داشتند! در سال 1899 یک خودروی الکتریکی با نام کوکو را تولید کردند و کمی بعدتر یک اتوبوس الکتریکی را نیز روانه خیابان های گاتچینا کردند.

کمپانی خودروسازی روسوبالت که در فاصله سال های 1894 ال 1923 به تولید خودرو و هواپیما مشغول بود توانست با یکی از محصولات  خود مقام نهم رالی مونت کارلو 1912 را بدست آورد و البته موفقیت ها ادامه داشت زیرا مقام دوم رالی سن سباستین در 1913 نیز به روسوبالت رسید.

در سال 1915 حدود 1000 وسیله نقلیه موتوری در روسیه تولید و به نقاط مختلف صادر شد. در سال 1916، دولت تزاری ساخت 6 کارخانه تولید اتومبیل را در مناطق مختلف این کشور آغاز کرد که البته هیچ کدام از این کارخانه ها تا قبل از انقلاب اکتبر تکمیل نشدند.

دوران شوروی

با آغاز دوران سیاسی جدید تغییرات زیادی در صنعت خودروی این کشور شکل گرفت که در واقع زمینه تولد خودروسازان مطرح روس که ابتدای مطلب بدان ها اشاره شد نیز به همین دوران باز می گردد. در این زمان نام روسوبالت به Dartz Prombron تغییر یافت و تولید محصولات بالت با ارائه مدل جدیدی در 1922 ادامه داشت.

پس ازمدتی اولین کامیون فیات ایتالیا وارد روسیه شد و به سرعت به محبوبیت بالایی دست یافت.

علاقه شدید روس ها به این کامیون در نهایت به عقد قرارداد با فیات منتج شد تا محصول مذکور وارد فاز تولید داخلی شود. در فاصله سال های 1924 تا 1931 حدود 6000 دستگاه کامیون اف-15اس توسط روس ها تولید شد.

با افزایش تقاضا برای اتومبیل، در سال 1929 فورد دومین خارجی بود که برای همکاری در صنعت خودروسازی روس ها وارد میدان شد و حاصل این همکاری شکل گیری گاز(گورکوفسکی) بود.

یک سال بعد دومین کارخانه تولید خودرو در مسکو فعال شد و پس ازجنگ جهانی دوم تبدیل به بزرگ ترین خودروساز روس با شهرت جهانی موسکوویچ شد.

با شروع دهه 60 میلادی، موسکوویچ 408 به عنوان یک خودروی اقتصادی رونمایی و مخاطبان زیادی را به خود جلب کرد.

یکی دیگر از محصولاتی که به دلیل طراحی ساده و قابلیت تعمیر آسان مورد توجه صنعت خودروی روس ها قرار گرفت فیات 124 بود.

توسعه خطوط تولید انواع خودرو بویژه مدل های سنگین با کاربری نظامی کماکان ادامه داشت. اما در این زمان سیاستمداران روس صنعت خودروی روسیه را محدود به تولید محصولات ساده و فاقد طراحی جذاب کردند که در نهایت مانع پیشرفت همزمان با صنعت جهانی خودرو و هماهنگی با تحولات آن شد. این عقب ماندگی براحتی در خودروهایی که توسط روس ها تولید می شد، مشهود بود.

بعد از فروپاشی شوروی

سال های ابتدایی دهه 90 میلادی برای خودروسازان روس دوران بسیار دشواری بود. مجموعه ای از کمپانی های ورشکسته یا در آستانه ورشکستگی که متحمل ضربه سختی از فروپاشی سیاسی در کشور خود شده بودند، کاهش چشمگیر آمار تولید، صادرات و مجموعه ای از مشکلات موجود شرایط را کاملا نامناسب کرده بود.

در این میان برخی کمپانی ها برای نجات از ورشکستگی بدنبال ادغام یا همکاری با شرکای خارجی بودند. برای مثال آوتوواز که از قبل همکاری هایی را با جنرال موتورز داشت، فعالیت های خود را ادامه داد. با بهبود شرایط در اواخر دهه 90، برند روسی اواز فعالیت های صادراتی خوبی را پی گرفت.

در این میان لادا که همواره همکاری نزدیکی با فیات ایتالیا داشت حتی در شرایط بحرانی دهه 90 شاخص صادرات خود را در وضعیت قابل قبولی حفظ کرد. فروش کامیون های کاماز نیز شرایط مناسبی داشت و این برند حتی در سال 2000 موفق به ثبت رکورد فروش 148 هزار دستگاه شد.

در این زمان دولت روسیه طرح هایی را ارائه داد تا بتواند سهم تولید بومی از بازار داخلی را کنترل و سهم برندهای خارجی را نیز بین 25 تا 30 درصد حفظ کند. به هرترتیب روسیه همواره یکی از بزرگترین بازارهای مصرف خودرو در جهان بوده که بستر مناسبی را برای فعالیت برندهای داخلی و خارجی فراهمخ کرده است.

دوران کنونی

چالش های سیاسی با غرب و تحریم های اعمالی علیه روسیه، درگیری داخلی با اوکراین و کاهش شاخص برابری روبل با دلار تغییرات اجباری در راهبردهای مرتبط با صنعت خودرو را پیش روی دولتمردان روس قرار داده است تا حمایت های دولتی از این بخش را توسعه دهند. بسته حمایتی 275 میلیون دلاری تا نیمه نخست 2020 از جمله این برنامه ها برای صنعت خودرو است.

 

برندهای خارجی 

هیوندای، نیسان، تویوتا، جنرال موتورز، اسکانیا، مان، فورد، کاترپیلار، رنو و کیاموتورز از جمله برندهای خارجی حاضر در بازار روسیه با سابقه تولیدی هستند.

 

پروژه های کوتاه

ماروسیا در سال 2007 تاسیس و اولین سوپر اسپرت تولید روسیه را ارائه کرد. ماروسیا بی1 دسامبر سال 2008 در مسکو رونمایی شد و سال 2010 اولین نمایشگاه این برند در مسکو افتتاح شد اما در نهایت سال 2014 اعلام ورشکستگی کرد.

 

یو-موبیل یکی دیگر از برندهای خودرویی روس است که عمر کوتاهی داشت. این برند قرار بود محصولات شهری با موتور الکتریکی را روانه بازار کند. در ساال 2010 تاسیس شد و در ادامه تغییراتی در مالکیت آن رخ داد. با آنکه یو-موبیل بطور رسمی اعلام ورشکستگی نکرده است اما عملا هیچ فعالیتی ندارد.

 

 منبع: عصرایران