کلاغ‌ها چگونه مسایل پیچیده را به راحتی حل می‌کنند؟ (+عکس و فیلم)

موبنا – در اقیانوس آرام جنوبی جزیره‌ای شناسایی شد است که کلاغ‌های ساکن در آن توانایی‌های قابل توجهی دارند و دانشمندان را متحیر کرده‌اند. این گونه از کلاغ‌ها که «نیو کالدونیان» نامگذاری شده‌اند ضریب هوشی بالایی دارند و به همین خاطر آسان‌تر از دیگر گونه پرنده‌ها ابزارهای کوچک می‌سازند و از ابزارهای موجود استفاده می‌کنند و حتی بررسی‌ها نشان داده است این کلاغ‌های سیاه می‌توانند نوعی قلاب ماهیگیری را هم به کار برند.

کلاغ‌های ساکن این جزیره مسئله‌های پیچیده را حل می‌کنند و بررسی‌های علمی نشان داده است که اگر مسایل از پیش تایین شده بارها و بارها تکرار شود، آنها باز هم می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن آن را حل کنند. دانشمندان هم اکنون با استفاده از یک دستگاه الکترونیکی فروش خوراکی آزمایش منحصر به‌فردی طراحی کرده‌اند که عملکرد کلاغ در آنها ویژگی‌های تکامل هوش در این پرنده را نمایان می‌کند.

تجربه کار با دستگاه فروش آخرین آزمایشی است که توانایی‌های منحصر به فرد کلاغ‌ها را نشان می‌هد. نتایج این بررسی بسیار قابل ملاحظه است و دانشمندان مطالعات دقیق خود را روی لانه «نیو کالدونیان» پیش می‌برند. در این بررسی پرنده وحشی برای چند روز زیر نظر گرفته می‌شود و سپس توانایی‌های او برای حل مسئله سنجیده می‌شود تا پس از پایان مطالعه، او بار دیگر به جنگل و زندگی طبیعی خود بگردد.

این اتفاق در واقع یک آزمایش هوشمندانه است که بر اساس آن برای کلاغ‌ها یک دستگاه الکترونیکی ارایه خوراکی طراحی شده است و اگر او بتواند مسئله را به درستی حل کند، می‌تواند خوراکی مورد علاقه خود را دریافت کند. دکتر «سارا جِلبِرت» از دانشگاه کمبریج انگلستان که این آزمایش را طراحی کرده است توضیح داد توانایی‌های شناختی این پرنده بسیار قابل ملاحظه است و او تمایل زیادی دارد تا چیزهای جدید یاد بگیرد. به همین دلیل ایده مربوط به ساخت یک دستگاه منحصر به فرد، بر خلافه آنچه که در طبیعت یافت می‌شود مطرح شده است.

دکتر جلبِرت گفت: «بدیهی است که کلاغ‌های ساکن این جزیره هرگز در عمر خود کاغذ یا مقوا مشاهده نمی‌کنند. بنابراین ما یک دستگاه ویژه طراحی کردیم که کلاغ مورد نظر می‌بایست تکه‌های کوچک کاغذ را داخل آن قرار دهد تا یک تکه کوچک گوشت دریافت کند».

در نخستین مرحله می‌بایست پرندگان متقاعد شوند این دستگاه که شبیه به یک جعبه طراحی شده است چگونه کار می‌کند. دکتر جلبرت توضیح داد: «ما چند تکه کاغذ و سنگ را بالای دستگاه قرار دادیم که تکه‌های گوشت زیر آنها پنهان شده بود. پرنده‌ها معمولا تمایل دارند به اشیا پیرامون خود نوک بزنند تا خوراکی پیدا کنند. در این شرایط اگر کلاغ به سنگ نوک بزند پاداشی دریافت نمی‌کند و در مقابل اگر نوک خود را به کاغذ که جنس نرم‌تری دارد بزند، دستگاه به او یک تکه گوشت می‌دهد».

زمانی که کلاغ متوجه شد دستگاه چگونه کار می‌کند، این گروه تحقیقاتی یک تکه کاغذ در اختیار او می‌گذارد تا کلاغ آن را با نوک خود بگیرد و سپس داخل محفظه مشخص قرار دهد. در این شرایط تکه‌های بزرگ و کوچک کاغذ ارایه شده است تا کلاغ تشخیص دهد کدام یک از آنها متناسب با جایگاه از پیش تعیین شده است و فضای مربوطه با کدام تکه کاغذ پر می‌شود. دکتر جلبرت گفت نیمی از کلاغ‌هایی که در این بررسی شرکت کردند به خودی خود با اولین اقدام تکه کاغذ مناسب را برداشتند.

نتایج حاصل از این بررسی روز جاری در آخرین شماره از نشریه بین‌المللی «مقالات علوم طبیعی» به چاپ رسید و کارشناسان اعلام کردند که بر اساس آزمایش‌های خود قصد داشتند دریابند که آیا حافظه کلاغ‌ها در این حد پیشرفته است که اندازه تکه کاغذ مناسب در یادشان بماند و برای دومین بار سراغ تکه کاغذ مناسب بروند؟ دکتر جلبرت در این خصوص توضیح داد که با تصویربرداری از آزمایش خود پاسخ این سوال را دریافته است و هم اکنون به خوبی می‌داند که این پرنده چطور حل کردن یک معمای پیچیده را یاد می‌گیرد و نحوه کار کردن با ابزارهای پیچیده را می‌آموزد.

او اظهار داشت هدف از اجرای تحقیق مذکور این مسئله بوده است که چطور این پرنده‌ها فرهنگ ساخت ابزارهای مورد نیاز زندگی خود را بین یکدیگر رواج می‌دهند.

بنابراین محققان برای هر ۸ کلاغی که مورد بررسی قرار دادند یک دستگاه فروش مجزا ارایه کردند. این دستگاه تنها زمانی یک تکه گوشت ارایه می‌کرد که تکه کاغذ با اندازه مناسب در قسمت مخصوص آن وارد می‌شد.

دکتر جلبرت توضیح داد:‌  «سپس ما بررسی کردیم که آیا کلاغ به خاطر می‌آورد کدام اندازه کاغذ مناسب بوده است، و آیا آنها می‌توانند تکه گوشت مورد نظر خود را بگیرند». این پرنده‌ها هیچ گونه الگوی قبلی نداشتند و آنها مجبور بودند اندازه کاغذ مورد نظر خود مناسب دستگاه مخصوص را به تنهایی انتخاب کنند. محققان همچنین متوجه شدند که پرندگان بالغ با سن بالاتر به صورت پیش فرض و خود به خود تکه کاغذ با اندازه مناسب را برمی‌داشتند تا آن را داخل دستگاه خود قرار دهند.

این گروه از دانشمندان برای سال‌های طولانی مطالعه روی این کلاغ‌ها را دنبال کردند و هم اکنون ادعا می‌کنند که نخستین اطلاعات را در این زمینه به دست آورده‌اند.

پرفسور «کریستین روتز» از دانشگاه سن اندروز در این خصوص گفت: «زمانی که مشاهده کردم این کلاغ‌ها یک ابزار مجزا را برمی‌دارند تا به کمک آن یک دستگاه دیگر را فعال کنند و در نهایت به هدف مورد نظر خود برسند، اصول اولیه فناوری رو به تکامل در ذهن من یادآوری شد».

دکتر جلبرت توضیح داد که این پرندگان ثابت کردند برای ارتقا رفتارهای هوشمندانه روش‌های مختلف وجود دارد که هر یک از آنها می‌توانند این روش‌های مختلف را انتخاب کنند. او گفت: «از آنجایی که ما انسان‌ها در فرآیند تقلید از دیگران اولویت‌بندی را هم انجام می دهیم،‌ از طریق بررسی رفتار حیوانات می‌توانیم میزان تکامل هوش آنها را دریابیم».

با این وجود دکتر جلبرت توضیح داد که پرندگان در جریان بررسی صورت گرفته هیچ توجهی به دیگر کلاغ‌ها نداشتند تا از آنها تقلید کنند و از این طریق بتوانند زودتر به جواب نهایی برسند. همه کلاغ‌‌هایی که در این بررسی شرکت کردند به تنهایی مراحل بازی را پیش بردند تا در نهایت بتوانند خوراکی مورد علاقه خود را دریافت کنند. دکتر جلبرت اظهار داشت: «البته مشاهده کردیم که پرندگان جوان ابزارهای بزرگسالان را سرقت می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت این احتمال وجود دارد که آنها از ابزارهای پیرامون خود به نوعی تقلید می‌کنند. اگر کلاغ‌ها به خاطر می‌آوردند که یک ابزار طراحی شده خاص چگونه کار می‌کند، این احتمال وجود داشت که بتوانند فرهنگ استفاده از ابزار مذکور را بین جمعیت خود رواج دهند و آن را به دیگر اعضای خانواده خود هم بیاموزند».

محققان همچنان به بررسی‌های خود برای شناسایی توانایی‌های پرندگان ادامه می‌دهند و در این میان قرار شده است در مراحل بعدی آزمایش‌های پیچیده‌تر و علمی‌تر برای این کلاغ‌ها در نظر گرفته شود.