آشنایی با سگ بزرگ کوه‌های سوئیس (+عکس)

موبنا – در گذشته‌های نه چندان دور تصور می‌شد «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» یا «گریت سوئیس مانتِین» که برای صدها سال در مزارع سوئیس زندگی می‌کرد و با انسان‌ها نزدیک بود، منقرض شده است. با روی کار آمدن فناوری مدرن و پرورش دیگر نژادها «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» کم‌کم کنار رفت و هم اکنون از آن به عنوان یک همدم در کنار انسان‌ها یاد می‌کنند و دوباره موفق شده است در کنار انسان‌ها زندگی کند. این سگ طبیعت آرام دارد،‌ اعتماد به نفس آن بالا است و رفتارهای آن بسیار دوست داشتنی است. با وجود اینکه این سگ جثه و اندازه بزرگی دارد، ولی در مجموع می‌توان گفت «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» یک حیوان بسیار ملایم است و می‌تواند از کودکان در خانه محافظت کند. این اتفاق یکی از غرایز اصلی این سگ محسوب می‌شود و با اینکه او در خانواده سگ‌های تهاجمی طبقه‌بندی نمی‌شود، ولی از خانواده خود با تمام توان دفاع می‌کند و در بیشتر مواقع غریبه‌هایی که به خانه می‌آیند را به راحتی می‌پذیرد.

این نژاد غولپیکر که اندام بزرگی دارد، چابکی و ورزیدگی مورد نظر مزرعه‌داران را دارا می‌باشد، توان بدنی بالایی دارد و همچنین می‌تواند در کشیدن چرخ دستی و دیگر بارهای سنگین در مزرعه به اسب‌ها کمک کند. این سگ برای تمرین‌های ساده و منظم نیاز به فضای باز دارد تا پاهای خود را بکشد و بنابراین برای زندگی در فضای آپارتمانی گزینه مناسبی محسوب نمی شود. برخی از مشخصه‌ها و قابلیت‌های این سگ با دیگر نژادهایی که جثه بزرگ دارند از جمله «سگ کوهستان برنرز» و «سَنت برنارد» مشابه است و در این میان نسبت به دیگر گونه‌های مشابه در سلامت بالاتری به سر می‌برد و کمتر با مشکلات و بیماری‌ها مواجه می‌شود. در مجموع، توانایی‌هایی که از یک سگ بزرگ انتظار می‌رود در این سگ کمتر دیده می‌شود، امید به زندگی آن محدود است و به طور متوسط بین ۸ تا ۱۰ سال زندگی می‌کند.

تاریخچه

«سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» یکی از گونه‌های نژاد «مولوسِر» محسوب می‌شود که در ابتدا از جمله سگ‌های جنگی محسوب می‌شده است که حدود دو هزار سال قبل به قاره اروپا و منطقه رم مهاجرت کرده است. هیچ گونه سند و مدرک دقیقی در مورد سال‌های نخست زندگی این سگ وجود ندارد و به نظر می‌رسد نژاد مولوسرها با برخی سگ‌های بومی و محلی پرورش داده شدند تا این سگ به وجود آید و از سال‌های نخست حضور خود در مناطق کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. علاوه بر قدرت بالا و جثه بزرگ، این سگ نیازمند آن است که آموزش‌های لازم را پشت سر بگذارد تا از چابکی خود برای حفاظت از گله‌ها در کوهستان‌های آلپ استفاده کند و این ترکیب منحصر به فرد از قابلیت‌ها و توانایی‌ها در آن باعث شده است هنوز هم از آن به عنوان سگ گله و مزرعه استفاده شود.

«سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» در واقع یکی از جمله نژاد نزدیک به «سِننهاندِن» شناخته می‌شود و سه نژاد دیگر در این خانواده با نام‌های زیر معرفی می‌شوند: سگ کوهستان برنرز، آپنزلر، و سگ کوهستان انتلبوچر.

همان طور که نام این حیوان نشان می‌دهد، «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» بزرگترین نژاد در این خانواده محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد که طی چند قرن گذشته بیشترین محبوبیت را در مزارع سوئیس داشته است. جثه و توان بدنی آن به این معنی بوده است که می‌توان به عنوان یک حیوان واحد انواع مختلف وظایف مزرعه را به خوبی انجام دهد و از کشیدن بارهای سنگین گرفته تا محافظت از خانه و گله را به عهده بگیرد.

با همه این توضیحات، به دلایلی که هنوز به درستی مشخص نشده است از سال ۱۸۷۰ میلادی به بعد جمعیت «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» رو به کاهش رفت و به طور ناگهانی تعداد آنها بسیار کم شد. با گذشت زمان نژادهای وارداتی جایگزین او شدند و با افزایش استفاده از ماشین آلات کشاورزی در قرن بیستم، این سگ کمتر دیده می‌شد. با این حال یک گونه نر از این حیوان در سال ۱۹۰۸ میلادی توسط یکی از متخصصان سگ‌ در کشور سوئیس شناسای شد و این کارشناس که از منقرض نشدن حیوان بسیار هیجان زده شده بود، به دنبال گونه‌های ماده حیوان گشت و سرانجام توانست چند مورد از آنها را شناسایی کند. پس از پشت سر گذاشتن مراحل دشوار، این نژاد بار دیگر توانست تعداد خود را افزایش دهد و حتی به دیگر کشورها صادر شود تا جمعیت آن در حالت تعادل قرار گیرد و امکان بقای نژاد آن فراهم شود. این نژاد به صورت رسمی توسط «فدراسیون بین‌المللی گونه‌شناسی سگ‌ها» (FCI) در سال ۱۹۳۹ میلادی ثبت شد و پس از آن در سال ۱۹۸۵ میلادی «باشگاه کرنل آمریکا»  نیز آن را به ثبت رساند.

شکل ظاهری

«سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» که به صورت اختصاری با نام «سوئیس بزرگ» هم شناخته می‌شود بسیار زیبا به نظر می‌رسد، قدرتمند است و با نشانه‌های واضح و مشخص از دیگر گونه‌ها متمایز می‌شود. قد بزرگ این حیوان به صورت شایسته با آراستگی کامل آن او را به نمایش می‌گذارد، جمجمه سگ نسبت بزرگ و صاف است و بالای سر او یک خمیدگ بزرگ دیده می شود. بر خلاف دیگر نژاد‌هایی که جثه بزرگ دارند، لب‌های این سگ به خوبی مشاهده می‌شود و این مسئله به آن معنی است که ریختن آب دهان سگ از جمله مواردی نیست که صاحب آن شکایت کند. این نژاد چشمان قهوه‌ای دارد،‌ و لب و بینی آن معمولا رندگانه‌های سیاه دارد. چشمان سگ بادامی شکل است و بیرون زده نیست، پلک‌ها نیز به رنگ سیاه هستند. گوش‌های سگ در بالای سر او قرار گرفته‌اند و حالت مثلثی با اندازه متوسط دارند. اگرچه گوش‌ها خمیده و به سمت پایین هستند، ولی در شرایط لازم «سوئیس بزرگ» آنها را در حالت نیمه خمیده یا ایستاده نگه می‌دارد.

«سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» استخوان‌بندی قوی دارد و عضلات آن در قسمت گردن و پشت قوی‌تر است. پیشانی سگ اندگی عقب‌تر است و با زاویه مشخص نسبت به شانه‌ها قرار گرفته است و مابقی اندام سگ کاملا راست هستند. مچ پاهای عقب سگ قدرتمند است و اندام‌های تحتانی به همین شکل هستند. دم حیوان سنگین است، معمولا به سمت پایین است و سگ در برخی مواقع آن رابه سمت بالا هدایت می‌کند.

پوشش بیرونی بدن «سوئیس بزرگ» یک لایه مو با اندازه متوسط را شامل می‌شود و زیر آن یک لایه محافظ قرار گرفته است. استاندارد مشخص تعریف شده برای این نژاد به این صورت است که این سگ معمولا بدن سه‌رنگ دارد که در بین آنها رنگ‌های سیاه و سفید بیشتر به چشم می‌خورند. در این میان نشانه‌های متقارن قهوه‌ای روی گونه‌ها، چشم‌ها، گوش‌ها، سینه‌ها، پاها و دم نیز مشاهده می‌شود و در حالی که نشانه‌های متمایز سفید به طور کلی باعث شده است دیگر رنگ‌ها روی بدن آن راحت‌تر تشخیص داده شوند. قسمت گلو و ناحیه سینه آن معمولا به رنگ سفید است که این رنگ تا روی نخاع و دم آن می‌تواند امتداد پیدا کند.

وزن مشخصی برای این نژاد از سگ‌ها وجود ندارد و با این وجود طول بدن نر بین ۶۵ تا ۷۲ سانتی‌متر و  وزن آن بین ۵۴ تا ۷۰ کیلوگرم محاسبه می‌شود. این در حالی است که نوع ماده با طول بدن ۶۰ تا ۶۸ سانتی‌متر با میانگین وزن ۴۵ ا ۵۲ کیلوگرم شناسایی شده است.

شخصیت و خلق‌وخو

«سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» زندگی در دسته‌های بزرگ و پرجمعیت را ترجیح می‌دهد و توله‌های آن نیز از ابتدا در شرایط آرام در کنار والدین خود بزرگ می‌شوند. این نژاد به ابراز رفتارهای سنجیده و بالغ شهرت دارد و با پشت سر گذاشتن برخی آموزش‌های اولیه در سه سال نخست زندگی خود می تواند ویژگی‌های منحصر به‌فرد را در اختیار صاحب خود بگذارد. با این حال گفته می‌شود افرادی که از این سگ نگهداری می‌کنند می‌بایست صبور باشند تا به مرور زمان با توانایی‌های بیشتر آن آشنا شوند. این سگ بسیار مهربان و دوست‌داشتنی است و علاقه زیادی به زندگی کردن در کنار خانواده دارد، رفتارهای سرگرم کننده نشان می دهد و برای بچه‌ها یک دوست بسیار نزدیک است. در واقع می توان گفت برای خانواده‌های که فرزندان کوچک دارند این سگ یکی از گزینه‌های اصلی محسوب می‌شود و می‌تواند از کودکان، افراد بیمار و … به خوبی مراقبت کند و با رفتارهای پرانرژی خود شرایط بهتری را برای آنها رقم بزند. این سگ به طور غریزی همواره در هیجان به سر می برد و بیشتر صفات شیطنت آمیز توله‌ها را همواره در خود نگه می‌دارد.

همان طور که پیش‌تر گفته شد، این نژاد در گذشته به عنوان نگهبان مزارع و گله‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است و هم اکنون در خانه‌ها جای دارد. این سگ همواره مراقب محیط پیرامون است و در هنگام بروز هرگونه خطر می‌تواند هشدار دهد و صاحب خود را مطلع کند. با این حال تعداد کمی از سگ‌های بزرگ کوه‌های سوئیس وجود دارند که رفتارهای تهاجمی را هم آموخته‌اند تا زمانی که غریبه‌ها وارد محوطه می‌شوند به سرعت عکس‌العمل نشان دهند و با آنها برخورد کنند. آنها مراقب دیگر حیوانات خانگی در محیط خانه هستند و به راحتی می‌توانند با انواع مختلف حیوانات خانگی دوستی برقرار کنند.

آموزش و تربیت

«سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» هرگز سوابق کاری و قابلیت‌هایی که در گذشته از آنها بهره‌مند بود را فراموش نکرده است و با توجه به اهدافی که هم اکنون برای اون در نظر گرفته شده است، در کنار صاحب خانه به خوبی به وظایف خود عمل می‌کند. این نژاد از سگ‌ها به ورزش‌هایی نیاز دارد که در آنها چابکی بالایی وجود داشته باشد و به همین خاطر کار در مزرعه برای او خوشایند است. با این حال گفته می‌شود که این سگ در بیشتر موارد بیش از آنچه که تصور می‌شود کارهای جالب انجام می‌دهد و ممکن است در یاد گرفتن برخی مهارت‌ها اندکی کند عمل کند.

آموزش این سگ نیاز به این مسئله نیاز دارد که صاحب سگ به خوبی بداند با آن چه رفتاری انجام دهد و چگونه آن را تربیت کند. صاحب سگ می‌بایست صبور باشد تا به مرور زمان رفتارهای مختلف در حیوان شکل بگیرد. آموزش‌های خانگی این سگ می‌تواند شش ماه به طول بیانجامد و خانه‌هایی که در آنها کودکان حضور دارند راحت‌تر این سگ را آموزش می‌دهند.

سلامت

اختلالات جدی در این سگ به ندرت در آن دیده می‌شود و برخلاف دیگر سگ‌هایی که جثه بزرگ دارند، کمتر بیمار می‌شود. مشکل مفصل از جمله اختلالات شایع و متداول بین آن محسوب می‌شود و با این وجود «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» در برخی موارد به اختلالاتی که در این لیست آورده شده است مبتلا می‌شود:

• انتروپیون: تعداد کمی از توله‌های این سگ به اختلال در ناحیه پلک‌ها مبتلا می‌شوند که این مسئله باعث بروز بیماری در ناحیه چشم می‌شود. در این بیماری موهای سگ باعث می‌شود سطح ظریف چشم سگ خراشیده شود و این اتفاق در نهایت التهاب و زخم را به وجود می‌آورد. درمان این اختلال از طریق جراحی انجام می‌شود که ممکن است در برخی موارد چشم سگ تخلیه شود. این بیماری معمولا در زمانی که سگ سن کمی دارد ایجاد می‌شود.
• مشکلات معده: یکی از بیماری‌هایی که در این سگ بیشتر دیده شده است به اختلال معده برمی‌گردد و در این حالت مایعات و گازها در معده مسیر عکس را طی می‌کنند که این اتفاق دلدرد در سگ را به وجود می‌آورد. بدون مداخله سریع و جراحی ممکن است سگی که به این مشکل مبتلا شده است جان خود را از دست بدهد.
• اختلالات عضلانی: رشد ضعیف غضروف باعث می‌شود مفاصل سگ شکننده شود و او در هنگام فعالیت شدید در ناحیه پا درد را احساس می‌کند. عوامل متعددی در این زمینه وجود دارد که می‌تواند بیماری سگ را بعث شود که از جمله آن می‌توان به اختلالات ژنتیک، تغذیه نامناسب، چاقی و ورزش بیش از حد اشاره کرد.
• اختلالات رشد: یکی از دلایل اصلی که باعث لرزش اندام در این نژاد عظیم الجثه می‌شود نوعی اختلال رشدی است که مفاصل ران ر اساس آن به خوبی عمل نمی‌کنند و این اختلال بین ۵ تا ۱۴ ماهگی ایجاد می‌شود. استحکام بدن بعد از تمرین‌های اولیه می‌تواند احتمال بروز این اختلال را نمایان کند و اگر به آن توجه نشود، سگ در هنگام بلوغ در ناحیه لگن دچار آسیب‌دیدگی می‌شود.

سطح فعالیت‌ها

«سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» که پیشینه قوی در زمینه فعالیت‌های بدنی سنگین دارد، با پیاده‌روی‌های روزانه شادمان می‌شود و ساعت‌ها می‌تواند در کنار شما راه رود. ولی در بیشتر موارد این سگ با کمتر از ۳۰ دقیقه ورزش در روز نیاز خود را برطرف می‌کند. با این حال، این سگ مهربان نمی‌تواند آب و هوای گرم را تحمل کند و می بایست اوایل صبح یا بعد از ظهر به ورزش و پیاده‌روی برود و بهتر است در روزهای گرم تابستان محل زندگی او خنک باشد. این نژاد از بازی کردن در اطراف خانه لذت می‌برد و چرت زدن در طول روز را دوست دارد.

مراقبت

مراقبت از این سگ و به خصوص موهای بدن او بسیار آسان است و البته صاحب سگ می‌بایست به صورت هفتگی در بیشتر مواقع سال دندان‌های او را مسواک بزند. «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» دو بار در طول سال با ریزش موهای خود مواجه می‌شود. نخستین بار در فصل بهار و دیگری در فصل پاییز است که در این زمان توده زیادی از موهای آن می‌ریزند و ممکن است در این زمان سگ شما نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشد تا به صورت روزانه موهای او شانه شود. در دیگر زمان‌های سال موها‌ روی بدن را پوشانده‌اند و کمتر ریزش دارند. ناخن‌های سگ بزرگ و قوی است و می‌بایست به دقت سوهان‌کاری شوند تا هنگام زندگی در فضای داخل خانه مشکلی را ایجاد نکنند. نگهداری از توله این سگ به گونه‌ای است که می‌بایست ناخن‌های آن به صورت مرتب برش داده شوند و توجه داشته باشید که ناخن‌ها نباید از ته کوتاه شوند.

مشهورترین‌ها

معروف‌ترین «سگ بزرگ کوه‌های سوئیس» بدون شک «بِلو» نام دارد که یک سگ نر بوده است که در شهر لانگنتال در کشور سوئیس زندگی می‌کرده است. این سگ در سال ۱۹۰۸ میلادی می‌زیسته است و زمانی که پیش‌بینی می‌شد این نژاد منقرض شده است، «بلو» برای نخستین بار شناسایی شد.